Οι μεταβιβάσεις (αγοραπωλησίες) ακινήτων και τα συμβόλαια των οποίων τα δικαιώματα περιέρχονται υποχρεωτικά στον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείων Αθηνών - Πειραιώς - Αιγαίου και Δωδεκανήσου (τραπεζικά συμβόλαια, συμβάσεις leasing, συμβόλαια ΟΤΑ, ΝΠΔΔ κ.λπ.) για ολόκληρο το 2011 ήταν σημαντικά μειωμένες έναντι του προηγούμενου έτους κατά 57,72%, έναντι του 22,69% που ήταν το αντίστοιχο νούμερο το 2010 και 40% το 2009. Σημειωτέον ότι πρόκειται ουσιαστικά για τα συμβόλαια στα οποία ο ένας εκ των συμβαλλομένων είναι φορέας του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή πιστωτικό ίδρυμα και τα οποία αποτελούν περίπου το 15% - 20% του συνόλου. Οσον αφορά τις ιδιωτικές συμβάσεις (ήτοι τις αγοραπωλησίες ακινήτων μεταξύ ιδιωτών), σύμφωνα με τα στοιχεία του ίδιου Συλλόγου, υπάρχει σημαντική υποχώρηση των μεταβιβάσεων για νεόδμητα ακίνητα, ειδικότερα για ακίνητα στις ακριβές περιοχές και μεγάλης επιφάνειας πλέον των 100 τ.μ., ενώ είναι πιο περιορισμένη η υποχώρηση για μικρότερα ακίνητα επιφάνειας 60 - 80 τ.μ.

Η πτώση των αγοραπωλησιών για τα καινούργια, μεγάλα ακίνητα ξεπερνά το 70% την περίοδο 2009- 2011. Για τα μικρότερα διαμερίσματα μικρότερης επιφάνειας η μείωση του όγκου (αριθμού) των μεταβιβάσεων είναι μεγαλύτερη από 60% την περίοδο 2009 - 2011. Οι αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων ακινήτων από την αρχή της κρίσης (2009) σημειώνουν και αυτές κάμψη, σε ποσοστό άνω του 50%, ενώ σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι την τελευταία διετία οι αγορές ακινήτων από οικονομικούς μετανάστες έχουν σταδιακά σχεδόν μηδενιστεί. Σύμφωνα με τους συμβολαιογράφους, ειδικά για την αγορά εξοχικής κατοικίας έχει σημειώσει μεγάλη κάμψη τη διετία 2009 - 2011, με τον αριθμό των συναλλαγών να καταγράφει μείωση κατά περίπου 80%.

Οι αγοραπωλησίες αγροτεμαχίων επιφάνειας μικρότερης των 20 στρεμμάτων έχουν περιορισθεί δραστικά, καθώς επίκειται αλλαγή της νομοθεσίας για την εκτός σχεδίου δόμηση. Αντίθετα, παρουσιάζεται ενδιαφέρον στις αγοραπωλησίες στρεμματικών εκτάσεων πλέον των 20 στρεμμάτων στη νησιωτική χώρα και στις παραθαλάσσιες όπως και στις ορεινές περιοχές. Αντίστοιχα, «βουτιά» στις συναλλαγές προκύπτει με βάση και τα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών για τη δεκαετία 2002- 2011: Ο αριθμός των συμβολαίων για την Αθήνα το 2002 ήταν 67.222 για να κορυφωθεί το 2005 σε 112.231 συμβόλαια και να πέσει στα 61.679 το 2010 και στα 40.321 συμβόλαια το 2011.

«Γνωρίζουμε ότι η εξάντληση του χρόνου ζωής των κτιρίων από οπλισμένο σκυρόδεμα πλησιάζει. Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από την κατεδάφιση των πρώτων προβληματικών πολυκατοικιών.», τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος , δίδοντας με τον τρόπο αυτό , σινιάλο για τον τρόπο που θα κινηθεί η αγορά τα επόμενα χρόνια κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

Πρόκειται για μία νέα αγορά που αφορά δεκάδες χιλιάδες κτίρια τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως σε μικτές χρήσεις (κατοικία, γραφεία και καταστήματα). Οι μπίζνες είτε με την αναβάθμιση είτε με την κατεδάφιση και ανοικοδόμηση παλαιών κτιρίων αποτελεί αυτή την στιγμή το κύριο πεδίο ενδιαφέροντος στην κατασκευαστική αγορά στο κέντρο των μεγάλων πόλεων τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Μ.Βρετανία, Γαλλία κα). Αυτό επιτυγχάνεται με παρεμβάσεις σε μεμονωμένα κτίρια που βρίσκονται στην καρδιά της πόλης αλλά και με αναβαθμίσεις κτιριακών εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιφέρεια.

Στην Ελλάδα, η δραστηριότητα αυτή είναι περιορισμένη. Αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι ο μεγάλος όγκος του κτιριακού αποθέματος αφορά κτίρια τα οποία έχουν οικοδομηθεί μετά την δεκαετία του ‘50 και επομένως δεν έχει παρέλθει ο «χρόνος ζωής τους». Από την άλλη πλευρά διατυπώνονται επιφυλάξεις καθώς, οι σχετικές αναπτύξεις προϋποθέτουν την ύπαρξη ζήτησης για να κτίρια η οποία σήμερα λόγω κρίσης είναι περιορισμένη. Παρόλα αυτά υπάρχει λανθάνουσα ζήτηση κυρίως για σύγχρονους χώρους γραφείων στο κέντρο της Αθήνας όπου η προσφορά τους είναι περιορισμένη.

Σημαντικές προκλήσεις για την ελληνική αγορά ακινήτων, το 2012, προβλέπει έρευνα για ακίνητη περιουσία, αναφέροντας ότι ευκαιρίες θα μπορούσαν να εντοπιστούν σε προνομιούχες τοποθεσίες γραφειακών χώρων, με επαναδιαπραγματεύσεις ενοικίων, σε εμπορικά κέντρα και πάρκα και σε περίπτωση που ξεκινήσει η ανάπτυξη των ακινήτων του δημοσίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 2011, ήταν μία χρονιά ιστορικών χαμηλών επενδυτικών επιπέδων και μείωσης της δραστηριότητας εκμίσθωσης γραφειακών χώρων, ενώ οι έμποροι κατέγραψαν μειώσεις ενοικίων της τάξεως του 25- 30% τουλάχιστον. Κύριος παράγοντας στην αγορά γραφείων οι επαναδιαπραγματεύσεις μισθωμάτων.

Η μειωμένη διαθεσιμότητα νέων γραφειακών χώρων και η επιβράδυνση των εκμισθώσεων ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του 2011, που οφείλονται, κυρίως, στην υποχώρηση του ΑΕΠ και στην αυξημένη οικονομική αβεβαιότητα. Για το 2012, τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της αγοράς αναμένεται να είναι η υπομίσθωση χώρων και η επαναδιαπραγμάτευση μισθωμάτων, με τη Λεωφόρο Κηφισίας και το κέντρο της Αθήνας να παραμένουν στο επίκεντρο της δραστηριότητας. Το ποσοστό διαθεσιμότητας των γραφειακών χώρων αναμένεται να παραμείνει σταθερό για τις προνομιούχες τοποθεσίες, καθώς η ζήτηση έχει συγκεντρωθεί σε αυτές τις περιοχές, δημιουργώντας σταθερά επίπεδα μισθωτικών αξιών. Σε αγορές δευτερεύουσας σημασίας, η διαθεσιμότητα και τα ενοίκια εκτιμάται ότι θα υποστούν μείωση της τάξεως του 25%", όπως αναφέρεται στην έρευνα. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, τουλάχιστον το 30% των μεσαίων και μικρών καταστημάτων θα είναι διαθέσιμα προς μίσθωση και εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε 35%, τους επόμενους μήνες, καθώς η ζήτηση θα επικεντρωθεί, κυρίως, σε μεγάλες αναπτύξεις, όπως τα εμπορικά κέντρα και τα εμπορικά πάρκα, τα οποία κατέχουν πλέον την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των ξένων και τοπικών εμπόρων.

Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η αγορά ακινήτων αναμένεται να σταθεροποιηθεί από τις αρχές του 2013 και μετά, δεδομένης της προσδοκώμενης σταθεροποίησης της οικονομίας, που εκφράζεται με τις προβλέψεις των ειδικών οργανισμών, υπηρεσιών και ινστιτούτων.

Μετά την απομάκρυνση των αλλοδαπών από την αγορά κατοικίας στα μεγάλα αστικά κέντρα ένας νέος κίνδυνος έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνιση του. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων που κατοικού στις δύο μεγάλες πόλεις της χώρας σχεδιάζει την μετακίνηση του ατην περιφέρεια.Με την ιδέα της επιστροφής από τα αστικά κέντρα στα χωριά φλερτάρουν περισσότεροι από 1,5 εκατ. πολίτες, αναζητώντας επαγγελματικές ευκαιρίες. Πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους, υψηλού μορφωτικού επιπέδου οι περισσότεροι από τους οποίους είναι εν δυνάμει αγοραστικό κοινό για την αγορά κύριας κατοικίας. Μία τέτοια εξέλιξη θα επιφέρει θεαματικές αλλαγές στη δομή της ζήτησης για κύρια κατοικία καθώς από την μία πλευρά θα αποδυναμώσει τη ζήτηση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (εκεί όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο απόθεμα αδιάθετων κατοικιών) ενώ από την άλλη θα ενισχύσει(αναλογικά λιγότερο) τη ζήτηση στη περιφέρεια.

Σύμφωνα με την έρευνα, αυτοί που θέλουν να φύγουν από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη απορρίπτουν το σημερινό πρότυπο απασχόλησης και επιλέγουν ένα νέο μοντέλο παραγωγής που τους εξασφαλίζει, όπως πιστεύουν, καλύτερη ποιότητα ζωής, ακόμα και με λιγότερα χρήματα. Το 87,9% λέει ότι θέλει να φύγει για να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής, το79,5% για τους χαλαρούς ρυθμούς, το 77% για το χαμηλό κόστος διαβίωσης. Οσον αφορά τη μόρφωση του συγκεκριμένου πληθυσμού, το 25,4% έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 43,5% έχει πανεπιστημιακή μόρφωση (ΑΕΙ - ΤΕΙ), το 17,1% είναι απόφοιτοι ΙΕΚ, το 8,2% είναι απόφοιτοι Λυκείου και το 1,2% Γυμνασίου. Βάσει της έρευνας, περίπου το 70% των ατόμων που επιθυμούν εγκαταλείψουν τη ζωή της πόλης και να πάνε στην ύπαιθρο διαθέτει υψηλότερη μόρφωση. Σχετικά με τις ηλικιακές ομάδες του συγκεκριμένου πληθυσμού, από 25 έως 29 ετών είναι το 10,6%, 30 έως 34 ετών το 21,2%, 35 έως 39 ετών το 25,5% και 40 έως 44 ετών το 12,9%. Παρατηρείται πως περισσότεροι από το 60% των ανθρώπων που θέλουν να επιστρέψουν στα χωριά είναι μεταξύ 28 και 40 ετών, δηλαδή στην πιο παραγωγική ηλικία της ζωής τους.