Μισθοί και ακίνητα

Η σημερινή στασιμότητα των μισθών έχει σχέση με την αγορά ακινήτων. Η πραγματική αύξηση των μισθών είναι συνάρτηση δύο πραγμάτων: Των μεταβολών στην παραγωγικότητα και των μεταβολών στο μερίδιο της εθνικής παραγωγής που αποδίδεται στην εργασία. Εάν το μερίδιο του ΑΕΠ που πηγαίνει στους εργαζόμενους δεν αλλάζει, τότε οι πραγματικοί μισθοί απλά παρακολουθούν την παραγωγικότητα. Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η αύξηση των μισθών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αποκλίνει από την παραγωγικότητα λόγω της μείωσης του μεριδίου της εργασίας στην [εθνική] παραγωγή. Το 1975, το εργατικό δυναμικό έλαβε το 65% του συνόλου του εισοδήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα, ο αριθμός αυτός είναι κάτω από 60%. Εάν το μερίδιο είχε παραμείνει στα ίδια, οι Αμερικανοί εργαζόμενοι θα λάμβαναν επιπλέον 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Αντ' αυτού, τα χρήματα αυτά συγκεντρώνονται στους κατόχους κεφαλαίων. Ορισμένοι παρατηρητές αποδίδουν το μειωμένο μερίδιο της εργατικής τάξης στη μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων, στην εξωτερική ανάθεση [εργασιών] (outsourcing) ή στη μείωση της ένταξης [νέων μελών] στα συνδικάτα. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ για παράδειγμα, έχει αποδώσει την αργή αύξηση των μισθών στις «κακές» εμπορικές συμφωνίες που ενισχύουν την Κίνα και άλλους παραγωγούς χαμηλού κόστους. Αλλά η μείωση του μεριδίου του εργατικού δυναμικού στο εισόδημα είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, ορατό όχι μόνο σε ολόκληρο τον Βόρειο Ατλαντικό, αλλά και στην Κίνα και την Ιαπωνία. Και το μερίδιο της εργασίας μειώθηκε τόσο στους τομείς εμπορευσίμων όσο και στους μη εμπορευσίμων. Το offshoring [στμ: δηλαδή, η εγκατάσταση επιχειρήσεων σε υπεράκτιες χώρες προκειμένου να επωφεληθούν από ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα] λοιπόν, δεν μπορεί να είναι η κύρια αιτία. Και οι εμπειρικές μελέτες έχουν βρει μια περιορισμένη συσχέτιση μεταξύ της πτώσης της ένταξης στα συνδικάτα και των αλλαγών στο μερίδιο της εργασίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλαβαίνουν πώς η μείωση του εταιρικού ανταγωνισμού, ιδίως λόγω της ανόδου των τεχνολογικών γιγάντων όπως η Amazon και η Google, θα μπορούσε να αυξήσει τη δυνατότητα των επιχειρήσεων στο να τιμολογούν και να μειώσει τα εισοδήματα των εργαζομένων. Αλλά λίγοι άνθρωποι σκέφτονται ότι τα σπίτια τους έχουν να κάνουν οτιδήποτε σχετικό με τη στασιμότητα των μισθών. Μεγάλο μέρος της αύξησης του μεριδίου του κεφαλαίου έναντι εκείνου του εισοδήματος έχει πάει στην ακίνητη περιουσία -όπως μπορούν να βεβαιώσουν οι σκληρά πιεσμένοι ενοικιαστές ή αγοραστές κατοικιών στο Λονδίνο ή την Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με έναν υπολογισμό, το μερίδιο της στέγασης στη συνολική [εθνική] παραγωγή, είναι τρεις φορές υψηλότερο σήμερα από ό, τι στην δεκαετία του 1950. Ένας βασικός μοχλός των υψηλότερων τιμών κατοικιών σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο, είναι οι κανονισμοί που εμποδίζουν την αύξηση της προσφοράς κατοικιών. Οι υψηλότερες τιμές κατοικιών μειώνουν την αύξηση των πραγματικών μισθών, επειδή οι εργαζόμενοι πρέπει να ξοδεύουν μέρος της οποιασδήποτε αύξησης των μισθών τους στο ενοίκιο ή στις πληρωμές υποθηκών που είναι υψηλότερες από αυτές που θα ήταν αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Αντίθετα, οι τεχνητοί περιορισμοί στην προσφορά κατοικιών ανεβάζουν τις τιμές των ακινήτων, ωφελώντας μια συγκεκριμένη κατηγορία κατόχων κεφαλαίων -των ιδιοκτητών ακριβών ακινήτων. Οι κανονισμοί που περιορίζουν την προσφορά κατοικιών υποστηρίζουν τις υψηλές τιμές των κατοικιών και εξασφαλίζουν ότι οι υπάρχοντες ιδιοκτήτες σπιτιών, οι οποίοι είναι συχνά ήδη πλούσιοι, παραμένουν τέτοιοι. Αυτές οι πολιτικές έχουν επίσης αναμορφώσει τα πρότυπα μετανάστευσης των εργαζομένων. Μια νέα έρευνα από τους οικονομολόγους Peter Ganong και Daniel Shoag δείχνει ότι οι επιστάτες κτηρίων κερδίζουν 7% λιγότερο στην Νέα Υόρκη από ό, τι στο βαθύ νότο [στμ: Deep South, οι πολιτείες Τζόρτζια, Αλαμπάμα, Νότια Καρολίνα, Μισισίπι και Λουιζιάνα. Μερικοί συμπεριλαμβάνουν το ανατολικό Τέξας και την βόρεια Φλόριντα, ενίοτε και το Άρκανσο] μετά την προσαρμογή για το κόστος στέγασης. Ωστόσο, το 1960, οι επιστάτες στην Νέα Υόρκη κέρδιζαν 70% περισσότερα από εκείνους στο Deep South, πάλι μετά την προσαρμογή για το κόστος στέγασης. Το υψηλό κόστος στέγασης κλειδώνει τους εργαζομένους χαμηλής ειδίκευσης έξω από περιοχές υψηλού εισοδήματος, μειώνοντας την κινητικότητα των εργαζομένων. Επειδή οι εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης συγκεντρώνονται σε περιοχές χαμηλής παραγωγικότητας, το πλεόνασμα της χαμηλόμισθης εργασίας στις περιοχές αυτές καταστέλλει περαιτέρω την αύξηση του εισοδήματος. Με άλλα λόγια, οι νόμοι περί ζωνών στην Νέα Υόρκη και στο Σαν Φρανσίσκο όχι μόνο οδηγούν τους χαμηλόμισθους εργαζομένους έξω από τις πόλεις, αλλά και μειώνουν τους μισθούς σε άλλες περιοχές της χώρας. Οι μισθοί στις περιοχές με χαμηλότερα εισοδήματα και σε εκείνες με υψηλότερα εισοδήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, σταμάτησαν να συγκλίνουν γύρω στο 1980. Και αυτό, με τη σειρά του, αποτελεί μέρος του λόγου εξαιτίας του οποίου μειώθηκε το μερίδιο του εργατικού δυναμικού στο ΑΕΠ.