Μια ιστορια ανάπλασης 30 χρόνων

Πέρασαν σχεδόν 30 χρόνια από τότε που άρχισε να συζητείται η πρόταση για την ανάπλαση στο κέντρο της Αθήνας. Κομβικό σημείο αναφοράς η διαμόρφωση της Πανεπιστημίου. Ηταν η εποχή του Αντώνη Τρίτση και τα έργα αργότερα εντάχθηκαν στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, όπου η Πανεπιστημίου περιελήφθη στο «κύριο δίκτυο πεζών» δηλαδή ένα είδος πεζόδρομου απ' όπου θα μπορούσαν να διέρχονται λεωφορεία. Εκτοτε πολλά άλλαξαν στη ζωή μας και η κατάσταση της πρωτεύουσας πέρασε από «σαράντα κύματα», ενώ δεκάδες ιδέες μέχρι σήμερα έμειναν στα χαρτιά... Τώρα στην οδό Πανεπιστημίου ξεκινά μια νέα σελίδα, καθώς θα αποτελέσει τον άξονα για τη σχεδιαζόμενη αλλαγή στην εικόνα και τη λειτουργία που θα υλοποιηθεί στο κέντρο της Αθήνας. Ηδη κατατέθηκαν οι προμελέτες του έργου μετά τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ενώ έχουν εκπονηθεί η κυκλοφοριακή και η συγκοινωνιακή μελέτη καθώς και η επέκταση του τραμ μέχρι την πλατεία Αιγύπτου. Η διαδικασία της εκπόνησης των μελετών έγινε με χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και μετά από διαγωνισμό την ανάθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης ανέλαβε η ομάδα «ΟΚRA LANDSCARE ARCHITECTS». Την έκθεση αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, μάλιστα, επισκέφθηκαν 80.000 άτομα, ενώ υπήρχαν 2.870.000 επισκέψεις στο facebook ως ενδεικτικό στοιχείο του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει το θέμα για τους κατοίκους της πόλης. Το Ιδρυμα Ωνάση κάλυψε το κόστος του διαγωνισμού καθώς και των υπόλοιπων μελετών αξίας ύψους 7 εκατομμυρίων ευρώ. Συγκεκριμένα καλύπτει τη χρηματοδότηση και παρακολούθηση των τοπογραφικών και αρχιτεκτονικών μελετών και τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την επέκταση του τράμ και τη βιοκλιματική προσέγγιση την οποία εκπονεί το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης η Αττικό Μετρό Α.Ε. ανέλαβε το project management του έργου και εκπονεί την κυκλοφοριακή μελέτη σε συνεργασία με δημόσιους φορείς (ΔΜΕΟ, ΟΑΣΑ).

Με ιδιαίτερη περίσκεψη, μελετώνται τα όποια συγκοινωνιακά προβλήματα πιθανόν ανακύψουν σε μια προσπάθεια να καθίστανται επίκαιρες οι μελέτες. Ομως πρόθεση είναι η παρέμβαση αυτή να μη σταματήσει στην Πανεπιστημίου αλλά να συμπληρωθεί με παράλληλα έργα σε διάφορα σημεία της Αθήνας, ενώ οι συνολικές παρεμβάσεις θα καταλήγουν στο Φάληρο. Ως φιλόδοξος στόχος έχει τεθεί όλα αυτά να μην αποτελούν «έργο βιτρίνας», αλλά αντίθετα να τονώσουν το κέντρο, την εμπορική κίνηση και σταδιακά να επηρεαστούν θετικά περιοχές όπως τα Εξάρχεια, η Νεάπολη, το Μοναστηράκι και σημεία πέρα από την Ομόνοια όπως Πατησίων, Πλ. Βικτωρίας, Μάρνη, Αγ. Μελετίου κ.λπ. Το κόστος κατασκευής του έργου ανέρχεται σε 90 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττικής και από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη του ΥΠΕΚΑ. Ενα καίριο σημείο όμως είναι το γεγονός ότι αποτελεί ένα σημαντικό έργο εν καιρώ κρίσης καθώς προβλέπεται να δημιουργηθούν αρκετές θέσεις εργασίας τόσο για την υλοποίηση όσο και σε περιφερειακό επίπεδο συνεργασιών. Το σύνολο των έργων ανάπλασης θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για την επιχειρηματικότητα.

Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό της Ε.Ε για την περίοδο 2014-20, ποσοστό 5% κάθε χώρας προορίζεται για έργα στις πόλεις και η Αθήνα φέρεται έτοιμη να διεκδικήσει το μερίδιό της, ενώ έργο εμβληματικό για την πόλη το χαρακτήρισε ο δήμαρχος Αθηναίων. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, τα έργα θα ξεκινήσουν τον Ιούνιο του 2014 και θα έχουν ολοκληρωθεί στα τέλη του 2015. Μια συντονιστική ομάδα θα αναλάβει την προώθηση των εργασιών και την αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών ζητημάτων. Μία ακόμα πτυχή είναι η οικολογική διάσταση στην ανάπλαση της Πανεπιστημίου. Οι βιοκλιματικές μελέτες σημειώνουν την ανάγκη για παρέμβαση στο μικροκλίμα του κέντρου της πόλης και ειδικές φυτεύσεις που θα επιτρέψουν πιο δροσερό περιβάλλον μειώνοντας τη θερμοκρασία (κατά τους καυτούς θερινούς μήνες) έως και 3 βαθμούς. Η μελέτη προβλέπει ακόμα τον τρόπο διαχείρισης του βρόχινου νερού τόσο για δροσισμό όσο και για πότισμα. Στο σχέδιο περιλαμβάνεται η ανάπτυξη λεπτών υδάτινων επιφανειών στις πλατείες, ενώ ένα σύστημα υπόγειων ταμιευτήρων θα συλλέγει το νερό για μελλοντική χρήση .