Πρόσβαση των ΑΜΕΑ στους αρχαιολογικούς χώρους

«ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΣ» είναι ο τίτλος του νέου ερευνητικού προγράμματος με στόχο τη βελτίωση της προσπελασιμότητας αρχαιολογικών και μνημειακών χώρων. Το έργο θα υλοποιηθεί από την Ερευνητική Ομάδα Συστημάτων Μεταφοράς του Α.Π.Θ. σε συνεργασία με την 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας Συστημάτων Μεταφοράς, Καθηγητή Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ., Αριστοτέλη Νανιόπουλο, η προσπελασιμότητα των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων από τα «Εμποδιζόμενα Άτομα» (Άτομα με Αναπηρίες, ηλικιωμένοι, εγκυμονούσες γυναίκες κλπ) που υπολογίζεται ότι αποτελούν περισσότερο από 50% του πληθυσμού, αποτελεί κοινωνική υποχρέωση, οικονομική και πολιτική ανάγκη. Η αντιμετώπιση του ζητήματος της προσπελασιμότητας μνημειακών χώρων ήταν μέχρι τώρα καθαρά αποσπασματική, παρότι η ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς της χώρας μας είναι ιδιαίτερα σημαντική και από οικονομική πλευρά, δεδομένου ότι η αγορά του «προσβάσιμου» τουρισμού είναι συνεχώς αναπτυσσόμενη.
Το έργο «ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΣ» χρηματοδοτείται κατά 50% από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και κατά 50% από πόρους του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ασχολείται με την ανάπτυξη και την εφαρμογή μιας «πρότυπης μεθοδολογίας» βελτίωσης της προσπελασιμότητας αρχαιολογικών και μνημειακών χώρων. Απώτερος στόχος είναι η αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης, η διατύπωση λύσεων με τη συμμετοχή στην ομάδα σχεδιασμού μεγάλων καλλιτεχνών που το έργο τους είναι κατάλληλο για το «ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΣ», η εκπαίδευση όλων των εμπλεκόμενων φορέων καθώς και η προώθηση πιλοτικών παρεμβάσεων σε ένα περιορισμένο αριθμό μνημείων.
Το έργο που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στο ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΣ περιλαμβάνει τις παρακάτω βασικές δραστηριότητες:
-Διατύπωση μοντέλου καθηκόντων των επισκεπτών.
-Διατύπωση μεθοδολογίας για εξέταση της υπάρχουσας κατάστασης.
-Ανάπτυξη εγχειριδίου με βασικές αρχές για την ολοκλήρωση επεμβάσεων και με διαθέσιμες λύσεις για βελτίωση της πρόσβασης.
-Αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης στα Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης.
-Ολοκλήρωση μελετών εφαρμογής και επεμβάσεων σε 5 τουλάχιστον Μνημεία.
-Αξιολόγηση των επεμβάσεων από ομάδες χρηστών.
-Δράσεις ενημέρωσης κοινού και εκπαίδευσης εμπλεκόμενων φορέων.
Με το πέρας του έργου, το οποίο θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2011, θα έχει αναπτυχθεί η μεθοδολογία αξιολόγησης, θα έχουν σχεδιαστεί και υλοποιηθεί επεμβάσεις πιλοτικά σε συγκεκριμένους χώρους και επίσης θα έχουν γίνει δράσεις εκπαίδευσης σε διάφορες ομάδες εμπλεκομένων. Η λειτουργική ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή της μεθοδολογίας σε μνημεία της Θεσσαλονίκης αναμένεται να δημιουργήσει μια σημαντική υποδομή για το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού η οποία θα βοηθήσει στην ορθολογική αντιμετώπιση του προβλήματος σ’ ολόκληρη τη χώρα. Επίσης, η μετατροπή αξιόλογων μνημείων της Θεσσαλονίκης σε προσπελάσιμα με πρότυπο τρόπο, πιθανά θα αποτελέσει υπόδειγμα διεθνώς για αντίστοιχες περιπτώσεις.