Τα διδάγματα της εξάχρονης κρίσης

Και ξαφνικά όλοι ανακάλυψαν την αγορά ακινήτων. Διαπίστωσαν ότι και αυτή , υπόκειται στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης , λειτουργεί με βάση τους όρους ρευστότητας, κινείται δηλαδή με τον ίδιο τρόπο με αυτό της αγοράς των φρούτων και των λαχανικών. Είδαν ότι τελικά η συγκεκριμένη αγορά δεν είναι το «αραξοβόλι» που υπακούει στην λαϊκή ρήση που ήθελε «κανένα να μη έχει χάσει αγοράζοντας γη» αλλά κρύβει κινδύνους ζημιών εξίσου σοβαρούς με εκείνους κάθε άλλης αγοράς. Οι ιδιοκτήτες διαπίστωσαν ότι , η περιουσία τους μπορεί να συρρικνωθεί καθώς οι τιμές δεν ανεβαίνουν πάντα αλλά καμμία φορά πέφτουν. Διαπίστωσαν επίσης ότι η ακίνητη περιουσία μπορεί να έχει αξία αλλά αν δεν υπάρχει ζήτηση η αξία της μηδενίζεται (αν δεχθούμε τον κλασσικό ορισμό της τιμής που συναρτάται άμεσα με την οριακή χρησιμότητα του προϊόντος). Είδαν επίσης ότι και το ακίνητο ως περιουσιακό στοιχείο θέλει την διαχείριση του αφού εάν παραμένει ακίνητο κινδυνεύει να «φαγωθεί» από τον σκώρο της απαξίας. Οι κατασκευαστές –και κυρίως οι μικροί- διαπίστωσαν ότι η εποχή που πουλάγανε από τα σχέδια και τα μπετά έχει παρέλθει οριστικά και αμετάκλητα. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν κάνουν καλούς λογαριασμούς-και υπολογισμούς-κινδυνεύουν να ξεμείνουν με ακίνητα και με αδηφάγα …δάνεια. Κατάλαβαν επίσης ότι δεν πουλιέται ότι και όπου κτίζεται αλλά ότι οι ανάγκες του καταναλωτή είναι αυτές που καθορίζουν την απορρόφηση του προϊόντος. Διαισθάνθηκαν επίσης την προοπτική να βγούν από την αγορά βίαια αφού οι «μεγάλοι» καραδοκούν. Οι μεσίτες , διαπίστωσαν ότι οι πελάτες δεν είναι αμνοί προς σφαγή αλλά απαιτούν να εξασφαλίσουν όρους διαφάνειας στην διαπραγμάτευση. Τα παιγνίδια με τις αγγελίες «μαϊμού» και με τα καπέλα στις τιμές είναι συμπεριφορές μίας άλλης εποχής. Αισιόδοξης και ευκολόπιστης. Τώρα , βρισκόμαστε σε μία εποχή που ο αγοραστής προσπαθεί να μάθει και κυρίως δεν λέει έυκολα «δεν βαριέσαι» αφού γνωρίζει ότι κάθε ευρώ που πληρώνει θα το ξεπληρώσει διπλάσιο σε 15 χρόνια στην τράπεζα . Η τελευταία μάλιστα δεν είναι καθόλου εξυπηρετική όταν «πιάσει βροχή» αφού τότε είναι αποφασισμένη να σου «πάρει την ομπρέλα». Η διαπίστωση αυτή ισχύει το πολλάπλάσιο όταν αυτός που αποφασίζει είναι είτε αυτός που πληρώνει είτε εκείνος που περιμένει να εισπράξει το αντίτιμο για να πληρώσει. Από την πλευρά τους , οι τράπεζες διαπίστωσαν ότι οι τιμές πέφτουν και μαζί με αυτές κλονίζονται οι δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας , οι δείκτες ρευστότητας και οι δείκτες αξιοπιστίας.