Αδιέξοδο λόγω προχειρότητας;

Λίγες εβδομάδες έπειτα από την εκλογική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ έφτασε στο γραφείο του υπουργού Οικονομικών ένα κείμενο. Σε αυτό γινόταν μνεία για το ρόλο που θα μπορούσε να έχει η ακίνητη περιουσία στην προσπάθεια για δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και για τα απαραίτητα βήματα που θα έπρεπε να γίνουν προκειμένου να αξιοποιηθεί. Πρώτη στη λίστα των προτεραιοτήτων η καταγραφή και ακολουθούσαν όλες οι εναλλακτικές λύσεις, που ξεκινούσαν από εκποιήσεις και κατέληγαν σε μακροχρόνιες συμβάσεις παραχώρησης και σε εταιρείες επενδύσεων ακινήτων. Δυστυχώς, αυτή δεν ήταν η πρώτη κρούση για την ανάγκη αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας. Το καλοκαίρι του 2009 , το ΔΝΤ σε μια μελέτη του είχε επισημάνει ότι το ελληνικό δημόσιο δεν είχε καταγράψει την αξία της ακίνητης περιουσίας στα επίσημα λογιστικά του. Εκανε, μάλιστα, λόγο για τις θετικές επιπτώσεις που θα είχε μια τέτοια πρωτοβουλία στην εικόνα των δημόσιων οικονομικών της χώρας. Δυστυχώς, οι επισημάνσεις αυτές πέρασαν ουσιαστικά απαρατήρητες, αφού οι μόνες αναφορές ήταν μια ομιλία κορυφαίου οικονομολόγου στις αρχές του προηγούμενου χρόνου και κάποιες υποσημειώσεις σε κείμενο της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι αποφάσεις Παρά τις συνεχείς εξαγγελίες για την ανάγκη αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, ουσιαστικά πέρασαν σχεδόν δεκατέσσερις μήνες για να γίνει η πρώτη επίσημη παρέμβαση.

Στα μέσα Δεκεμβρίου 2010, παραμονές Χριστουγέννων, η Διυπουργική Επιτροπή Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων ασχολήθηκε με την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας και αποφάσισε: «Η ΔΕΕΑ έλαβε υπόψη τις εισηγήσεις της ομάδας εργασίας, η οποία λειτουργεί με βάση τις κατευθύνσεις που έχει ορίσει και στην οποία συμμετέχουν γενικοί γραμματείς των αρμόδιων υπουργείων και εκπρόσωποι φορέων για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου (ΚΕΔ ΑΕ, ΕΤΑ ΑΕ κ.ά.) και προχώρησε σήμερα στις εξής συγκεκριμένες αποφάσεις:

• Καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου. Δόθηκε εντολή στην Ειδική Γραμματεία Αποκρατικοποιήσεων και Αναδιαρθρώσεων του Υπουργείου Οικονομικών για την άμεση πρόσληψη ομάδας εξειδικευμένων συμβούλων με στόχο την καταγραφή, ποιοτική ανάλυση και επενδυτική διερεύνηση των ακινήτων του δημοσίου, προκειμένου να υπάρξουν ολοκληρωμένα και αξιόπιστα στοιχεία για το σύνολο των ακινήτων του δημοσίου που δύνανται να αξιοποιηθούν άμεσα. Ολοκλήρωση της καταγραφής: Ιούνιος 2011.

• Αξιοποίηση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας αξιοποίησης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού και με τη χρήση της διαδικασίας fast track, αποφασίστηκε:

α) συγκρότηση φορέα ειδικού σκοπού ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ Α.Ε στον οποίο περιέρχεται η διαχείρισή της και

β) η πρόσληψη χρηματοοικονομικών και τεχνικών συμβούλων για την αξιοποίηση της έκτασης.

• Επιλογή και προώθηση αξιοποίησης συγκεκριμένων σημαντικών ακινήτων. Αποφασίστηκε η συγκρότηση Ομάδων Διοίκησης Εργου με τη συμμετοχή και εξειδικευμένων συμβούλων για την άρση των διοικητικών εμποδίων και την προώθηση αξιοποίησης συγκεκριμένων σημαντικών ακινήτων από τους υπεύθυνους φορείς (ΚΕΔ, ΕΤΑ/Ολυμπιακά Ακίνητα)».

Στη συνέχεια γίνεται λόγος για «την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για συγκεκριμένες ενέργειες που θα επιτρέψουν, για πρώτη φορά, την καταγραφή και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου στη βάση ολοκληρωμένων σχεδίων, αξιοποιώντας και βελτιώνοντας σημερινές δομές, ξεπερνώντας την πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων και εγκαθιστώντας διαφανείς οριζόντιες διαδικασίες λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση και διάθεση των ακινήτων του δημοσίου». Δίνεται, μάλιστα, στη δημοσιότητα και λίστα με 14 ακίνητα ως υποψήφια προς αξιοποίηση και τίθεται καταληκτική ημερομηνία για την καταγραφή, ο Ιούνιος 2011.

Οι αποφάσεις προκάλεσαν θύελλα διαμαρτυριών από το σύνολο της αντιπολίτευσης που έκανε λόγο για εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Οι χριστουγεννιάτικές διακοπές έκαναν -όπως συνηθίζεται- τα πράγματα να ξεχαστούν. Και μετά ήρθε η τρόικα… Και πραγματοποιήθηκε η περίφημη συνέντευξη των εκπροσώπων της τρόικας, οι οποίοι -αν και από πολλούς αντιμετωπίστηκαν ως άσκηση πίεσης προς την κυβέρνηση- στην πραγματικότητα επανέλαβαν όλα εκείνα που είχαν ανακοινωθεί πριν από δύο μήνες. Δεν είναι τυχαίο πως η ανακοίνωση της επιτροπής δεν έθετε κανένα περιορισμό ούτε ως προς τον αριθμό ούτε ως προς τα προσδοκώμενα έσοδα από την «αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας». Φυσικά, ο θόρυβος που προκλήθηκε και οι δηλώσεις περί μη εκποίησης αλλά αξιοποίησης ήταν αναμενόμενος, και για αυτό δεν ήταν λίγοι εκείνοι που παρομοίασαν την εμπλοκή των εκπροσώπων της τρόικας με τις κινήσεις αντιπερισπασμού που εφαρμόζονται στα πεδία των μαχών. Αθλος Και ενώ η κοινή γνώμη αναλωνόταν σε δηλώσεις και σχόλια εντυπωσιασμού, σημαντικά ερωτήματα που αφορούσαν τις αποφάσεις του Δεκεμβρίου παρέμειναν αναπάντητα. Κανείς δεν ενδιαφερόταν για το: ποιος, με ποιες διαδικασίες και με ποιες προδιαγραφές θα έκανε το τιτάνιο έργο της καταγραφής και διαμόρφωσης φακέλων για τα 70.000 ακίνητα που ως ιδιοκτήτης τους φέρεται το δημόσιο; Ακόμα και οι επαΐοντες που εμφανίζονταν στις τηλεοπτικές κάμερες ξεχνούσαν να επισημάνουν ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου έργου σε διάστημα 6 μηνών θα ήταν ένα μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία της αγοράς ακινήτων. Η εκπληξη ήρθε στις αρχές της εβδομάδας όταν το αρμόδιο υπουργείο ζήτησε από τράπεζες να υποβάλουν μέσα σε λίγες ημέρες τις προτάσεις τους για την καταγραφή. Ετσι το «φαινόμενο» μεταλάχθηκε σε «άθλο».

Οταν, μάλιστα, η «αξιοποίηση» των ακινήτων του δημοσίου μετατράπηκε σε προϋπόθεση για την επιμήκυνση του χρέους, κάθε «φωνή» προβληματισμού και αμφισβήτησης εξαφανίστηκε μπρος στην επιτυχή έκβαση της «μάχης»… Ακόμα και οι πλέον επιφυλακτικοί και καχύποπτοι «υποτάχθηκαν» εμπρός στο «εθνικό συμφέρον», το οποίο, όπως και οι εξοπλιστικές δαπάνες, απαιτεί κάθε είδους… συναίνεση, αφού υποτίθεται ότι είναι υπεράνω «μικροκομματικών σκοπιμοτήτων».