Σάββατο, 06 Ιούλιος 2024 07:18

Σε πολλές χώρες της Ε.Ε. η φορολογική ελάφρυνση για όσους πληρώνουν στεγαστικό δάνειο έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του δανεισμού, που σε συνδυασμό με τη χαμηλή φορολογία στην απόδοση της ακίνητης περιουσίας έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρείται μια υπερεπένδυση στον τομέα των ακινήτων σε σχέση με άλλους τομείς. Συγκεκριμένα 14 χώρες μέλη επιδοτούν τους τόκους για την αγορά κατοικίας είτε μέσω της φορολογίας είτε με απευθείας επιδότηση. Σε μια προσπάθεια να μειώσουν τη ροπή προς το δανεισμό για την αγορά κατοικίας, ορισμένες χώρες μέλη, έχουν πρόσφατα αλλάξει τη νομοθεσία με σκοπό να μειώσουν την φορολογική ελάφρυνση για τόκους στεγαστικών δανείων, ενώ η συζήτηση έχει ξεκινήσει και σε άλλες χώρες. Στην Ιρλανδία το 2017 οι τόκοι δεν θα έχουν φορολογική ελάφρυνση, ενώ η Εσθονία έχει αποφασίσει να μειώσει το φόρο στο εισόδημα και να βάλει ένα ταβάνι στην αφαίρεση των τόκων από τη φορολογία. Η Φινλανδία επίσης έχει αποφασίσει τα επόμενα 3 χρόνια να μειώσει τη φοροελάφρυνση για τους τόκους των στεγαστικών δανείων. Η Γαλλία έχει αντικαταστήσει τη φοροελάφρυνση για τόκους των στεγαστικών δανείων με πιο στοχευμένες πολιτικές.

Η Ισπανία αποφάσισε το Ιούνιο του 2012 να ελαχιστοποιήσει τις φοροαπαλλαγές στους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων από τον Ιανουάριο του 2013. Στην Ιταλία επίσης αυξήθηκε η φορολογία της ακίνητης περιουσίας, καθώς καταργήθηκε η εξαίρεση για την πρώτη κατοικία και αυξήθηκαν οι αξίες σύμφωνα με τις οποίες φορολογούνται τα ακίνητα κατά 60% . Η Ελλάδα επίσης αύξησε τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας, βάζοντας φόρο στα ακίνητα ανάλογα με την επιφάνεια τους από το Σεπτέμβριο του 2011, τον οποίο συλλέγει μέσω του λογαριασμού του ηλεκτρικού ρεύματος. Τέλος, Λιθουανία και Λετονία έχουν αυξήσει τη φορολογητέα βάση στην ακίνητη περιουσία. Παρόλα αυτά τα μέτρα η συνολική εικόνα για τις περισσότερες χώρες μέλη δείχνει ότι το φορολογικό σύστημα τους ενισχύει το δανεισμό για την αγορά κατοικίας.

Η εμπειρία από τις χώρες μέλη δείχνει μέχρι τώρα ότι υπάρχουν πολιτικές δυσκολίες για να αυξηθεί η φορολογία στην κατοικία σε επίπεδα που να διασφαλίζουν φορολογική ουδετερότητα όσον αφορά την φοροελάφρυνση από τόκους στεγαστικών δανείων. Η Σουηδία και η Δανία είναι πρόσφατα παραδείγματα, καθώς ήταν πολύ δύσκολο να διατηρήσουν τη φορολογία στην κατοικία όταν ανέβαιναν οι τιμές των ακινήτων. Η Μεγ. Βρετανία που κατήργησε τις φοροαπαλλαγές σταδιακά σε μια περίοδο 10 χρόνων. Μια τέτοια μεταρρύθμιση είναι ξεκάθαρα δύσκολη, καθώς τα νοικοκυριά για να ανταποκριθούν θα πρέπει να μειώσουν το χρέος τους, με αρνητικό αποτέλεσμα στην κατανάλωση. Επίσης είναι πολιτικά δύσκολο να αφαιρεθούν αυτές οι «επιδοτήσεις» σε περίοδο που σημειώνεται άνοδος στις τιμές των ακινήτων. Μια εύλογη λύση θα μπορούσε να αποδώσει αν η μετάβαση από το ένα φορολογικό καθεστώς στο άλλο γινόταν σε μια μακρά χρονική περίοδο, που θα επέτρεπε στα νοικοκυριά αλλά και στις τιμές ακινήτων να προσαρμοστούν αργά στους νέους κανόνες. Μια εναλλακτική λύση, που εφαρμόζεται σε μερικές χώρες, είναι να υπάρξουν διαφορετικές ρυθμίσεις για τους παλιούς και τους νέους ιδιοκτήτες. Το μειονέκτημα σε αυτή την περίπτωση είναι οι παλιοί ιδιοκτήτες «κλειδώνονται» στο συγκεκριμένο καθεστώς. Τέλος, ενέχει το ρίσκο η κατάργηση της φοροελάφρυνσης να οδηγήσει σε μείωση των τιμών στα ακίνητα.

Σάββατο, 06 Ιούλιος 2024 07:18

Συμπληρώθηκαν 376 χρόνια από το σκάσιμο της πρώτης «φούσκας» που έχει καταγραφεί στα παγκόσμια χρονικά: της «φούσκας» της τουλίπας. Τον Φεβρουάριο του 1637 μια τουλίπα έφτασε να κοστίζει πάνω από δέκα φορές το ετήσιο εισόδημα ενός ειδικευμένου εργάτη. Ξαφνικά οι πωλητές ανακάλυψαν ότι έπαψε να υπάρχει ζήτηση στις εξωφρενικές τιμές που προσέφεραν το φυτό. Ακολούθησε πανικός και οι τιμές κατέρρευσαν. Πολλοί είχαν υπογράψει συμβόλαια μελλοντικής απόκτησης του φυτού σε προκαθορισμένες τιμές, που πλέον δεν δικαιολογούνταν. Η κυβέρνηση παρενέβη, επιτρέποντας την αποπληρωμή των προθεσμιακών αυτών συμβολαίων στο 10% της αξίας. Ακόμα κι έτσι, η οικονομία βυθίστηκε σε πολυετή ύφεση. Σχεδόν τέσσερις αιώνες αργότερα, η ολλανδική οικονομία απειλείται και πάλι από μία «φούσκα», αυτή στην αγορά ακινήτων. Τα τελευταία χρόνια η οικονομία της Ολλανδίας φάνταζε στους επενδυτές κάτι αντίστοιχο εκείνης της Γερμανίας. Η πιστοληπτική ικανότητα του Δημοσίου είχε την κορυφαία αξιολόγηση «ΑΑΑ», ενώ και για τους ιδιώτες τα επιτόκια ήταν αντίστοιχα εκείνων στη Γερμανία. Η αφθονία φθηνού κεφαλαίου χρηματοδότησε ένα ξέφρενο ράλι στις τιμές των ακινήτων.

Τους τελευταίος μήνες, όμως, οι τιμές έχουν αρχίσει να υποχωρούν και ήδη οι αναλυτές του ΔΝΤ προειδοποιούν για τις ολέθριες επιπτώσεις που μπορεί να έχει το σκάσιμο της «φούσκας». Την προηγούμενη Παρασκευή, οι ολλανδικές Αρχές αναγκάστηκαν να κρατικοποιήσουν τον τέταρτο μεγαλύτερο τραπεζικό-ασφαλιστικό όμιλο της χώρας, την SNS Reaal. Το κόστος για τον προϋπολογισμό εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 3,7 δισ. ευρώ και θα οδηγήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο επίπεδο του 4% του ΑΕΠ. Ο υπουργός Οικονομικών και νέος επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, δεσμεύθηκε ότι ο ιδιωτικός τομέας θα επωμιστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του κόστους και προανήγγειλε την επιβολή έκτακτης εισφοράς? αλληλεγγύης 1 δισ. ευρώ στις υπόλοιπες ολλανδικές τράπεζες. Μεταξύ των τεσσάρων μεγαλυτέρων, μόνο δύο ανήκουν πλέον σε ιδιώτες (η ING και η Rabobank), καθώς η ABN Amro βρίσκεται σε κρατικά χέρια από το 2009 και τη διάσωση του ομίλου RBS-Santander-Fortis, που το 2007 είχε εξαγοράσει την ολλανδική τράπεζα.

Ηδη οι διεθνείς οίκοι έχουν βάλει στο «μικροσκόπιο» την ολλανδική οικονομία και την Τρίτη η Fitch αναθεώρησε σε «αρνητικές» τις προοπτικές της αξιολόγησης «ΑΑΑ», ανοίγοντας τον δρόμο για υποβάθμιση. Κάτι τέτοιο θα άφηνε την Ευρωζώνη μόλις με τρεις οικονομίες που αξιολογούνται από όλους τους οίκους με τον κορυφαίο βαθμό: τη Γερμανία, τη Φινλανδία και το Λουξεμβούργο (Γαλλία και Αυστρία έχουν ήδη υποβαθμιστεί από την S&P). Η ολλανδική οικονομία απειλείται με κατάρρευση των τιμών στα ακίνητα, απώλεια της κορυφαίας αξιολόγησης «ΑΑΑ», τραπεζική και δημοσιονομική κρίση σε μια έτσι κι αλλιώς δύσκολη περίοδο, διερχόμενη τη δεύτερη μεγάλη ύφεση από την αρχή της παγκόσμιας κρίσης. Τους καλοκαιρινούς μήνες το ΑΕΠ υποχωρούσε 1,4% σε ετήσια βάση, με τις ιδιωτικές επενδύσεις να υποχωρούν 6% και τις δημόσιες 8,4%, υπό το βάρος του προγράμματος λιτότητας που ήδη εφαρμόζεται. Στα τέλη της Ανοιξης ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε, καθώς το ακροδεξιό συμπολιτευόμενο Κόμμα της Ελευθερίας δεν επιθυμούσε να στηρίξει τις πολιτικές λιτότητας που επέβαλε η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωζώνης.

Σάββατο, 06 Ιούλιος 2024 07:18

Η ελβετική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Τετάρτη μέτρα στην προσπάθεια της να περιορίσει την εκρηκτική ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων, η οποία τροφοδοτείται από τα πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού, την μετανάστευση και το γεγονός ότι η Ελβετία θεωρείται ασφαλές καταφύγιο για πολλούς επενδυτές. Έτσι, η ελβετική κυβέρνηση επιβάλλει στις τράπεζες πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις ύψους 1% επί της αξίας των στεγαστικών δανείων που έχουν χορηγήσει. Οι τιμές των ακινήτων στην Ελβετία έχουν αυξηθεί κατά 77% στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας αναγκάζοντας την ελβετική κυβέρνηση να παρέμβει προκειμένου να περιορίσει την «υπερβολική» αύξηση της τιμής των ακινήτων και των στεγαστικών δανείων. Η ελβετική κεντρική τράπεζα (SNB) δεν είναι σε θέση να αυξήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού για να περιορίσει τα στεγαστικά δάνεια διότι προσπαθεί να ελέγξει την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου. Το ύψος των στεγαστικών δανείων έχει αυξηθεί στο 135% του ΑΕΠ, προκαλώντας ανησυχία για τη δημιουργία «φούσκας» στα ακίνητα. Σύμφωνα με την ελβετική κυβέρνηση, «το ύψος των δανείων σε σχέση με το εισόδημα έχει ήδη φτάσει σε επίπεδο το οποίο, όχι μόνο ιστορικά αλλά και σε σχέση με διεθνή στάνταρ, μπορεί να θεωρηθεί ως επικίνδυνο». Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη τριμηνιαία έκθεση της ελβετικής τράπεζας UBS για την αγορά ακινήτων, «είναι αξιομνημόνευτο το αδιατάρακτο ενδιαφέρον των επενδυτών για την αγορά ακινήτων, το οποίο αντανακλάται στο ύψος ρεκόρ των αιτήσεων δανείων για ακίνητα που δεν θα χρησιμοποιηθούν για ιδιοκατοίκηση».

Σάββατο, 06 Ιούλιος 2024 07:18

Αυστηρότερους όρους στη χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις το 2013 και ελαστικοποίηση των προϋποθέσεων παροχής αντίστοιχων προϊόντων στα νοικοκυριά, αναμένουν οι αναλυτές της κεντρικής τράπεζας της Αλβανίας (ΒΟΑ). Όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση της ΒΟΑ αναφορικά με τις προοπτικές του τραπεζικού συστήματος, οι λόγοι για την επιβολή αυστηρότερων όρων στη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις είναι, μεταξύ άλλων, η αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι μακροοικονομικές εξελίξεις, καθώς και ορισμένα ανησυχητικά στοιχεία για την πορεία συγκεκριμένων τομέων της οικονομικής δραστηριότητας. Για τα νοικοκυριά, η ΒΟΑ επισημαίνει πως η οικονομική κατάσταση των πολιτών, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων και την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων, οδήγησε τις τράπεζες στη λήψη μέτρων, όπως η μείωση του ποσού των δανείων που χορηγούνται. Πάντως, το τέταρτο τρίμηνο του 2012, οι όροι για τη χορήγηση δανείων που προορίζονται για την αγορά κατοικίας παρέμειναν αμετάβλητοι στα επίπεδα του πρώτου τριμήνου του 2012. Η ΒΟΑ σημειώνει, επίσης, ότι στη διάρκεια του 2013, αναμένεται να γίνουν περισσότερο αυστηρά τα πρότυπα χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις, σε όρους χρήσης του δανείου και του μεγέθους των επιχειρήσεων. Αντίθετα, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις για την ελαστικοποίηση των όρων χορήγησης δανείων σε νοικοκυριά, ιδίως όσων προορίζονται για την αγορά κατοικίας, αλλά και τη χρηματοδότηση καταναλωτικών αναγκών. Από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Μάρτιο του 2013 αναμένεται ότι θα μειωθεί η ζήτηση για τα δάνεια, ιδίως από τις επιχειρήσεις, ενώ ο σκοπός του δανείων εκτιμάται ότι θα αφορά κυρίως την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων και των παραγωγικών αναγκών, παρά την υλοποίηση νέων επενδύσεων.