Ο λογαριασμός που έρχεται

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία τον επόμενο αιώνα είναι η πληρωμή του λογαριασμού …της μεγέθυνσης της. Ενός λογαριασμού που προκλήθηκε από την επιλογή (;) να αγνοηθεί η βασική παραδοχή όλων των κλασσικών οικονομολόγων σύμφωνα με την οποία : οι πόροι του πλανήτη είναι πεπερασμένοι και ο ρόλος της πολιτικής είναι να αποφασίζει τις προτεραιότητες . Φαίνεται , ότι στην διαδικασία της επιλογής , η ανάγκη για μεγαλύτερη –και ενδεχομένως φτηνότερη- παραγωγή υπερίσχυσε του αυτονόητου καθήκοντος για την προστασία του «οικοπέδου» που προσφέρει την παραγωγή. Ο λογαριασμός αυτής της σχεδόν αυτοκαταστροφικής επιλογής φέρει τον τίτλο: « κλιματικές αλλαγές» και ήδη έχει αρχίσει να απασχολεί όχι μόνο την επιστημονική κοινότητα αλλά και δεκάδες εκατομμύριων απλών καθημερινών ανθρώπων οι οποίοι θεωρούν ότι είναι παροδικοί διαχειριστές και όχι αιώνιοι ιδιοκτήτες του πλανήτη. Το φάσμα των οικονομικών επιπτώσεων από τη βίαιη αλλαγή του κλίματος , σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι τεράστιο αφού το «κοκτέιλ» περιέχει:

-αύξηση των τιμών στα τρόφιμα λόγω της συρρίκνωσης της γεωργικής παραγωγής

- υψηλό κόστος ενέργειας

- μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα.

Για ορισμένες μάλιστα οικονομίες η προοπτική ακόμα και της χρεοκοπίας δεν είναι και τόσο απίθανη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα πρώτα σημάδια των αλλαγών αυτών έχουν γίνει ήδη φανερά. Ήδη η παγκόσμια μέση θερμοκρασία ανέβηκε κατά 0,7 βαθμούς Κελσίου ανάμεσα στο 1906 και το 2005 και τα υπάρχοντα αέρια του θερμοκηπίου αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο κατά τις ερχόμενες δεκαετίες προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις στις κλιματολογικές συνθήκες του πλανήτη.. Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί προβλέπουν ότι οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, αν δεν ληφθούν μέτρα πολιτικής, θα οδηγήσουν σε παγκόσμια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας από 1,1 έως και 6,4 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη θερμοκρασία αναμένεται να εμφανιστούν στην Βόρειο Αμερική, στη Ευρώπη και τη Ασία. Αυτό με την σειρά του θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές και στο παγκόσμιο μοντέλο της βροχόπτωσης, με πιο άμεσο αποτέλεσμα πολλές περιοχές που είναι ήδη ξηρές να γίνονται ξηρότερες. Αυτό με την σειρά του θα επηρεάσει τα αποθέματα νερού. Άλλες περιοχές όμως θα κινδυνεύσουν από πλημμύρες που θα οφείλονται είτε σε σφοδρές βροχοπτώσεις είτε στην άνοδο της στάθμης των θαλασσών. Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως τυφώνες, πλημμύρες και ξηρασίες αναμένεται να πλήξουν κυρίως την Αφρική, την Ασία και την Καραϊβική. Έχουν διατυπωθεί και ιδιαίτερα απαισιόδοξα σενάρια όπως :η αλλαγή πορείας προς τα πίσω του «Ρεύματος του Κόλπου του Μεξικού» αλλά και μεγάλης έκτασης καταστροφές της τούνδρας στη Ρωσία, τον Καναδά και την Κίνα Ο οικονομικός απολογισμός. Οι κλιματικές αλλαγές εκτιμάται ότι θα έχουν και την οικονομική τους διάσταση τόσο σε μακροοικονομικό όσο και σε επίπεδο επιμέρους αγορών .

Σύμφωνα με στοιχεία κορυφαίων οικονομικών οργανισμών ο λογαριασμός των κλιματολογικών αλλαγών μπορεί να περιλαμβάνει:

-Συρρίκνωση της παραγωγής σε δραστηριότητες όπως: η γεωργία, η αλιεία και ο τουρισμός. -Δημοσιονομικό κόστος από την άνοδο της στάθμης του νερού και την αυξημένη συχνότητα των πλημμυρών

-Αύξηση της μετανάστευσης και τοπικών εντάσεων και διαμαχών, που θα είναι αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών και των ακραίων καιρικών φαινόμενων στις συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη.

-Δημοσιονομικό κόστος που θα έχει την μορφή είτε του περιορισμού των φορολογικών εσόδων είτε της αύξησης των δημοσίων δαπανών για την αποκατάσταση των ζημιών από τις φυσικές καταστροφές ή για την εφαρμογή προληπτικών μέτρων προκειμένου να αποτραπούν ή και να περιορισθεί η έκταση των καταστροφών.

-Αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω επενδύσεων που θα αποσκοπούν στην μείωση των εκπομπών αερίων. -Προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών ορισμένων χωρών, λόγω μείωσης των εξαγωγών και αύξησης των εισαγωγών τροφίμων και πρώτων υλών. -Κόστος αποκατάστασης ζημιών σε λιμάνια και υποδομές μεταφοράς ( δρόμοι κλπ).

Μία τέτοια προοπτική μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις και στο διεθνές αλλά και το τοπικό εμπόριο. Αν και προς το παρόν, οι μετρήσεις για τις επιπτώσεις των κλιματολογικών αλλαγών στην παγκόσμια οικονομία χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας εντούτοις όλες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το οικονομικό κόστος τους θα είναι σημαντικό. Για παράδειγμα πρόσφατη έκθεση διατυπώνεται η εκτίμηση ότι το κόστος των κλιματολογικών αλλαγών θα φτάσει από το 1-2% του ΑΕΠ έως το 2050, 2-8% έως το 2100 στο 5-14% έως το 2200