Ανοιχτό το ενδεχόμενο ευνοϊκότερων ρυθμίσεων για τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων προκειμένου να μπουν στη διαδικασία τακτοποίησης άφησε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος. Αν και η μορφή των ευνοϊκότερων ρυθμίσεων δεν έχει γίνει ακόμα γνωστή, οι δύο ενδεχόμενες αλλαγές που εξετάζονται από το υπουργείο είναι η μείωση των προστίμων ή η αύξηση των δόσεων για την καταβολή τους στη βάση των προτάσεων που έχουν ήδη υποβάλει ο κατασκευαστικός κλάδος αλλά και το ΤΕΕ. Κι αυτό γιατί η διαδικασία τακτοποίησης έχει σχεδόν «παγώσει» τους τελευταίους μήνες με αποτέλεσμα να μην έχουν εισπραχθεί τα προβλεπόμενα ποσά, ενώ και η προθεσμία που δόθηκε ύστερα από την παράταση εκπνέει στις 14 Σεπτεμβρίου. Μέχρι τώρα, πάντως, τίποτα δεν θεωρείται ανακοινώσιμο. Ωστόσο πηγές του υπουργείου επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν σκέψεις για στοχευμένες βελτιωτικές ενέργειες αλλά οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν πιθανότατα κοντά στην εκπνοή της προθεσμίας. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν, πάντως, ότι το ζήτημα της μείωσης των προστίμων έως και κατά 40% όπως ήδη έχει ζητηθεί από κλάδους της αγοράς, δεν είναι εύκολο να προχωρήσει καθώς «αγκάθι» γι΄αυτό αποτελεί η γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Γι΄ αυτό και δεν αποκλείεται τελικώς να επικρατήσει η πρόταση για αύξηση των δόσεων ενώ στο τραπέζι έχει πέσει και πρόταση για κανονισμό των δόσεων βάσει και εισοδηματικών κριτηρίων.

Είναι μια εικόνα που έρχεται από το μέλλον. Στόχος μιας ομάδας ελλήνων μελετητών είναι να μετατραπεί η έκταση 23.500 στρεμμάτων των πρώην βασιλικών κτημάτων (περίπου το μισό του συνόλου) σε ένα περιαστικό - μητροπολιτικό πάρκο της ελληνικής πρωτεύουσας, σημαντικό για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του Λεκανοπεδίου. Μέσω των υποδομών και των δραστηριοτήτων που θα λαμβάνουν χώρα σε αυτό, τονίζουν, το πάρκο θα γίνει ένας ελκυστικός, φιλικός χώρος για όλες τις ηλικίες κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Και βέβαια θα «ζωντανέψουν» και πάλι ιστορικά κτίρια που σήμερα παραμένουν ερειπωμένα και παραδομένα στη φθορά του χρόνου και των καιρικών συνθηκών. Με την πρότασή τους οι μελετητές περιγράφουν πώς θα οργανωθεί η χρήση του χώρου, με τρόπο που θα καθιστά τη λειτουργία του κερδοφόρα τόσο για το Δημόσιο όσο και για τους ιδιωτικούς φορείς που θα δραστηριοποιηθούν εκεί. Οι ειδικοί προτείνουν να επαναλειτουργήσει το αγρόκτημα του Τατοΐου. Το κτίριο των πρώην ανακτόρων θα μετατραπεί σε μουσείο, ενώ θα αξιοποιηθεί για να στεγάσει αρχαιολογικά ευρήματα της Δεκέλειας και το κτίριο της φρουράς των τάφων στον λόφο Παλαιοκάστρου. Ρόλο στο «νέο» Τατόι θα έχουν ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η έρευνα. Προτείνεται επίσης η λειτουργία λίγων αναψυκτηρίων. Πέντε είναι οι βασικοί άξονες παρεμβάσεων που προτείνουν οι μελετητές για την αξιοποίηση του κτήματος ως μητροπολιτικού πάρκου:

- Η προστασία, η διατήρηση και η ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος.

- Η ανάπτυξη του αγροτικού δυναμικού.

- Η δημιουργία πόλου πολιτιστικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας.

- Η οργάνωση δραστηριοτήτων αναψυχής, άθλησης και τουρισμού.

- Η αξιοποίηση των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων του τόπου.

Οι μελετητές προτείνουν να αποκατασταθούν οι περισσότεροι αμπελώνες, ελαιώνες και οπωρώνες σε εκτάσεις περίπου 700 στρεμμάτων. Να επαναλειτουργήσει το οινοποιείο - σήμερα είναι ερειπωμένο. Πρότασή τους είναι η λειτουργία μονάδας επεξεργασίας - τυποποίησης βρώσιμης ελιάς. Σχεδιάζουν επίσης την καλλιέργεια αρωματικών φυτών και θεραπευτικών βοτάνων σε κάποια από τα κτήματα του Μπαφίου, ανατολικά προς το Κρυονέρι. Κάτι που θα συνδυαστεί, όπως λένε, με τη μελισσοκομία. Στόχος είναι η συσκευασία και διάθεση μελιού στο αγρόκτημα. Τα χρώματα από αρωματικά φυτά μάλιστα θα αλλάξουν τον τοπίο. Μια χέρσα σήμερα, πρώην αγροτική έκταση 35 περίπου στρεμμάτων προτείνεται να διατεθεί «στην αστική γεωργία αποδίδοντας τόσο οικονομικά, μέσω του αντιτίμου της διάθεσης του κάθε λαχανόκηπου, όσο και οικολογικά, μέσω της κοινωνικής ώσμωσης μικροκαλλιεργητών αστικής προέλευσης στο πάρκο». Το αγρόκτημα θα διαθέτει και κτηνοτροφία σε περιορισμένη κλίμακα. Προτείνεται η εκτροφή προβάτων έτσι ώστε να επαναλειτουργήσει η μονάδα μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων. Σημειώνεται ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν πρόβατα στο Τατόι. Επίσης, «η στέγαση και η φροντίδα των αλόγων έλξης και των ημιόνων εργασίας σε εγκαταστάσεις πλησίον του στάβλου των προβάτων θα δημιουργήσουν ένα μικρό κτηνοτροφικό πάρκο που, εκτός από τη βασική του λειτουργία, θα αποτελεί και σημείο ενδιαφέροντος - τουλάχιστον για τους αστικής προελεύσεως επισκέπτες του πάρκου», αναφέρουν. Τα προϊόντα που θα παράγονται οι μελετητές προτείνουν να είναι μόνο βιολογικά. Ενα από τα καινούργια στοιχεία στο σχέδιο για τη «μεταμόρφωση» του Τατοΐου είναι η εκπαίδευση και η έρευνα.

Χώροι του πάρκου θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολιτιστικές χρήσεις. Ενας τέτοιος χώρος είναι αυτός του νέου βουστασίου. Είναι μεγάλος, 3.500 τ.μ., και θεωρείται ιδανικός για πολλαπλές χρήσεις: για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές, ακόμη και ως συνεδριακός χώρος. Σε περίπτωση που προχωρήσει η πρόταση, θα υπάρχουν οφέλη και για την απασχόληση. Εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 900 θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια του έργου. Επειτα, έως 200 θα είναι οι άνθρωποι που θα εργάζονται μόνιμα για τη λειτουργία του πάρκου.

«Πράσινο φως» για έργα και επεμβάσεις ακόμα και σε αναδασωτέες εκτάσεις πριν να ολοκληρωθεί η αναδάσωση ανάβει το Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να γίνουν έργα που αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση αναγκών με ιδιαίτερη κοινωνική, εθνική ή οικονομική σημασία. Η Ολομέλεια ΣτΕ (με ψήφους 16-9), κάνοντας «ανοίγματα» στην απολύτως προστατευτική για τις αναδασωτέες εκτάσεις νομολογία της, δέχθηκε ότι είναι συνταγματικά ανεκτές τέτοιου είδους επεμβάσεις, εφόσον η εκτέλεση του έργου είναι απολύτως αναγκαία και επιτακτική, κάτι που θα πρέπει να βεβαιώνεται με ειδική αιτιολογία και αυστηρά κριτήρια. Αντίθετα, η μειοψηφία του ΣτΕ επέμεινε στην άποψη ότι είναι αντισυνταγματική κάθε επέμβαση σε αναδασωτέες εκτάσεις πριν να ολοκληρωθεί η αναδάσωση και αποκατασταθεί ο δασικός χαρακτήρας τους. Αλλάζοντας τα μέχρι τώρα δεδομένα και επιτρέποντας την ανάπτυξη αιολικού πάρκου σε αναδασωτέα έκταση στη Βοιωτία, η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε ότι οι αρμόδιες αρχές πρέπει να αποδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη να γίνει το έργο πριν από την αναδάσωση, στη λογική ότι η παρέλευση ενός σημαντικού διαστήματος για την ολοκλήρωσή της θα οδηγούσε τελικά στη ματαίωση του δημόσιου σκοπού του έργου (λόγω ιδιαίτερης κοινωνικής, εθνικής ή οικονομικής σημασίας). Επιχειρώντας να αποτρέψει το ενδεχόμενο εμφάνισης πολλών τέτοιων μελλοντικών επεμβάσεων, το ΣτΕ προσθέτει ότι η επέμβαση σε αναδασωτέα έκταση έχει πάντως εξαιρετικό χαρακτήρα και γι' αυτό πρέπει να αιτιολογείται με ειδικά κριτήρια που να δείχνουν τόσο την ιδιαίτερη σημασία του έργου (χωρίς να συνδέεται με την επιδίωξη αποδοτικότερης οικονομικής εκμετάλλευσης για τον ενδιαφερόμενο φορέα) όσο και την αναγκαιότητα να πραγματοποιηθεί στην αναδασωτέα έκταση πριν από την πραγματοποίηση της αναδάσωσης. Τα κριτήρια αυτά είναι -κατά το ΣτΕ- αναγκαία αφενός για την προστασία του δασικού οικοσυστήματος και αφετέρου για την εξυπηρέτηση του δημόσιου σκοπού στον οποίο αποβλέπει το έργο.

Προσπαθώντας να αιτιολογήσει τη νομολογιακή μεταστροφή, η Ολομέλεια σημειώνει ότι ο πρώτος δασικός νόμος 998/79 (που ήταν εκτελεστικός του άρθρου 24 του Συντάγματος για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των αναδασώσεων κ.λπ.) επέτρεψε να εκτελούνται σε αναδασωτέες εκτάσεις στρατιωτικά έργα, διακρίνοντάς τα ως ιδιαίτερα σημαντικά, κατά τις αντιλήψεις της εποχής εκείνης. Παράλληλα τονίζει ότι ανάλογη δυνατότητα αναγνώρισε μεταγενέστερα ο νομοθέτης και για την εκτέλεση σημαντικών δημοσίων έργων και έργων υποδομής, στα οποία συγκαταλέγονται και οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ειδικά για τα αιολικά πάρκα το ΣτΕ (2499/12) κρίνει ότι είναι συνταγματικά ανεκτή η επέμβαση σε αναδασωτέα έκταση πριν από την αναδάσωση, εφόσον περιορίζεται στα τμήματα εκείνα που είναι αναγκαία για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών και των συνοδευτικών έργων, ενώ η υπόλοιπη έκταση διατίθεται για την αναδάσωση. Και τούτο διότι οι ΑΠΕ έχουν εξαιρετική σημασία για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διασφάλιση επάρκειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, που αποτελεί αντικείμενο διεθνούς δέσμευσης της χώρας και ζήτημα έντονου κοινοτικού ενδιαφέροντος. Το ΣτΕ επέτρεψε την δημιουργία αιολικού πάρκου σε έκταση 127 στρεμμάτων, που αποτελεί τμήμα ευρύτερης ζώνης 47.500 στρεμμάτων του όρους Ελικώνα και κηρύχθηκε αναδασωτέα μετά την καταστροφή της το 1998 από πυρκαγιά.

Αντισυνταγματική έκρινε η μειοψηφία 9 ανώτατων δικαστών την επέμβαση, ζητώντας να γίνει δεκτή η σχετική προσφυγή του Δήμου Θίσβης (πλέον Θήβας). Κατά τη μειοψηφία, δεν προβλέπεται καμία δυνατότητα εξαίρεσης για έργα και σκοπούς δημοσίου συμφέροντος πριν από την αποκατάσταση της δασικής βλάστησης και είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις νόμων του 2005 και του 2009 που επέτρεψαν τέτοιες επεμβάσεις. Προσέθεσε ότι κατά την ψήφιση του Συντάγματος δεν είχε γίνει λόγος για εξαιρέσεις και είχε τονιστεί στη Βουλή ότι οι αναδασωτέες εκτάσεις δεν πρέπει να διατίθενται για οποιονδήποτε άλλο σκοπό, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος να γίνουν οικόπεδα, χωράφια κ.λπ. Υπογράμμισε ότι η αντισυνταγματική διατύπωση - απαγόρευση είναι αδιάστικτη και απόλυτη. Η αντίθετη εκδοχή ότι ο νομοθέτης μπορεί να θεσπίζει εξαιρέσεις από την απόλυτη απαγόρευση για σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος καθιστά κάθε εξαίρεση ανίσχυρη, γιατί ισοδυναμεί με ανεπίτρεπτη αναθεώρηση του Συντάγματος...

Δώδεκα παραλίες της Αττικής στις οποίες πρέπει να αποφεύγεται η κολύμβηση ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας. Σε χθεσινή της εγκύκλιο, η υφυπουργός Δημόσιας Υγείας, Φωτεινή Σκοπούλη, αναφέρει ότι οι ακατάλληλες παραλίες είναι οι εξής: Ολα τα λιμάνια, μόνιμα αγκυροβόλια και ναυπηγεία, διαλυτήρια πλοίων. Ολόκληρη η περιοχή από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι και το Πέραμα. Ολόκληρη η περιοχή Σκαραμαγκά, μέχρι και την παραλία Ασπροπύργου. Η παραλία Μεγάρων, από προβλήτα απέναντι από το ελικοδρόμιο μέχρι την πλαζ Μεγάρων, καθώς και ο μικρός όρμος της προβλήτας έναντι του ελικοδρομίου. Τα λιμάνια Σκαφάκι, Σταυρού της Ακτής Θεμιστοκλέους, στο λιμανάκι της Σχολής Δοκίμων και 100 μέτρα εκατέρωθεν του κέντρου «Μιραμάρε». Η περιοχή από το βόρειο άκρο του Μικρολίμανου μέχρι και την ακτή Ξηροτάγαρου (όριο μαρίνας). Σε ζώνη 50 μέτρων από κάθε πλευρά του στομίων εκβολής όλων των αγωγών ομβρίων. Σε ζώνη 200 μέτρων από κάθε πλευρά των στομίων εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού λυμάτων και κάθε άλλης παρόμοιας εκβολής, σύμφωνα με τις νομαρχιακές αποφάσεις καθορισμού αποδέκτη, όπου τοποθετούνται τοπικές απαγορευτικές πινακίδες ή προτείνονται σχετικές σημάνσεις από τις τοπικές υγειονομικές αρχές. Η περιοχή των ναυπηγείων, του λιμανιού και του όρμου Λαυρίου μέχρι τη ΔΕΗ, με εξαίρεση την περιοχή που αρχίζει από την ακτή Χέλμη και συνεχίζεται μέχρι την περιοχή Θορικού (Ακτή Θεάτρου). Στη Ραφήνα, σε όλο το μήκος της εξωτερικής πλευράς του προσήνεμου μόλου του λιμανιού. Σε ζώνη 200 μέτρων από τα σημεία εκβολής των αγωγών των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στις περιοχές Νέας Μάκρης και Μαραθώνα και ειδικότερα των κατασκηνώσεων ΘΑΛΑ και των κατασκηνώσεων Αεροπορίας ΘΑΑ. Ακατάλληλη για κολύμβηση είναι και η περιοχή του Ασωπού ποταμού.