Η πραγματικότητα για τα "κόκκινα δάνεια"

Τα κόκκινα δάνεια έχουν φθάσει ήδη σε ποσοστό πάνω από 30 % του χαρτοφυλακίου των τραπεζών και αποτελούν ένα μεγάλο αγκάθι και βαρίδι για την εξέλιξη της εξυγίανσής τους. Οι τράπεζες, μέχρι πρόσφατα, ήταν αρνητικές στο θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών γιατί τα ενυπόθηκα σε κατοικίες δάνεια αποτελούν για τις τράπεζες σημαντικό στοιχείο του Ενεργητικού τους, ακόμη και αν είναι καθυστερημένα, επειδή έχουν μεγάλο ποσοστό κάλυψης. Επίσης γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστούν έναν όγκο ακινήτων σε μία αγορά, η οποία έχει καταρρεύσει και με ένα φορολογικό πλαίσιο, το οποίο επιβάλλει εξαιρετικά μεγάλο βάρος στα ακίνητα. Από την άλλη πλευρά τα πιστωτικά ιδρύματα δεν μπορούν να αντέξουν το κοινωνικό κόστος εκτέλεσης των πλειστηριασμών. Ακόμη αν καταρρεύσει η αγορά ακινήτων, θα υποχρεωθούν να μειώσουν την αξία των υποθηκών τους, γεγονός, που θα αυξήσει τις επισφάλειες και τις προβλέψεις τους και κατά συνέπεια τις κεφαλαιακές απαιτήσεις τους για κάλυψη των επιπλέον ζημιών. Έτσι, μέχρι σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες είναι διστακτικές για την πώληση προβληματικών δανείων. Αυτό συμβαίνει γιατί προς το παρόν οι προσφορές, που έχουν δεχθεί για τα χαρτοφυλάκιά τους, δεν είναι ελκυστικές, και θεωρούν ότι δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για «ξεφόρτωμα» δανείων στις τιμές, που τους έχουν προταθεί, γιαυτό τηρούν στάση αναμονής. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για την πώληση ενός δανείου εξαρτάται τόσο από το ύψος των προβλέψεων που έχουν σχηματιστεί για αυτό, όσο και από τις διασφαλίσεις (υποθήκες κ.λ.π.) που υπάρχουν. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν κατέληξαν σε συμφωνίες για την πώληση δανείων σε distress funds, που έδειξαν έντονο ενδιαφέρον. Όμως, μέσα στο 2014, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα εμφανισθεί έντονα και πιεστικά για τις τράπεζες, οπότε οι διαδικασίες εξυγίανσης των ισολογισμών θα επιταχυνθούν, επειδή ήδη τα κόκκινα δάνεια έχουν φθάσει σε επικίνδυνα επίπεδα.

Σε αντίθεση πάντως με ό,τι συμβαίνει ως σήμερα στην Ελλάδα, στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες η πώληση δανείων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η πρόσφατη μελέτη της PricewaterhouseCoopers, αναφέρει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ευρώπη το τελευταίο 12μηνο έχουν αυξηθεί περίπου κατά 100 δις. Στην Ελλάδα, σε ανάλογη ενέργεια πώλησης χαρτοφυλακίου δανείων, έχει προχωρήσει μόνο η Citigroup, που έχει διαθέσει πακέτα δανείων αξίας 300 εκατ. Υπάρχει παράλληλα μια διοχέτευση πληροφοριών για «εκποιήσεις» δανείων από ελληνικές τράπεζες, επειδή θα λειτουργούσαν εξυγιαντικά για τους ισολογισμούς των τραπεζών. Είναι φανερό ότι αν ανοίξει το θέμα της πώλησης «κόκκινων δανείων», σειρά θα έχουν τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, σε μια περίοδο, που υπάρχει βεβαιότητα ότι αίρονται οι προστατευτικές διατάξεις για τους πλειστηριασμούς ακινήτων. Οι ελληνικές τράπεζες «αξιοποιούν» την έκθεση της PWC και για να διεκδικήσουν φοροαπαλλαγές για τις πωλήσεις «κόκκινων δανείων». Στην έκθεση της PWC υπάρχει η πρόταση να γίνει νομοθετική παρέμβαση και να επιτραπεί στις τράπεζες να σχηματίζουν φορολογική απαίτηση για το 26% της ζημίας (όσο ο φορολογικός συντελεστής επί των εταιρικών κερδών), που εγγράφουν εφόσον κεφαλαιοποιούν εταιρικά δάνεια, ώστε να μην υφίστανται ζημιές στα εποπτικά τους κεφάλαια.