Βόμβα» στα θεμέλια της ακίνητης ιδιοκτησίας σε όλη την Ευρώπη βάζουν οι σχεδιαζόμενες οδηγίες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων που συζητούνται στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο χρονικό διάστημα στο Ευρωκοινοβούλιο θα ανοίξουν θέματα που αφορούν εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν απανωτά χαράτσια για σειρά εργασιών που θα πρέπει να κάνουν υποχρεωτικά. Πρόκειται για ένα σχέδιο συνολικής και εσαεί αναβάθμισης των παλαιών κυρίως κτιρίων, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν θεσμοθετημένα κίνητρα σε επίπεδο ΕΕ και εθνικό επίπεδο ώστε οι ιδιοκτήτες κτιρίων να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε περαιτέρω εργασίες ενεργειακής, και όχι μόνο, αποκατάστασης των κτιρίων τους. Το αποτέλεσμα θα είναι να πληρώνουν από την τσέπη τους χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο, σε περίπτωση που υιοθετηθούν τα νέα μέτρα.

Οι ιδιοκτήτες στην Ελλάδα, που λόγω της κρίσης βλέπουν την περιουσία τους να απαξιώνεται, το­νίζουν ότι συμφωνούν με τις προ­τάσεις για αναβαθμίσεις, ωστόσο ζητούν χρηματοδότηση καθώς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε νέες επιβαρύνσεις. Με το προκάλυμμα των καλύτερων συνθηκών διαμονής και εργασίας στα κτίρια, την ενεργειακή αναβάθμιση που θα συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια και την υγεία των ενοίκων, τα «λόμπι των επαγγελματιών» που κάνουν τις προτάσεις δεν καταθέτουν προγράμματα χρηματοδότησης και κίνητρα.

Κάτι που σημαίνει ότι τα χαράτσια θα τα πληρώνουν οι ιδιοκτήτες από την τσέπη τους. Μάλιστα,τα δεκάδες ενεργειακά χαράτσια «απειλούν» περί τα 4 εκατομμύρια κτίρια στην Ελλάδα τα οποία έχουν κτιστεί προ του 1985 και τα οποία, έπειτα από μία 30ετία χρήσης κατατάσσονται σε χαμηλές βαθμίδες ενεργειακής απόδοσης. Σ' αυτές τις οικοδομές οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να προχωρούν σε σταδιακές αναβαθμίσεις, οι οποίες έχουν τεράστιο κόστος. «Πώς θα πληρώσουν χιλιάδες ιδιοκτήτες παλαιών πολυκατοικιών, που κατά κύριο λόγο είναι ηλικιωμένοι; Πού θα βρουν χρήματα για υποχρεωτικές ανακαινίσεις όταν η περιουσία τους σήμερα δεν αξίζει ούτε τα μισά απ' ό,τι πριν από την κρίση;» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ αλλά και της Διεθνούς Ενωσης Ιδιοκτητών (που έχει 5 εκατ. μέλη), Στρ. Παραδιάς. Οι παράλογες προτάσεις που προωθούνται από τα «λόμπι των Βρυξελλών» ξεχωρίζουν τα εξής:

1 Επανέρχεται η οδηγία όχι μόνο για την ανακατασκευή αλλά και για την αντικατάσταση όλων των παλαιών ανελκυστήρων στα κτίρια. Κάτι που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες μπορεί να επιβαρυνθούν συνολικά με ένα ποσό 5-10 χιλιάδων ευρώ.

2 Προτείνεται η αντικατάσταση όλων των σωληνώσεων του νερού στα κτίρια. Δηλαδή να αντικατασταθούν χιλιάδες μέτρα σωλήνων που είναι παλιοί, με το κόστος να βαρύνει τις πλάτες των ιδιοκτητών.

3 Υπάρχει η πρόταση για το λεγόμενο water performance, δηλαδή για το πώς διαχειρίζονται το νερό οι ιδιοκτήτες. Προτείνεται ο υποχρεωτικός έλεγχος για τον αριθμό και την ποιότητα των βρυσών, αν υπάρχουν συστήματα ανακύκλωσης του νερού, αν υπάρχουν ειδικά φίλτρα κ.λπ.

4 Υπήρξαν προτάσεις για σειρά εργασιών όπως ξήλωμα αμιάντου (που υπάρχει μόνο σε ελάχιστα κτίρια, κυρίως σε στέγες και καπνοδόχους), αντικατάσταση μονωτικών υλικών, φελιζόλ, τζάμια, θερμοδιακοπτόμενα κουφώματα τα οποία στο μέλλον θα γίνουν υποχρεωτικά.

5 Η βιομηχανία καλωδίων προωθεί στις Βρυξέλλες οδηγία για το scraping, δηλαδή το ξήλωμα όλων των καλωδίων, διακοπτών και ηλεκτρολογικών πινάκων από τα παλιά κτίρια και την αντικατάστασή τους με το τεράστιο κόστος να βαραίνει τον ιδιοκτήτη.

6 Υπήρχε και πολύ σωστά η πρόταση για την προσβασιμότητα των αναπήρων σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Να κατασκευάζονται μπάρες, ράμπες ή άλλα ηλεκτρονικά συστήματα για τη διευκόλυνση των αναπήρων σε κτίρια που ζούσαν και εργάζονταν άτομα με ειδικές ανάγκες. Κάποια λόμπι πρότειναν οι εργασίες προσβασιμότητας να γίνουν σε όλα ανεξαιρέτως τα κτίρια, ακόμη και εκεί που δεν υπάρχει κανείς ανάπηρος.

Η διαδικασία έγκρισης των μεγάλων έργων που προβλέπεται από τον Κανονισμό της ΕΕ, είναι συγκεκριμένη και δεν σχετίζεται με την έγκριση του προγράμματος, αλλά ακολουθεί σε δεύτερη φάση αφού και όταν ένα πρόγραμμα έχει εγκριθεί. Αυτό ξεκαθαρίζουν με κοινή ανακοίνωση τους τα υπουργεία Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων αφενός και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αφετέρου, σχετικά με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για μη έγκριση των περιβαλλοντικών έργων της Πανεπιστημίου και του Φαληρικού όρμου από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες. «Η έγκριση του προγράμματος και όλων των άλλων προγραμμάτων είναι η προτεραιότητα μας», αναφέρουν τα δύο υπουργεία. Όπως ξεκαθαρίζεται, «στη φάση της τελικής έγκρισης του προγράμματος στην οποία βρισκόμαστε, η επεξήγηση και ανάλυση επιμέρους λεπτομερειών το μόνο που επιτυγχάνει είναι η καθυστέρηση και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η μετακύληση της έγκρισης του προγράμματος το Β' εξάμηνο του 2015», εξέλιξη που- όπως επισημαίνουν- «θα ήταν βέβαια καταστροφική για τις επενδύσεις και τα δημόσια έργα στη χώρας». Όπως υπογραμμίζεται, ούτε η ανάπλαση της Πανεπιστημίου, ούτε του Φαληρικού Όρμου, ούτε κανένα άλλο από τα μεγάλα έργα που προβλέπονται στο πρόγραμμα θα εγκριθούν σε αυτή τη φάση- «αυτό είναι παντελώς εσφαλμένο και δεν ανταποκρίνεται στα άρθρα των Ευρωπαϊκών κανονισμών». «Οι ενδοιασμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής» συνεχίζει η ανακοίνωση «σχετίζονται λοιπόν με το πώς και κατά πόσο τα δύο αυτά έργα θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τη στρατηγική, τις προτεραιότητες και τους στόχους του προγράμματος. Οι απαντήσεις βεβαίως υπάρχουν, έχουν δοθεί και θα μπορούσαν να αναλυθούν περαιτέρω σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες». Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ και το ΥΠΟΜΕΔΙ, είναι βέβαιο ότι ο διάλογος με τις υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεχιστεί μετά την έγκριση του προγράμματος, καθώς- όπως αναφέρουν- «θέση και άποψη μας είναι, ότι στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του κέντρου της Αθήνας, η παρέμβαση στον άξονα της οδού Πανεπιστημίου δεν αποτελεί τουριστικό έργο, αλλά καθαρά αναπτυξιακό, περιλαμβάνοντας μια σειρά από βιοκλιματικές και κυκλοφοριακές επεμβάσεις σε μια αστική περιοχή που παρουσιάζει σημαντικό κλιματικό πρόβλημα και εντάσσει στους κεντρικούς στόχους την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την επιβράδυνση και αναστροφή της αστικής κλιματικής μεταβολής και τη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών παραμέτρων που σχετίζονται με αυτή, δημιουργώντας συγχρόνως τις προϋποθέσεις για νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις». Στην ανακοίνωση τονίζεται ότι το ίδιο ισχύει και για τα περιβαλλοντικά έργα στον Όρμο του Φαλήρου, τα οποία όχι μόνο πετυχαίνουν τους περιβαλλοντικούς στόχους μας με την ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου ως συστατικού στοιχείου της φυσιογνωμίας της Αθήνας- Αττικής και την αντιπλημμυρική προστασία μίας ευαίσθητης περιοχής, αλλά αναδεικνύουν υποβαθμισμένες γειτονιές στα νότια της Αθήνας, τις Τζιτζιφιές και το Μοσχάτο, που με τις παρεμβάσεις που γίνονται στην ευρύτερη περιοχή, θα αποτελέσουν πόλο ανάπτυξης και επενδύσεων. Εξάλλου και τα δύο έργα προτείνονται σε εφαρμογή του Νόμου 4277/2014 (ΦΕΚ 156/Α/01-8-14) «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας - Αττικής και άλλες διατάξεις» και ενσωματώνονται θέματα, σύμφωνα με την οδηγία 2008/50/EC. Όπως επισημαίνεται, η έγκαιρη έγκριση του προγράμματος, όπως έχει δηλαδή συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές του 2015, είναι προϋπόθεση για να τρέξουν από τους πρώτους μήνες του 2015 οι χρηματοδοτήσεις και οι προκαταβολές για τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα που εκτελούνται αυτή τη στιγμή και για τα οποία δεν πρέπει επ' ουδενί λόγο να διακινδυνεύσει η ομαλή ροή χρηματοδότησής τους, καθώς αυτό θα είχε αρνητικές συνέπειες για τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας. Το νέο ενοποιημένο πρόγραμμα για τις Υποδομές και το Περιβάλλον είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) για την προγραμματική περίοδο 2014- 20 με συνολικό προϋπολογισμό 4,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 850 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους.