Τελικά οδεύουμε προς άρση της προστασίας των πλειστηριασμών με το τρυκ της "σαλαμοποίησης". Κυβέρνηση και τρόϊκα συμφωνουν για την αλλαγή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και "παζαρεύουν" για το ποιοί και πόσοι δανειολήπτες θα μείνουν χωρίς την υπάρχουσα σήμερα προστασία. Ετσι αποφάσισαν να υπάρξει και φέτος για κάποιους προστασία απο τους πλειστηριασμούς και να θέσουν περισσότερες προϋποθέσεις και κριτήρια προκειμένου ένας ιδιοκτήτης να υπαχθεί στο καθεστώς προστασίας. Παράλληλα καθιστούν τις τράπεζες ελεγκτές της ...ζωής εκατοντάδων χιλιάδων ελλήνων με την καθιέρωση , από την 1η Ιανουαρίου του 2015 του «ιρλανδικό» μοντέλου ρύθμισης των δανείων. Αυτά προκύπτουν από τη χθεσινή σύσκεψη, με πληροφορίες να αναφέρουν πως η τρόικα μετακινήθηκε από την αρχική σκληρή της θέση, με την ελληνική πλευρά να προτείνει την προστασία της κύριας κατοικίας για ένα χρόνο ακόμη. Σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Ανάπτυξης «υπήρξε μετακίνηση της τρόικας, αλλά χωρίς να μπορεί να προδικάσει κανείς πως υπάρχει συμφωνία». Οι διαπραγματεύσεις έγιναν με βάση τρεις παραδοχές:

Να υπάρξει προσωρινό, μεταβατικό καθεστώς, για ένα χρόνο, δηλαδή για το 2014, στο οποίο θα συνεχίσει η απαγόρευση της διενέργειας των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, και όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είναι επίπονες ως προς το θέμα των ορίων που θα ισχύουν. Πηγές αναφέρουν ότι παύουν να ισχύουν τα σημερινά όρια των αντικειμενικών αξίων μέχρι τα οποία απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί ( από 300.000 ευρώ για άγαμους και 450.000 ευρώ για οικογένειες με δύο παιδιά.) Τα νέα όρια στα οποία γίνονται οι διαπραγματεύσεις είναι οι 200.000 ή 180.000 ευρώ, χωρίς κλιμάκωση. Η τρόικα, κατά τις πληροφορίες, είχε προτείνει τις 120.000 ευρώ, αλλά φέρεται να επιφυλάχθηκε να απαντήσει στο αν θα ανέβει πάνω από τις 120.000 ευρώ. Επίσης, πληροφορίες αναφέρουν ότι συζήτηση έγινε και για καθιέρωση εισοδηματικών κριτηρίων. Το υπουργείο Ανάπτυξης φέρεται να επέμενε στη μη θέσπισή τους. Και απέρριψε την πρόταση για κριτήριο στα 12.000 - 13.000 ευρώ. Πηγές θέλουν ακόμη το υπουργείο να αντέτεινε ως όριο και το ανεξόφλητο υπόλοιπο των δανείων, χωρίς όμως η τρόικα να πάρει θέση. Σύμφωνα δε με πληροφορίες έπεσε στο τραπέζι και η καταβολή ποσού από τους δανειολήπτες έναντι της μηνιαίας δόσης ως προϋπόθεση για την προστασία της κύριας κατοικίας. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στο τέλος της διάταξης που προστάτευε τα ακίνητα για οφειλές έως 200.000 ευρώ.

Θέσπιση από την 1η Ιανουαρίου του 2015 μόνιμου εξωδικαστικού συμβιβασμού μεταξύ δανειοληπτών - τραπεζών στα πρότυπα του «ιρλανδικού μοντέλου». Έτσι, θα καθιερωθούν οι «θεσμοί» του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των «αποδεκτών δαπανών διαβίωσης». Με πιο απλά λόγια, θα θεσπιστούν κώδικες που θα προβλέπουν τις απαραίτητες δαπάνες διαβίωσης για τα νοικοκυριά. Αυτές θα αφαιρούνται από το εισόδημα και το ποσό που θα απομένει θα αποτελεί τη δόση πληρωμής.

Η τρίτη παραδοχή έχει να κάνει με τη διατήρηση των διατάξεων του νόμου Κατσέλη και συγκεκριμένα εκείνων που προβλέπουν τη δικαστική προσφυγή στα ειρηνοδικεία για τη ρύθμιση των χρεών προς τις τράπεζες. Επίσης θα διατηρηθεί η διάταξη που θα παύει κάθε καταδιωκτικό μέσο σε βάρος του δανειολήπτη όταν αυτός προσφεύγει στα δικαστήρια, ενώ συμφωνήθηκε η καθιέρωση του θεσμού της διαμεσολάβησης, ώστε να αποφευχθούν τα δικαστήρια.

Σε αναδιάρθρωση των "κόκκινων" δανείων αναμένεται να προχωρήσουν οι τράπεζες, σε μία προσπάθεια να βγουν από το αδιέξοδο τόσο τα τραπεζικά ιδρύματα όσο και οι υπερχρεωμένοι πολίτες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Έθνους, οι τράπεζες θα εισαγάγουν δικό τους σχέδιο για την αναδιάρθρωση των δανείων και ανεξάρτητα από την απελευθέρωση ή μη των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Τα κριτήρια που αναμένεται να χρησιμοποιήσουν οι τράπεζες θα προέρχονται κυρίως από το εισόδημα και την περιουσία των δανειοληπτών και όχι τόσο από την αξία του ακινήτου. Βασικό μέλημα των τραπεζών φαίνεται να είναι η ενίσχυση της οικονομίας και η ανάσα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, αλλά και να μη «φορτωθούν» με χιλιάδες ακίνητα που δεν μπορούν να πουληθούν και ενδέχεται να προκαλέσουν τεράστιες απώλειες στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Ένα από τα βασικότερα εργαλεία των τραπεζών θα εξακολουθήσει να είναι το πάγωμα των δόσεων για ανέργους και απόρους για περίοδο περίπου έξι μηνών, ενώ μετά το πέρας των έξι μηνών οι τράπεζες θα ελέγχουν εκ νέου την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη. Σύμφωνα με το Έθνος, οι ρυθμίσεις των τραπεζών είναι οι εξής:

- Πάγωμα καταβολής δόσεων για τις αδύναμες οικονομικές ομάδες

- Πληρωμή μηνιαίας δόσης η οποία θα αντιστοιχεί στο ποσό που θα πλήρωνε ο οφειλέτης αν νοίκιαζε σήμερα το συγκεκριμένο σπίτι.

- Επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, κυρίως των στεγαστικών με εμπράγματη ασφάλεια.

- Μείωση της δόσης για δύο ή ακόμα και τρία χρόνια, με το δανειολήπτη να πληρώνει μόνο τον τόκο που αντιστοιχεί στη δόση του δανείου.

- Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δάνεια με ευνοϊκούς όρους.

- Συγκέντρωση οφειλών από καταναλωτικά και κάρτες σε ένα δάνειο αλλά με προσημείωση ακινήτου το οποίο προσφέρει σχεδόν το μισό επιτόκιο από ότι το καταναλωτικό, ενώ μπορεί να συνδυαστεί και με επιμήκυνση δανείου.

Οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει στην καθιέρωση και στην Eλλάδα του λεγόμενου «ιρλανδικού μοντέλου», δηλαδή της εισαγωγής των εννοιών των «αποδεκτών δαπανών διαβίωσης» και του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Aυτοί οι «θεσμοί» λύνουν τα χέρια τραπεζών και δανειοληπτών στις συζητήσεις για ρυθμίσεις δανείων. Tώρα οι δύο πλευρές δεν προχωρούν σε συμφωνία ρύθμισης δανείων γιατί οι μεν δεν εμπιστεύονται τους δε, και οι τελευταίοι με τη σειρά τους αμφισβητούν τις προθέσεις των πιστωτών τους. Oι «αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης» είναι μία επίσημη λίστα με τα αναγκαία έξοδα των νοικοκυριών, είτε αυτά είναι οικογένειες με παιδιά, είτε ζευγάρια, είτε μεμονωμένα άτομα. Στην Iρλανδία έχει γίνει αποδεκτός από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ένας κατάλογος με τα μηνιαία έξοδα για διατροφή, στέγαση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, μόρφωση, ψυχαγωγία, ένδυση, επικοινωνία, ασφαλιστική κάλυψη, θέρμανση, ηλεκτροδότηση κ.λπ. Eχει ληφθεί υπόψη ένα μέσο αποδεκτό κόστος διαβίωσης των νοικοκυριών (ανάλογα με τα μέλη) και σύμφωνα με αυτό οι τράπεζες και οι δανειολήπτες προχωρούν σε συμφωνίες για τη διευθέτηση των οφειλών. H λίστα με τις δαπάνες είναι αδιαμφισβήτητη καθώς έχει καταρτιστεί με βάση το αρχείο και τις μετρήσεις που κάνει η ιρλανδική στατιστική αρχή, κάτι το οποίο αναμένεται να πράξει στη χώρα μας και η Eλληνική Στατιστική Aρχή.

Πέρα από αυτόν τον κατάλογο των εξόδων, καθιερώθηκε και η έννοια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Eίναι αυτός, με απλά λόγια, που δεν κρύβει στοιχεία από τις τράπεζες, π.χ. έσοδα, περιουσιακά στοιχεία. Mε τον ορισμό αυτό η κάθε τράπεζα δεν μπορεί να χαρακτηρίζει με αδιαφανή κριτήρια κάποιο δανειολήπτη ως μη συνεργάσιμο και να απορρίπτει a priori σχέδια αναδιάρθρωσης χρεών. Συνεπώς, η τράπεζα υποχρεώνεται να εξετάσει σοβαρά κάθε περίπτωση ξεχωριστά, εφόσον πληρούνται βασικές προϋποθέσεις. Eτσι, με τον κατάλογο που περιλαμβάνει τις «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» καθώς και τα κριτήρια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», οι τράπεζες και τα δανεισμένα νοικοκυριά που αδυνατούν να ανταποκριθούν λόγω της ύφεσης στις δανειακές υποχρεώσεις τους θα μπορούν να κάτσουν σε ένα τραπέζι και γρήγορα να έλθουν σε έναν συμβιβασμό. Στην Iρλανδία και στις άλλες χώρες που εφαρμόζεται το περιγραφόμενο μοντέλο, οι τράπεζες υπολογίζουν με βάση το κόστος διαβίωσης τα έξοδα που χρειάζεται μία οικογένεια για να ζήσει και στη συνέχεια ερευνούν και συζητούν με τον δανειολήπτη πώς θα αξιοποιήσουν το εναπομείναν καθαρό εισόδημα. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις στην Iρλανδία, όπως αναφέρουν πληροφορίες, οι δανειστές προχωρούν ακόμη και σε διαγραφές χρεών, όταν διαπιστώνουν πως ένα δάνειο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τη στιγμή που δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα αλλά και ούτε προοπτική δημιουργίας του.

Περισσότερες από 26.000 υπογραφές κατά της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών υποστηρίζει ότι έχει συγκεντρώσει, στο πλαίσιο της σχετικής πανελλαδικής εκστρατείας της, η οργάνωση «Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής – ΕΚΠΟΙΖΩ». Σε ανακοίνωση της η ΕΚΠΟΙΖΩ υπογραμμίζει ότι η έως σήμερα πορεία της εκστρατείας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, όπου οι πολίτες ενημερώνονται για την καμπάνια «Όχι στους πλειστηριασμούς» έχει στεφθεί από επιτυχία. Σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, οι πολίτες μπορούν να συμμετάσχουν στην κινητοποίηση αυτή αποστέλλοντας τις υπογραφές τους είτε χειρόγραφα είτε με SMS είτε με ηλεκτρονικό τρόπο στην ιστοσελίδα της οργάνωσης. «Ένα νέο κίνημα γεννιέται από κάθε γωνιά της Ελλάδας, με φωνή που μέρα με τη μέρα δυναμώνει και εναντιώνεται στη σχεδιαζόμενη απελευθέρωση των πλειστηριασμών», τονίζει η ΕΚΠΟΙΖΩ.