Έντονος προβληματισμός επικρατεί στους επενδυτές που σχεδίαζαν την κατασκευή οργανωμένων εμπορικών χώρων. Ήδη , η οικονομική κρίση που επηρεάζει και την ιδιωτική κατανάλωση έχει ως συνέπεια να υπάρχει έντονος σκεπτικισμός σχετικά με την πορεία των μισθώσεων. Αυτό έχει οδηγήσει είτε σε καθυστέρηση της υλοποίησης της επένδυσης είτε σε αναμόρφωσής της ώστε να γίνει πιο «φιλικό» το προϊόν τόσο στον καταναλωτή όσο και στο έμπορο. Πάντως η έκρηξη εμπορικών κέντρων που οι αναλυτές την τοποθετούσαν στην διάρκεια του 2011 φαίνεται ότι θα καθυστερήσει.

Τις τελευταίες μέρες καταγράψαμε τις πολιτικές που ακολούθησαν χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο που η αγορά ακινήτων τους επλήγη από την κρίση για να αντιστρέψουν το αρνητικό κλίμα και να στηρίξουν τις επιχειρήσεις του κλάδου. Όλες σχεδόν εφάρμοσαν προγράμματα αναθέρμανσης της αγοράς που ξεκινούσαν από φοροαπαλλαγές και παρεμβάσεις στην διαδικασία των πλειστηριασμών(ΗΠΑ) και συνέχιζαν σε προγράμματα αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων (Γαλλία). Διαπίστωσα , ότι η χώρα μας και η Ιρλανδία ήταν οι μοναδικές που στάθηκαν στην πραγματικότητα απαθείς στην κατρακύλα και από ότι φαίνεται την απάθεια αυτή την πληρώνουν μέσω της ραγδαίας υποχώρησης του ΑΕΠ τους. Στην Ιρλανδία μάλιστα που οι αποδόσεις κατρακύλησαν αναζητούν τρόπους για να αντιστρέψουν το αρνητικό κλίμα και να βάλουν μπροστά την μηχανή των κατασκευών. Στην Ελλάδα όμως φαίνεται ότι δεν έχουμε καταλάβει τι ακριβώς γίνεται και κυρίως πως ακριβώς λειτουργεί η συγκεκριμένη αγορά. Για παράδειγμα δεν είναι λίγοι εκείνοι που συνδέουν την ανάκαμψη της οικοδομής με το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Δυστυχώς όμως αγνοούν ότι οι επενδύσεις στις κατοικίες που είναι το σημαντικότερο ποσοστό της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας δεν έχει καμία σχέση με τα δημόσια έργα. Πρόκειται για δύο διαφορετικές αγορές, στις οποίες δραστηριοποιούνται εντελώς διαφορετικές επιχειρήσεις καθώς στην μεν δεύτερη οι βαθμοί συγκέντρωσης είναι ιδιαίτερα υψηλοί (μερίδια αγοράς επιχειρήσεων με βάση το κύκλο εργασιών ) ενώ στην πρώτη δραστηριοποιούνται μεσαίες και μικρές οικοδομικές επιχειρήσεις οι οποίες επικεντρώνουν την δραστηριότητα τους στην κατασκευή κατοικιών

Το ενδιαφέρον για την αγορά και τη μίσθωση εμπορικών χώρων είναι πλέον ανύπαρκτο αφού οι περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις κινούνται προς την κατεύθυνση της αναδιάταξης των σημείων πώλησης τους με γνώμονα την μείωση του λειτουργικού τους κόστους.Eκτός από την κρίση αντίπαλος είναι η ανασφάλεια από τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας των επιχειρήσεων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι το τέλος της κρίσης όλα τα αξιόλογα εμπορικά σημεία να περάσουν στα χέρια των εμπορικών αλυσίδων. Αλλά και οι εμπορικές αλυσίδες έχουν σταματήσει να επενδύουν στα δίκτυα καταστημάτων σε μία προσπάθεια περιορισμού του λειτουργικού τους κόστους. Στα πλαίσια αυτά , δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που προκειμένου να μη εγκαταλείψουν ένα σημείο υψηλής εμπορικής προβολής το αξιοποιούν με την ανάδειξη άλλων εμπορικών σημάτων που ανήκουν στην ίδια αλυσίδα. Πάντως, ένα ακόμα στοιχείο είναι και το γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι του κέντρου της πρωτεύουσας έχει ουσιαστικά βγει από το «χάρτη» της αγορά εμπορικών χώρων λόγω…υποβάθμισης. « Ιστορικά εμπορικές περιοχές όπως για παράδειγμα η ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας, η Αιόλου η Πλατεία Κλαυθμώνος ακόμα και η Αθηνάς έχει γίνει τόπος διανυκτέρευσης αστέγων, ναρκομανών και αλκοολικών . Η κατάσταση αυτή , απομακρύνει τους επισκέπτες από τις συγκεκριμένες αγορές με αποτέλεσμα όχι μόνο την πτώση του τζίρου αλλά και την απαξίωση και των ακινήτων για τα οποία δεν υπάρχει ενδιαφέρον ούτε για αγορά ούτε για μίσθωση.

Ακόμα και στους πιο εμπορικούς δρόμους της χώρας ο απαιτούμενος χρόνος για την μίσθωση ενός καταστήματος έχει φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Για παράδειγμα , στην Ερμού τρία καταστήματα που προσφέρονται προς ενοικίαση εξακολουθούν να παραμένουν χωρίς μισθωτή από 3 μήνες έως τρία χρόνια. Φυσικά μία από τις αιτίες που δεν έχουν ακόμα νοικιαστεί είναι τα υψηλά ενοίκια αλλά και ο ¨αέρας» που ζητούν οι ιδιοκτήτες σε αυτές τις δύσκολες εποχές. Φυσικά σε παράπλευρους δρόμους η κατάσταση είναι ακόμα πιο δυσμενής.