Η γεωγραφία των κενών χωρων

Ένα στα δέκα καταστήματα, στη Θεσσαλονίκη και τις μεγάλες πόλεις της Β. Ελλάδας είναι κλειστά ενώ στην Κοζάνη το ποσοστό διαθεσιμότητας είναι ακόμα μεγαλύτερο και φθάνει στο 20 %. Αυτό προκύπτει από την έρευνα του ινστιτούτου της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, το οποίο προχώρησε στην καταγραφή των κλειστών επιχειρήσεων στη Β.Ελλάδα. Σύμφωνα με την έρευνα: -Η είσοδος και λειτουργία των νέων μορφών εμπορίου σε παραδοσιακές εμπορικές αγορές έχει επηρεάσει ριζικά τη δομή και τη λειτουργία της εμπορικής επιχειρηματικότητας, αλλά και των περιοχών εγκατάστασης. Είναι ενδεικτικό, όπως φαίνεται από τους πρώτους χάρτες που έχουν παραχθεί, ότι οι νέες μορφές όπως τα εμπορικά κέντρα και τα big – box stores σε κάθε περιοχή έχουν κάποια χωρική εγγύτητα η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ισχυρών πόλων, νέων δηλαδή κεντρικοτήτων, στην Αττική. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως λογικό οι συνέπειες όμως για την παραδοσιακή αγορά φαίνεται ότι είναι επώδυνες. -Ως βασικό συμπέρασμα προκύπτει ότι η κατάσταση των κλειστών επιχειρήσεων σε πόλεις της Β. Ελλάδος και της Λάρισας είναι καλύτερη από αυτήν της Αθήνας. Με εξαίρεση την πόλη της Κοζάνης, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, τα ποσοστά των κλειστών επιχειρήσεων είναι χαμηλότερα έως και πολύ χαμηλότερα από ότι στην Αττική. Επειδή η οικονομική κρίση δεν αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα αυτής της κατάστασης, η προσπάθεια ερμηνείας του φαινομένου σχετίζεται χωρίς αμφιβολία με την εγκατάσταση Πολυκαταστημάτων και Πολυχώρων κοντά σε παλαιούς εμπορικούς θύλακες. Το τελευταίο, αποτελεί μια ισχυρή ερμηνευτική παράμετρο, αφού όπως φάνηκε στην περίπτωση της Αττικής σύμφωνα με την πιλοτική ΓΕΩΒΑΣΗ, όπου υπάρχουν σημαντικές εμπορικές εγκαταστάσεις χιλιάδων τετραγωνικών τα «λουκέτα» πολλαπλασιάζονται. -Στις πόλεις της Β. Ελλάδος καταγράφονται μια σειρά από κοινά χαρακτηριστικά. Πρώτη βασική διαπίστωση είναι ότι δεν κλείνουν μόνο τα μικρά μαγαζιά. Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και μεγάλες επιχειρήσεις που διακόπτουν την δραστηριότητά τους. Δεύτερο χαρακτηριστικό σχετίζεται με την τοπικότητα. Σε όλες τις περιπτώσεις καταγράφεται ως κοινό γνώρισμα μια τοπική συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων. Εκεί που κλείνει μια επιχείρηση κλείνουν και άλλες. Επιπλέον, σε κάθε περιοχή υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα τον εμπορικό δρόμο Για τις μεγαλύτερες πόλεις η εικόνα έχει ως εξής:

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

•Το κέντρο της Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα οι υπό εξέταση εμπορικοί δρόμοι εμφανίζουν μια πιο ενθαρρυντική εικόνα σε σύγκριση με άλλες πόλεις της χώρας και με την Αθήνα.Στους εμπορικούς δρόμους Προξένου Κορομηλά και Μητροπόλεως οι οποίοι θεωρούνται παραδοσιακά «ακριβές αγορές» εμφανίζονται τα χαμηλότερα ποσοστά κλεισιμάτων που μόλις φτάνουν το 4,2% και 8,3% αντίστοιχα. Η παραπάνω τάση δείχνει να επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της Αθήνας όπου η αγορά του Κολωνακίου παρουσιάζει τα χαμηλότερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό σχετίζεται με το υψηλότερο εισόδημα των κατοίκων και τις διαφορετικές καταναλωτικές συνήθειες.

•Ο εμπορικός δρόμος της Εγνατίας φαίνεται να έχει πληγεί περισσότερο με το 15% των επιχειρήσεων να έχει βάλει λουκέτο, όχι μόνο από την οικονομική κρίση αλλά και από άλλους παράγοντες οι οποίοι έχουν επισημανθεί και στο παρελθόν όπως οι εργασίες διαμόρφωσης του Μετρό στην περιοχή. Στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα δεν ξεπερνούν το 10,1%, ποσοστό σαφώς μικρότερο από την περιοχή της Αθήνας. Παρ΄ όλα αυτά, θα πρέπει να επισημαίνουμε ότι η εικόνα του κέντρου της Θεσσαλονίκης είναι σαφώς καλύτερη από εμπορικές περιοχές όπως, Β. Όλγας, Μπότσαρη, Μαρτίου, Παπαναστασίου, η καταγραφή των οποίων βρίσκεται σε εξέλιξη.

ΛΑΡΙΣΑ

•Η εικόνα στην πόλη της Λάρισας παρόμοια με αυτήν της Θεσσαλονίκης με την αναλογία κλειστών καταστημάτων να φτάνει το 11,5%.

•Κρίσιμη παρουσιάζεται η κατάσταση στους εμπορικούς δρόμους Παπακυριαζή και Παπαναστασίου όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα καταστήματα και η αναλογία κλειστών/ανοιχτών καταστημάτων είναι 12,8% και 12,7% αντίστοιχα.

ΚΑΒΑΛΑ

•Στην πόλη της Καβάλας στο σύνολο των εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν, τα κλειστά καταστήματα αντιπροσωπεύουν το 10,4% των συνολικών καταστημάτων. Η κατάσταση σε κάθε εμπορικό δρόμο δεν είναι ίδια, ενώ οι μεγαλύτεροι -σε έκταση και συγκέντρωση επιχειρήσεων - δρόμοι σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων. Για παράδειγμα στον πολυπληθέστερο σε καταστήματα εμπορικό δρόμο της Καβάλας (Ομονοίας) τα κλεισίματα καλύπτουν το 12,2% των καταστημάτων.

ΚΟΖΑΝΗ

•Το κέντρο της Κοζάνης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της καταγραφής, εμφανίζει υψηλή συγκέντρωση κλειστών επιχειρήσεων αναλογικά με το πλήθος των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στους εν λόγω εμπορικούς δρόμους. Αναλυτικά, στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων σχεδόν το 18% των επιχειρήσεων είναι κλειστές, ενώ ορισμένοι μεγάλοι σε έκταση εμπορικοί δρόμοι εμφανίζουν ποσοστό κλεισιμάτων από 22% έως 30%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι γενικά ο νομός Κοζάνης έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση επιχειρήσεων σε σύγκριση με τους άλλους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας.

ΕΔΕΣΣΑ

•Στην Έδεσσα στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα προσεγγίζουν το 15,7%. •Και στην περίπτωση της Έδεσσας, η συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε συγκεκριμένους εμπορικούς δρόμους, όπως για παράδειγμα στην οδό Εγνατία, (22,3%), Παύλου Μελά (18,2%), Ηρώων Πολυτεχνείου (22,2%).

ΒΕΡΟΙΑ

•Στην Βέροια, το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων είναι από τα χαμηλότερα και φτάνει το 8,8%. •Παρ όλα αυτά, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι στο μεγαλύτερο εμπορικό δρόμο (σε μήκος) και σημαντικότερο (σε συγκέντρωση επιχειρήσεων) της πόλη της Βέροιας, η αναλογία των κλειστών καταστημάτων είναι η υψηλότερη στην πόλη της Βέροιας και φτάνει το 14%.