Κατά 30% έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες τα λουκέτα, ο συνολικός τζίρος για το 2010 έχει υποστεί μία μείωση περίπου 7,5 δισ. ευρώ ενώ σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι εργοδότες στο εμπόριο μειώθηκαν το Δεκέμβριο του 2010 κατά 11%, οι αυτοαπασχολούμενοι σχεδόν κατά 4% και η κρίση φαίνεται ότι σαρώνει ακόμη και τα πολυκαταστήματα. Αυτά προκύπτουν από εκτιμήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου που βασίζονται στα δεδομένα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ. Όπως προκύπτει από τις πρώτες εκτιμήσεις των δεδομένων, ο συνολικός τζίρος των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου εκτός των καυσίμων το 2010, έφτασε περίπου τα 51 δισ. ευρώ, ενώ το 2008 έφτανε τα 57 δισ. ευρώ. Ο συνολικός τζίρος συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων από 65,9 δισ. ευρώ, υπολογίζεται ότι το 2010 κυμάνθηκε στα 58,5 δισ. ευρώ, δηλαδή έχει υποστεί μία μείωση περίπου 7,5 δισ. ευρώ. Επιβεβαιώνεται, μάλιστα, κατά την ΕΣΕΕ ότι ο Έλληνας καταναλωτής, παρά το γεγονός ότι περιόρισε κατά πολύ τις μετακινήσεις του και μείωσε την κατανάλωση καυσίμων κατά 10% μέσα σ? ένα χρόνο, εντούτοις ελέω Ε.Φ.Κ πλήρωσε 25% περισσότερα. Αναλυτικότερα, οι κατηγορίες καταστημάτων, οι οποίες κατέγραψαν τη μεγαλύτερη μείωση του κύκλου και του όγκου εργασιών το 2010, ήταν οι ακόλουθες:

- «πολυκαταστήματα», -16,4% σε κύκλο εργασιών και -18% σε όγκο,

- «έπιπλα, ηλεκτρικά είδη, οικιακός εξοπλισμός»,-34,5% και -34,6%,

- «ένδυση - υπόδηση», -21,9% και -23,6%,

- «βιβλία-χαρτικά», -14,3% και -16,7%,

- «φαρμακευτικά- καλλυντικά», -12,3% και -9,5%,

- «μεγάλα καταστήματα τροφίμων», -9,9% και -14,4%

- «τρόφιμα-ποτά-καπνός», -15,1 και -20,0%,

Την επόμενη εβδομάδα θα υποβληθεί στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών το πόρισμα της ειδικής επιτροπής που έχει αναλάβει την αναμόρφωσης της νομοθεσίας για τις σχολάζουσες κληρονομιές. Η νομοτεχνική επιτροπή που συγκροτήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου 2010 έχει αναλάβει τη μελέτη και την σύνταξη νομοσχεδίου για τον Κώδικα Εθνικών Κληροδοτημάτων και τις σχολάζουσες κληρονομιές, με σκοπό να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο που διέπεται από Αναγκαστικό Νόμο του 1939. Το υπουργείο Οικονομικών σκοπεύει να προχωρήσει στην πλήρη καταγραφή εθνικών κληροδοτηµάτων και σχολαζουσών κληρονοµιών, ώστε σε επόμενο στάδιο να μπορέσει να αξιοποιήσει τις εν λόγω περιουσίες και κυρίως να επιβάλει φόρους στην κινητή και ακίνητη περιουσία των εθνικών κληροδοτηµάτων. Είναι ενδεικτικό πως πληθώρα καταθέσεων που προέρχονται από κληρονοµιές ουδέποτε αναζητήθηκαν και βρίσκονται αναξιοποίητες στο Ταµείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Στο ίδιο πλαίσιο εξετάζεται μεταξύ άλλων να υπάρξει χρονικός περιορισμός στην αποδοχή κληρονοµιών, πέραν του οποίου οι σχολάζουσες κληρονοµιές θα περνούν απευθείας στο Δηµόσιο. Έτσι, και οι κληρονόμοι θα αποδέχονται σε σύντοµο χρονικό διάστηµα τις κληρονοµιές και θα αποδίδουν τους αναλογούντες φόρους προς όφελος των δηµοσίων εσόδων. Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν πως οι δυνατότητες αξιοποίησης των εθνικών κληροδοτηµάτων είναι πολύ μεγάλες, καθώς η αξία των κληροδοτημάτων υπολογίζεται στα 10 δισ. ευρώ, χωρίς να περιλαμβάνεται η κινητή και ακίνητη περιουσία των πολύ μεγάλων κοινωφελών περιουσιών.

Οι δημογραφικοί δείκτες δεν δίνουν περιθώρια αισιοδοξίας για την πορεία μεγέθυνσης της αγοράς κατοικίας στα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα , ανασταλτικοί παράγοντες στην ανάπτυξη της αγοράς κύριας κατοικίας είναι :

-Η γήρανση του πληθυσμού . Ο πληθυσμός της χώρας θα κινηθεί στα επίπεδα των 11,2 εκατομμυρίων κατοίκων έως το 2040 (εκτιμήσεις ΕΣΥΕ).

-Η φυσική κίνηση του πληθυσμού. Ο αριθμός των γάμων έχει περιορισθεί αισθητά σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ προκύπτει ότι το 1961 τελέσθηκαν 70.914 γάμοι, το 1971 περί του 73.000 γάμους , το 1981 κινηθήκαν στα επίπεδα των 71.000 περίπου , το 1991 υποχώρησε στις 65.500 και το 2001 στις 57.000 περίπου.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον επισήμαιναν κορυφαίοι οικονομικοί αναλυτές η προσφορά νεότευκτων κατοικιών θα πρέπει να κινηθεί τουλάχιστον για μία τριετία στα χαμηλά επίπεδα του 2010 , ώστε να απορροφηθεί η υπερβάλλουσα προσφορά. Από την άλλη πλευρά δεν είναι λίγοι εκείνοι, οι πλέον απαισιόδοξοι, που κάνουν λόγο για κρίση μεγάλης διαρκείας δεκαετίας . «Στην περίπτωση που το πρόβλημα εντοπίζονταν μόνο στην οικοδομική δραστηριότητα τότε οι προβλέψεις αυτές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ρεαλιστικές. Όμως , βρισκόμαστε στην δίνη μίας γενικότερης κρίσης της οικονομίας η οποία ήδη έχει πλήξει τις αγορές των μετοχών,και την ιδιωτική κατανάλωση. Η ανάκαμψη επομένως δεν σχετίζεται τόσο με την αντίδραση μίας επιμέρους αγοράς αλλά με την γενικότερη πορεία της οικονομίας.» επισήμαινε επικεφαλής του τμήματος μελετών εμπορικής τράπεζας και συμπλήρωνε : «ο ορίζοντας της τριετίας , μπορεί να αποδειχθεί τελικά αισιόδοξη εκδοχή.» Από την άλλη πλευρά , μία ενδεχόμενη μεγάλη διάρκεια της κρίσης στην οικοδομή , σύμφωνα με τις απόψεις των ίδιων αναλυτών θα οδηγήσει σε μεγάλες ανακατατάξεις στον επιχειρηματικό «χάρτη» της αγοράς. «Η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από τις πολλές μικρές και μεσαίες οικοδομικές επιχειρήσεις οι οποίες κατασκευάζουν σχεδόν το 98% του συνολικού προϊόντος. Ανάλογη είναι και η εικόνα και στην αγορά υπηρεσιών διαμεσολάβησης όπου και εκεί κυριαρχούν οι μικρές επιχειρήσεις. Η χρονική παράταση της κρίσης θα δημιουργήσει , σύμφωνα με τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την διεθνή εμπειρία , προβλήματα και στις επιχειρήσεις κυρίως σε εκείνες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε τραπεζικό δανεισμό. Αυτό θα ανοίξει τον δρόμο και σε διαδικασίες εισόδου των μεγάλων «παικτών» .» επισήμανε στέλεχος μεγάλης κατασκευαστικής

Σε ένα ασφυκτικό κλοιό θα βρεθεί τους επόμενους μήνες η ελληνική οικονομία η οποία θα έχει να αντιμετωπίσει ένα ασφυκτικό κοκτέηλ που θα περιλαμβάνει : . αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αύξηση της ανεργίας, ένταση των πληθωριστικών πιέσεων, πιστωτική συρρίκνωση και –κατά πάσα βεβαιότητα- αύξηση των επιτοκίων πολύ πριν αυξήσει τα επιτόκια της η ΕΚΤ . Διεθνές περιβάλλον Ήδη ο φόβος των πληθωριστικών πιέσεων φέρνει το τέλος μίας περίπου διετούς περιόδου ιστορικά χαμηλών επιτοκίων στην Ε.Ε, και στις ΗΠΑ. Το κλίμα αναταραχής που επικρατεί στην Βόρεια Αφρική και η άνοδος των τιμών των τροφίμων στις διεθνείς αγορές απασχόλησαν και τη σύνοδο κορυφής των κρατών-μελών G20 .

Τα ανωτέρω προκαλούν αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες κυρίως στην ΕΚΤ, και πιθανώς να οδηγήσει τις κεντρικές τράπεζες σε αναθεώρηση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής που ασκείται, ενώ δεν αποκλείεται και αύξηση των επιτοκίων πριν το τέλος του 2011. Ανάλογη είναι και η κατάσταση που διαμορφώνεται και στις ΗΠΑ όπου αναλυτές εκτιμούν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις τους επόμενους μήνες θα ενταθούν και ο πληθωρισμός θα φθάσει περί το 2,5% μέχρι τα μέσα του τρέχοντος έτους, καθώς οι μεγάλες αυξήσεις των αγροτικών προϊόντων και του βάμβακος θα ωθήσουν τις τιμές στα τρόφιμα και τα ενδύματα σε υψηλότερο επίπεδο. Το κλίμα ανασφάλειας που επικρατεί στην παγκόσμια οικονομία εντείνεται καθώς και η παγκόσμια ανάκαμψη είναι πλέον αμφισβητούμενη. Η μεγάλη πιθανότητα υπονόμευσης της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας από την εκ νέου διόγκωση των παγκόσμιων μακροοικονομικών ανισορροπιών απετέλεσε κεντρικό θέμα της συνόδου των Υπουργών Οικονομικών και Κεντρικών Τραπεζιτών στα πλαίσια της Ομάδας των 20 (G20).

Σχετικά αποφασίσθηκε η υιοθέτηση μιας σειράς οικονομικών δεικτών οι οποίοι θα αποκαλύπτουν το μέγεθος των ανισορροπιών και θα οδηγούν στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για τον περιορισμό τους προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές χρηματοοικονομικές κρίσεις, όπως αυτή του 2008- 2009. Οι ανωτέρω οικονομικοί δείκτες θα περιλαμβάνουν τις δημοσιονομικές πολιτικές που θα ακολουθήσουν όλες οι κυβερνήσεις των G20 για την πορεία των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, τον βαθμό αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα, καθώς επίσης και τις ανισορροπίες στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών των χωρών και στις ροές κεφαλαίων. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και την νομισματική και δημοσιονομική πολιτική των χωρών.

Αλλά και ο συναλλαγματικός πόλεμος δεν φαίνεται να λήγει. Η Κίνα και η Γαλλία φαίνεται να συμφωνούν ότι η υπέρμετρη συσσώρευση συναλλαγματικών διαθεσίμων σε δολάρια, με την υπόθεση ότι το δολάριο θεωρείται το πιο ασφαλές νόμισμα, θέτει στην πραγματικότητα σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα. Το ελληνικό μαρτύριο Σε ένα τέτοιο διεθνές περιβάλλον η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη . Μία επιβράδυνση της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας θα καταστήσει ιδιαίτερα επισφαλή επίτευξη του στόχου για αντιστροφή των αρνητικών ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ . Αλλά και οι προσδοκίες για αυξηση της χρηματοδότησης της οικονομίας είναι σαφώς αρνητικές για όλο το 2011 για το οποίο οι ρυθμοί της πιστωτικής επέκτασης θα είναι αρνητικοί. Αποκαλυπτικό των προθέσεων των τραπεζών όσο αφορά στην χρηματοδότηση θα πρέπει να θεωρεί κείμενο που περιλαμβάνεται σε εμπιστευτικό δελτίο μεγάλης εμπορικής τράπεζα στο οποίο μεταξύ των άλλων αναφέρεται: «Η αποκατάσταση κλίματος εμπιστοσύνης στην οικονομία, που είναι συνάρτηση της προόδου που σημειώνεται στο πεδίο της δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να δημιουργηθούν συνθήκες ομαλότερης χρηματοδότησης της οικονομίας.

Η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος είναι μονόδρομος για την πρόσβαση του δημοσίου, και κατ’ επέκταση των ελληνικών τραπεζών, στις αγορές. Αυτό θα βελτίωνε την ροή των καταθέσεων προς τις τράπεζες, θα συνέβαλε στην απεξάρτηση τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα οδηγούσε σε ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης με καλύτερους όρους χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, και θα έβγαζε την οικονομία από την ύφεση». Παράλληλα , η αναμενόμενη αύξηση του πληθωρισμού στην παγκόσμια οικονομία θα έχει ως επίπτωση την πρόκληση και νέων πιέσεων στο επίπεδο των τιμών και συνακόλουθα στο κόστος χρήματος. Το πιο πιθανό είναι οι ελληνικές τράπεζες να ξεκινήσουν νέο κύκλο αυξήσεων επιτοκίων –είτε απευθείας είτε με αυξήσεις των περιθωρίων- πολύ πριν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξήσει τα δικά της επιτόκια. Και όλα αυτά την στιγμή μάλιστα που θα αρχίσουν να αμβλύνονται οι επιπτώσεις από την αύξηση της έμμεσης φορολογίας που πραγματοποιήθηκε το 2010. Στην διάρκεια του χρόνου το μεγαλύτερο πρόβλημα πρέπει να αποτελεί η πορεία της ανεργίας καθώς διατυπώνονται εκτιμήσεις ότι Το ποσοστό της ανεργίας αναμένεται να κορυφωθεί περί το 14,9% τον Οκτ.’11 και να διαμορφωθεί στο 14,6% κατά μέσο όρο το 2011. Με σχεδόν δεδομένες τις πληθωριστικές πιέσεις ,την συρρίκνωση του διαθεσίμου εισοδήματος και την αύξηση της ανεργίας τίθεται εν αμφιβόλω ακόμα και η άσκηση συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής καθώς οι αντιδράσεις από ευρύτερες κοινωνικές ομάδες αναμένεται να ενταθούν.