Η κρίση στην αγορά κατοικίας έχει επιταχυνθεί το τελευταίο διάστημα, με όλες τις ενδείξεις να συγκλίνουν υπέρ της συνέχισης της εν λόγω πτωτικής πορείας, μιας και η πλειονότητα των φορέων της αγοράς και των αναλυτών εκτιμά ότι δεν έχει ακόμα βρεθεί το νέο σημείο ισορροπίας τιμών, προσφοράς και ζήτησης. Σύμφωνα με την Alpha Bank, οι νέες κατοικίες που θα ολοκληρωθούν φέτος δεν θα ξεπεράσουν τις 20.000, καθώς έως και τον Ιούλιο είχαν κατασκευαστεί 12.622. Σε σχέση με το 2007, όταν είχαν ολοκληρωθεί 103.865 νέες κατοικίες, η οικοδομική δραστηριότητα έχει συρρικνωθεί σχεδόν στο 20% του επιπέδου που βρισκόταν πριν από την κρίση, έχοντας υποχωρήσει κατά 81%. Ηδη, από το 2010 είχαν γίνει ορατά τα σημάδια της κρίσης, καθώς ο αριθμός των νέων κατοικιών που είχαν κατασκευαστεί είχε υποχωρήσει στο μισό του 2007, και συγκεκριμένα σε 52.325. Αντίστοιχα, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που αφορούν το τρίτο τρίμηνο του έτους, καταγράφεται επιτάχυνση του ρυθμού πτώσης των τιμών, με τη μεγαλύτερη κάμψη να αφορά πλέον τις νεόδμητες κατασκευές και σε μικρότερο βαθμό τις μεταχειρισμένες. Συγκεκριμένα, κατά το τρίτο τρίμηνο, οι τιμές μειώθηκαν συνολικά κατά 11,7% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, τη στιγμή που η πτώση κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο είχε διαμορφωθεί σε 9,3% και κατά το δεύτερο τρίμηνο σε 10,2%. Σύμφωνα με την ΤτΕ, το 2011 η κάμψη των τιμών δεν είχε ξεπεράσει το 5,4%, ενώ το 2010 η πτώση είχε διαμορφωθεί σε 4,7%.

Μία επιπλέον τάση της αγοράς από τις αρχές του έτους αφορά την εντονότερη μείωση των τιμών των νέων διαμερισμάτων, έναντι των παλαιών, όταν μέχρι και το 2011 η εικόνα ήταν αντίστροφη. Κατά το τρίτο τρίμηνο, τα νεόδμητα ακίνητα υποχώρησαν κατά 13,5%, ενώ τα παλαιότερα κατά 10,5%, δείγμα της όλο και μικρότερης αντοχής των κατασκευαστών απέναντι στη μείωση της ζήτησης και του υψηλού αποθέματος απούλητων κατοικιών. Επιπλέον, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΤτΕ, μεγαλύτερη είναι η μείωση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, παρά στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα η πτώση των τιμών κατά το τρίτο τρίμηνο ανήλθε σε 12,3%, ενώ στη Θεσσαλονίκη σε 10,6%. Στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας η κάμψη ήταν 12,4%, ενώ στις άλλες μεγάλες πόλεις διαμορφώθηκε σε 10,1%. Στο σύνολο του 2011, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία της ΤτΕ, η πτώση στην Αθήνα ήταν 6,4% και στη Θεσσαλονίκη 6,9%. Εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζουν φέτος και οι συναλλαγές-εκτιμήσεις κατοικιών, που καταδεικνύουν και την πορεία των αγοραπωλησιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, υποχώρησαν ακόμα περισσότερο κατά το τρίτο τρίμηνο, καθώς δεν ξεπέρασαν τις 4.900, έναντι 6,3 και 6,4 χιλιάδων κατά το πρώτο και δεύτερο φετινό τρίμηνο αντίστοιχα. Η πτώση του τρίτου τριμήνου ήταν της τάξεως του 48,7%, έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Σε ολόκληρο το 2011 ο αριθμός των εκτιμήσεων αυτών έφθασε τις 42,5 χιλιάδες (αναθεωρημένα στοιχεία), εμφανίζοντας σημαντική μείωση, κατά 42,9%, έναντι του προηγούμενου έτους (2010: 74,5 χιλιάδες). Δεδομένου ότι κατά το φετινό εννεάμηνο δεν έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 17.600 συναλλαγές, αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος της συρρίκνωσης που έχει συμβεί στην αγορά κατοικίας. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω αριθμός δεν αφορά μόνο αγοραπωλησίες, αλλά και απλές εκτιμήσεις των τραπεζών προκειμένου να προβούν σε αναχρηματοδότηση δανείων, κάτι που σημαίνει ότι ο πραγματικός αριθμός των ακινήτων που άλλαξαν ιδιοκτήτη είναι ακόμα χαμηλότερος. Eίναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με το 2006, οι συνολικές επενδύσεις σε κατοικίες έχουν υποχωρήσει κατά σχεδόν 18 δισ. ευρώ, καθώς, όπως αναφέρει η ανάλυση της Alpha Bank, φέτος το εν λόγω ποσό δεν θα ξεπεράσει τα 5,53 δισ. ευρώ, έναντι επενδύσεων 7,45 δισ. ευρώ το 2011, 9,75 δισ. ευρώ το 2010 και 23,8 δισ. ευρώ το 2006. Οσον αφορά την αξία των ακινήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο συναλλαγής μέσω τραπεζών κατά το τρίμηνο, αυτή μειώθηκε κατά 52,3% σύμφωνα με την ΤτΕ, ενώ ανάλογη είναι η πτώση από τις αρχές του έτους. Κατά το 2011, η αντίστοιχη μέση ετήσια πτώση της αξίας των κατοικιών που αποτελούσαν αντικείμενο συναλλαγής είχε διαμορφωθεί σε 39,8%.

Η κατάρρευση της κτηματαγοράς και γενικά της οικοδομής, που θεωρείται η ατμομηχανή της οικονομίας, πλήττει καίρια τη χώρα και τις επενδύσεις. Σύμφωνα με έρευνα οι επενδύσεις σε ακίνητα έφτασαν το 2012 να είναι λιγότερες κατά 70% σε σύγκριση με το 2000. Αν δηλαδή, πριν 12 χρόνια είχαν επενδυθεί 100 ευρώ σε ακίνητα φέτος έχουν δοθεί μόλις 30. Οι επενδύσεις αυτές εκτιμάται ότι διαμορφώθηκαν κάτω από τα 6 δισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές του 2005) το 2012, από 7,2 δισ. ευρώ το 2011, 9,6 δισ. ευρώ το 2010 και 23,8 δισ. ευρώ το 2006. Αρα, μέσα σε 6 χρόνια στην αγορά ακινήτων θα πέσουν περίπου 18 δισ. ευρώ λιγότερα, προκαλώντας τεράστια ζημιά στην οικονομία. Το ερώτημα είναι πώς δημιουργήθηκε η φούσκα:Σύμφωνα με έκθεση της Εθνικής τράπεζας, από το 1997 μέχρι το 2011 έχουν κατασκευαστεί (με βάση τις εκδοθείσες άδειες οικοδομής) σχεδόν 1.500.000 νέες κατοικίες συνολικού εμβαδού 185.000.000 τ.μ. (το μέσο εμβαδόν για κάθε κατοικία είναι 125 τ.μ.) που αντιστοιχεί σε 1 κατοικία ανά 7 κατοίκους ή 18 τ.μ. ανά κάτοικο. Το ίδιο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με την ΕΛ. ΣΤΑΤ ο πληθυσμός της χώρας αυξήθηκε από 10.776.531 κατοίκους το 1997 σε 11.305.118 την 1 Ιανουαρίου του 2010 (αύξηση 530.000 ή ποσοστό 5% περίπου). Μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται σε καθαρή μετανάστευση. Για τα έτη 2005 έως 2010, καταγράφηκε αύξηση κατά 220.000 κατοίκους εκ των οποίων οι 190.000 οφείλονται σε μετανάστευση και μόλις 30.000 στο καθαρό ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων.

Επίσης , σύμφωνα με το περιουσιολόγιο για το ΕΤΑΚ, το πλήθος των ατομικών δικαιωμάτων για κατοικίες (διαμερίσματα) και μονοκατοικίες ανέρχεται σε 9.425.000. Αν δεχτούμε για το 30% συνιδιοκτησία προκύπτει ότι υπάρχουν πάνω από 7.000.000 κατοικίες για 11.300.000 πληθυσμό. Κοντολογις η αγορά κινιόνταν σε συνθήκες υπερβάλλουσας προσφοράς με αποτέλεσμα : Οι αγοραπωλησίες που άγγιξαν το 2005 τις 215.148 έχουν υποχωρήσει το 2009 στις 94.801 και στις 55.000 περίπου το 2010.Το 2011 έπεσαν κάτω από 50.000 ενώ για το 2012 εκτιμάται ότι δε θα πουληθούν πάνω από 20-30.000 ακίνητα.Ετσι, 180.000 με 200.000 σπίτια είναι απούλητα σε όλη τη χώρα ενώ κατέρρευσαν και οι οικοδομικές άδειες. Το 2012 εκδόθηκαν 24.000 άδειες ενώ προ κρίσης ήταν πάνω από 90.000.

Αν σε όλα αυτά προστεθεί και το γεγονός ότι η στάση της πολιτείας ήταν εχθρική απέναντι στην ακίνητη περιουσία με το φορολογικό προγκρομ που επιδόθηκε σε βάρος της ιδιοκτήσιας και των επενδύσεων σε ακίνητα τότε είναι πρόδηλο το γεγονός ότι η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα κλυδωνίζεται όχι τόσο εξαιτίας της ύφεσης όσο εξωγενών παραγόντων που δεν έκαναν τίποτε προκειμένου να αποτρέψουν την πτώση. Αντίθετα , με τις επιλογές τους συντελούν στο να γίνει μία βιαίη ανακατανομή πλούτου σε βάρος της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας.