Ενας κίνδυνος έχει κάνει την εμφάνιση της στην αγορά γραφειακών χώρων και έχει οδηγήσει πολλούς τραπεζίτες να χάσουν τον ύπνο τους. Πρόκειται για την αδυναμία πολλών επιχειρήσεων να εξυπηρετήσουν τον δανεισμό που είχαν συνάψει τα προηγούμενα χρόνια για την αγορά επαγγελματικής στέγης είτε μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης είτε με δάνειο που έχει εγγύηση το ίδιο το ακίνητο. Σύμφωνα με πληροφορίες ήδη πολλές συμφωνίες χρηματοδοτικής μίσθωσης για αγορά γραφείων έχουν «σκάσει» λόγω αδυναμίας καταβολής των μηνιαίων δόσεων ενώ αρκετοί χώροι έχουν εγκαταλειφθεί καθώς οι επιχειρήσεις μεταφέρθηκαν σε μικρότερες και φτηνότερες εγκαταστάσεις ώστε να περιορίσουν στο ελάχιστο δυνατό το λειτουργικό τους κόστος. Αν και οι τραπεζίτες εμφανίζονται αισιόδοξοι υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα- τουλάχιστον στην αγορά γραφείων- δεν έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις εντούτοις εκατοντάδες επιχειρήσεις βρίσκονται σε αδιέξοδο. Η αισιοδοξία των τραπεζιτών βασίζεται στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι η μη εξυπηρέτηση της μίας από τις δανειακές υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει θα συμπαρασύρει το σύνολο του δανεισμού και μαζί με αυτό και την επιχείρηση τους . Πάντως είναι κοινό μυστικό ότι τα πιστωτικά ιδρύματα προσπαθούν κυρίως μέσω αναχρηματοδοτήσεων και αναπροσαρμογών των μισθωμάτων να αποτρέψουν μία τέτοια προοπτική. «Μία τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει ντόμινο στην αγορά γραφειακών χώρων αφού ο αριθμός των επιχειρήσεων που απέκτησαν ιδιόκτητους χώρους γραφείων την τελευταία δεκαετία είτε με άμεση είτε με έμμεση χρηματοδότηση είναι μεγάλος. Αυτό το γνωρίζουν οι τράπεζες οι οποίες σήμερα προσπαθούν να μη σπάσουν τις δανειακές συμβάσεις» , τόνιζε χαρακτηριστικά έμπειρος τραπεζίτης.

Στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 χρόνων έπεσαν τα ενοίκια των καλύτερων επαγγελματικών χώρων στην Αθήνα και την Λισαβόνα, καθώς η οικονομική και πολιτική κρίση που μαστίζει την Ευρώπη εντάθηκε το 2012, σύμφωνα με στοιχεία των συμβούλων ακινήτων CBRE. Το ετήσιο ενοίκιο για επαγγελματικούς χώρους σε προνομιακές περιοχές διαμορφώθηκε στα 288 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο   στην Αθήνα για το πρώτο τρίμηνο του 2012, καταγράφοντας πτώση 14% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι και στο χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή που η CBRE ξεκίνησε να συλλέγει στοιχεία, πριν από 17 χρόνια. Τα ενοίκια στην Λισαβόνα μειώθηκαν στα 222 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, στο χαμηλότερο επίπεδο από το δεύτερο τρίμηνο του 1995. Σε άλλες πόλεις, όπως η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη, τα ενοίκια κατέγραψαν πτώση σε χαμηλό 12ετίας και επταετίας αντίστοιχα, στο Δουβλίνο σε χαμηλό 13ετίας, ενώ στη Ρώμη και το Μιλάνο σημείωσαν πτώση σε χαμηλό τετραετίας. Τα ακριβότερα ενοίκια επαγγελματικών χώρων είναι στο West End του Λονδίνου και διαμορφώνονται στα 1.195 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με την Μόσχα να ακολουθεί με 901 ευρώ το τετραγωνικό. Η ρωσική πρωτεύουσα εμφανίζει και την ταχύτερη αύξηση των ενοικίων στην Ευρώπη, λόγω της μικρής προσφοράς. Οι ανησυχίες για ενδεχόμενη διάλυση της ευρωζώνης υποχρέωσαν τις εταιρίες στην Ευρώπη να νοικιάσουν το χαμηλότερο δυνατό αριθμό επαγγελματικών χώρων στο πρώτο τρίμηνο του έτους, μια τάση που η CBRE λέει πως θα συνεχιστεί στο 2012.

Επιστροφή στο κέντρο της Αθήνας  για τις δημόσιες υπηρεσίες. Η εγκατάσταση στο κτίριο που βρισκόταν το ιστορικό πολυκατάστημα Μινιόν των υπηρεσιών  του υπουργείου Περιβάλλοντος, σύμφωνα με εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσιακής επιτροπής είναι πολύ πιθανό να σηματοδοτεί μία αλλαγή στρατηγικής των τελευταίων 20 ετών που επικεντρώνονταν στην απομάκρυνση των υπουργείων απο το κέντρο. Σημειώνεται ότι στα πλαίσια του προβληματισμού για την αναβάθμιση του κέντρου της πρωτεύουσας έχουν κατατεθεί προτάσεις σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει άμεσα να αξιοποιηθούν εγκαταλελειμένα δημόσια κτίρια που βρίσκονται στο κέντρο της πρωτεύουσας για να εγλατασταθούν σε αυτά δημόσιες υπηρεσίες.

Η μετεγκατάσταση , υποστηρίζουν οι εισηγητές θα συμβάλλει και στον  εξορθολογισμό των λειτουργικών δαπανών. Μάλιστα χρησιμοποιούν την μετεγκατάσταση  του ΥΠΕΚΑ, υποστηρίζοντας ότι η κίνηση αυτή δημιουργεί  σημαντικές οικονομίες  κλίμακας. Στο νέο ακίνητο θα στεγαστούν περίπου 1.300 άτομα, τα οποία είναι διάσπαρτα στα 28 κτίρια που συνολικά νοικιάζει το ΥΠΕΚΑ σήμερα και στην πλειοψηφία τους είναι παλαιά (άνω των 30 ετών), με άμεση συνέπεια αφενός να μην ανταποκρίνονται στοιχειωδώς στις ανάγκες μιας σύγχρονης υπηρεσίας, αφετέρου να είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα και με αυξημένες λειτουργικές δαπάνες. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της μετεγκατάστασης είναι η άμεση εξοικονόμηση πόρων από τα μισθώματα (περίπου 70% του υφιστάμενου συνολικού κόστους, καθώς αναμένεται εξοικονόμηση τουλάχιστον 4,5 εκ. ευρώ κατ' έτος) και η μείωση των λειτουργικών εξόδων (τουλάχιστον κατά 50%, πάνω από 1 εκ. ευρώ).

Σημειώνεται ενδεικτικά ότι για το 2011, και παρά τις σημαντικές μειώσεις στα υφιστάμενα μισθώματα, τα συνολικά ενοίκια ξεπέρασαν τα 6,5 εκατ. ενώ τα λειτουργικά έξοδα των κτιρίων του ΥΠΕΚΑ (φύλαξη, καθαριότητα, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.λπ.) ξεπέρασαν το ποσό των 2 εκ. Παράλληλα, καθίσταται δυνατή η επιτάχυνση της λήψης αποφάσεων του ΥΠΕΚΑ, αφού διευκολύνεται η καλύτερη διοίκηση και η άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη. Οπως επισημαίνεται, το κτίριο του Μινιόν πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές με βασικά πλεονεκτήματα την άμεση μείωση του κόστους ενοικίασης, καθώς η αναλογία ανά τ.μ. ωφέλιμου κτιρίου από 16,16 ευρώ/τ.μ. μειώνεται σε 10,57 ευρώ/τ.μ., την άριστη συγκοινωνιακή υποστήριξη από όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς (βρίσκεται 50 μέτρα από τις στάσεις του μετρό και του ΗΣΑΠ, καθώς και από πλήθος στάσεων λεωφορείων και τρόλεϊ) και την τήρηση όλων των πολεοδομικών, κτιριοδομικών, πυροσβεστικών και υγειονομικών διατάξεων. Τέλος, υπάρχει και η δυνατότητα χαρακτηρισμού του ως «πράσινου κτιρίου» (με τη δημιουργία πράσινης στέγης, χρησιμοποίηση των υπόγειων υδάτων για την ψύξη των κλιματιστικών μονάδων κ.λπ.).

Ασφυκτικές συνθήκες στην αγορά γραφείων και καταστημάτωνδημιουργούν τα μαζικά λουκέτα των επιχειρήσεων καθώς κάθε λουκέτο «μεταφράζεται» σε ένα κενό γραφειακό χώρο ή ένα εμπορικό χώρο. Φυσικά, κάποιοι από τους χώρους αυτούς επαναμισθώνονται από νέες επιχειρήσεις που ανοίγουν αλλά το ισοζύγιο είναι αρνητικό ενώ οι περισσότερες από τις καινούργιες επιχειρήσεις κυρίως όσον αφορά την αγορά γραφείων περιορίζουν τις ανάγκες στέγασης σε χώρους με μικρότερο εμβαδόν ή σε περιφερειακές αγορές. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία για το άνοιγμα και το κλέισιμο το πρώτο τρίμηνο του. Συγκεκριμένα, άνοιξαν 8.361 επιχειρήσεις και έκλεισαν 10.315 επιχειρήσεις, δηλαδή η διαφορά ήταν -1.954 ή με πιο απλά λόγια εκείνοι που έπαυσαν να λειτουργούν τις εταιρείες τους ήταν περισσότεροι κατά 1.954.

Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις στη χώρα ανέρχονται στις 1.161.768 οι οποίες φυσικά μισθώνουν τουλάχιστον ισάριθμους επαγγελματικούς χώρους. Ειδικότερα, σήμερα λειτουργούν στην Ελλάδα 1.161.768 επιχειρήσεις, εκ των οποίων 841.824 είναι ατομικές, 45.770 Α.Ε., 158.888 Ο.Ε., 692 ΣΥΝ.ΠΕ., 38.977 Ε.Ε., 22.339 φυσικά πρόσωπα, 50.571 ΕΠΕ, 2.646 Κοινωνία και 61 άλλο. Αν δει κανείς διαχρονικά, και συγκεκριμένα από το 2009, το ισοζύγιο των εγγραφών - διαγραφών θα διαπιστώσει πως οι επιχειρήσεις που άνοιγαν σε σχέση με εκείνες που έκλειναν μειώνονταν όλο και περισσότερο. Ετσι, το 2009, σύμφωνα με τα στοιχεία των επιμελητηρίων, άνοιξαν 7.526 περισσότερες επιχειρήσεις σε σχέση με εκείνες που έβαλαν «λουκέτο». Το 2010 ο αριθμός περιορίστηκε στις 6.744 και το 2011 κατέβηκε στις 4.423. Το πρώτο τρίμηνο του έτους οι επιχειρήσεις που διαγράφηκαν από τα επιμελητήρια της χώρας ήταν περισσότερες κατά 1.954.