Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος μαζικών εξώσεων, κυρίως μικρομεσαίων, εμπόρων και επαγγελματοβιοτεχνών, αλλά και αυξήσεων ενοικίων, και συνακόλουθα νέα "λουκέτα", καθώς κυβέρνηση και τρόικα οδηγούν σε πλήρη απελευθέρωση το προστατευτικό καθεστώς στην επαγγελματική στέγη, με το πρόσχημα της αναθέρμανσης της αγοράς ακινήτων. Οι διαρροές των τελευταίων ημερών αφορούν τις "διαπραγματεύσεις" μεταξύ υπουργείου Ανάπτυξης και τρόικας, με την τελευταία να εμφανίζεται αδιάλλακτη εμμένοντας στην πλήρη απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων και την ηγεσία του υπουργείου να καταθέτει όλο και πιο "ψαλιδισμένες" προτάσεις, που, σε κάθε περίπτωση, απορρίπτονται. Την ίδια στιγμή, φέρεται να υπάρχει διάσταση απόψεων στη συγκυβέρνηση, με το ΠΑΣΟΚ να τάσσεται κατά της πλήρους απελευθέρωσης και να ζητά διαπραγμάτευση με την τρόικα  και το θέμα να φαίνεται πως θα προωθηθεί τελικά για "επίλυση" σε επίπεδο πρωθυπουργού και αντιπροέδρου, όπως άλλωστε και αυτό της άρσης απαγόρευσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Όμως φαίνεται πως δεν υπάρχει ομοφωνία ούτε σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας υπουργείου, καθιστώντας διάτρητη την όποια διαπραγμάτευση, αν και διατείνονται ότι συνεχίζεται...

Ο χειρισμός του όλου θέματος, οι διαρροές, οι εσωτερικές "διαφωνίες", η αμετακίνητη τρόικα και ο "αγώνας" του υπουργείου, παραπέμπουν ευθέως στον αντίστοιχο που αφορούσε στην απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων και την επερχόμενη καταστρατήγηση της κυριακάτικης αργίας. Μάλιστα και στην περίπτωση αυτή το πλήρες "άνοιγμα" αποτελεί κυρίως αίτημα μιας μερίδας της αγοράς (ιδιοκτήτες-μεσίτες ακινήτων) και τέθηκε μέσα στον "σωρό" των μέτρων που προωθούνται σταδιακά για άρση εμποδίων υπέρ του ανταγωνισμού και προσέλκυση επενδύσεων. Στόχος είναι η άρση κάθε είδους περιορισμού, ώστε να γίνονται "συμφωνίες" μεταξύ ιδιοκτητών-ενοικιαστών, που θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να αλλάξουν και να μην είναι δεσμευτικές -όπως είναι σήμερα και μάλιστα για χαμηλότερα μισθώματα, λόγω ύφεσης-, ενώ πληροφορίες θέλουν ξένα funds να ενδιαφέρονται να εισέλθουν στην ελληνική αγορά ακινήτων, εφόσον διασφαλιστεί ότι θα μπορούν να τα θέτουν κατά βούληση προς εκμετάλλευση, χωρίς "εμπόδια". Τι ισχύει Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι συμβάσεις στην επαγγελματική στέγη έχουν υποχρεωτική διάρκεια 12 έτη με δυνατότητα παράτασης για άλλα τέσσερα (συνολικά έως 16 έτη). Στην περίπτωση που οι ιδιοκτήτες θέλουν να διώξουν τους ενοικιαστές μετά τη δωδεκαετία θα πρέπει να καταβάλουν αποζημίωση 24 μηνιαίων μισθωμάτων (ενοίκια), διαφορετικά παρατείνεται για άλλα τέσσερα χρόνια η σύμβαση. Από την άλλη μεριά, οι ενοικιαστές μπορούν να φύγουν μετά τον πρώτο χρόνο δίνοντας αποζημίωσης ενός ενοικίου.

Η τρόικα έχει ζητήσει -και εμμένει- πλήρη απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων, τόσο των παλαιών (που είναι σήμερα σε ισχύ) όσο και των νέων, φέροντας ως επιχείρημα ότι ο μεγάλος αριθμός ξενοίκιαστων καταστημάτων-γραφείων οφείλεται στο προστατευτικό καθεστώς που υπάρχει, δημιουργώντας προσκόμματα στην αγορά ακινήτων - κι όχι η ύφεση που αντέτεινε μέλος της ηγεσίας του υπουργείου ζητώντας να εξεταστεί και η πλευρά των ενοικιαστών - επιχειρηματιών. Η αρχική πρόταση του υπουργείου ήταν η διατήρηση των τρεχουσών συμβάσεων έως τη λήξη τους και για τις νέες πλήρης απελευθέρωση για ενοίκια από 50.000 ευρώ και άνω ετησίως, ενώ για νέα συμβόλαια κάτω των 50.000 ευρώ να υπάρχει υποχρεωτική ισχύς για έξι χρόνια με δυνατότητα παράτασης για άλλα έξι. Η σχετική πρόταση απορρίφθηκε αμέσως από την τρόικα και ο υπουργός "έριξε" στο τραπέζι την τριετία. Η τελευταία "εναλλακτική" φερόταν αρχικά ότι εξετάζεται από την τρόικα, όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, τελικά απορρίφθηκε και αυτή. Διαμηνύεται πάντως ότι η διαπραγμάτευση συνεχίζεται, αν και δεν είναι σαφές πού έχει "πέσει" πλέον το ελάχιστο επίπεδο προστασίας των ενοικιαστών.

Οι δυσβάσταχτοι φόροι που έχουν επιβληθεί στα ακίνητα την τελευταία τριετία και είναι υπερδιπλάσιοι της προμνημονιακής περιόδου, δημεύουν ουσιαστικά την περιουσία χιλιάδων Ελλήνων. Εκτιμάται ότι πολλοί ιδιοκτήτες θα αναγκαστούν να εκποιήσουν μέρος της περιουσίας τους προκειμένου να μπορέσουν να σώσουν ό,τι σώζεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι 2008 οι Ελληνες πληρώσαμε 486 εκατ. ευρώ για τα ακίνητά μας και το 2013 θα πρέπει να ενισχύσουμε τα δημόσια ταμεία με 3,176 δισ. ευρώ καθώς, με ευθύνη του Δημοσίου, καλούμαστε να πληρώσουμε τον ΦΑΠ του 2011, 2012 και του 2013. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Marc που παρουσιάστηκε σε συνέδριο για την ανάπτυξη και αξιοποίηση ακινήτων, το 25,1% πιστεύει ότι δεν θα μπορέσει να πληρώσει τους φόρους που αφορούν το ακίνητό τους ενώ το 20,3% απαντά «μάλλον όχι». Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό ότι το 56% πιστεύει ότι καλύτερα να νοίκιαζε σπίτι.

Τι συμβαίνει στο εμπορικό κέντρο Carrefour στον Ελαιώνα; Το ερώτημα αυτό προκύπτει απο ερώτηση που κατέθεσαν στην Βουλή βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και αφορά στην "Περιβαλλοντική αδειοδότηση εμπορικού κέντρου Carrefour" . Συγκεκριμένα στην ερώτηση αναφέρεται :

"...Επανερχόμαστε σε συνέχεια της αρ.πρωτ. 3680/1.11.2012 ερώτησή μας για τη μη ύπαρξη εγκεκριμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Όρων στο εμπορικό κέντρο Carrefour στον Ελαιώνα, καθώς βρισκόμαστε σε αναμονή απάντησης από το ΥΠΕΚΑ, μετά από έρευνα που ζήτησε το Υπουργείο. H Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος κοινοποίησε στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Αθηναίων το αριθ. 1867/ 05/12/2012 έγγραφο, με το οποίο τους γνώριζε ότι μετά από διερεύνηση στοιχείων προκύπτει ότι για το Εμπορικό Κέντρο Carrefour στον Ελαιώνα δεν έχει εκδοθεί απόφαση έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και επισημαίνεται ότι έπρεπε να είχε αδειοδοτηθεί το Εμπορικό Κέντρο Περιβαλλοντικά. Το έγγραφο αυτό από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος ήταν επείγον και ζητούσε από την Υπηρεσία Δόμησης να ελέγξει αν έχουν εκδοθεί και άλλες Αδειες Δόμησης στο Εμπορικό Κέντρο χωρίς εγκεκριμένη μελέτη Περιβαλλοντικών Ορων και να προβεί στις κατά νόμο ενέργειες. Παράλληλα το ίδιο έγγραφο κοινοποιήθηκε και στην Π.Ε. Κεντρικού Τομέα Αθηνών. Το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας διενέργησε αυτοψία και επέβαλε πρόστιμο στο Εμπορικό Κέντρο, επειδή δεν είχε εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Ορων (αριθ. πρωτ. 172769 31/12/2012). Παρότι αυτό το έγγραφο κοινοποιήθηκε και στην Υπηρεσία Δόμησης Δ. Αθηναίων, αυτή όχι μόνο δεν απάντησε ποτέ στο έγγραφο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, αλλά στις 15/01/2013 προχώρησε σε έκδοση και άλλης άδειας δόμησης εντός του εμπορικού κέντρου χωρίς να προηγηθεί εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Όρων (αριθ. αδείας 8/2013).

Επειδή η Υπηρεσία Δόμησης Δήμου Αθηναίων δε γίνεται να μη λαμβάνει υπόψη της τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και να αρνείται να τους απαντήσει.

Επειδή υπάρχει έγγραφο του Τμήματος Περιβάλλοντος της Περιφέρειας που επιβάλει πρόστιμο στο εμπορικό κέντρο για την έλλειψη εγκεκριμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Ορων.

Επειδή η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Αθηναίων, που είναι κατεξοχήν αρμόδια και υπεύθυνη για την μη ύπαρξη εγκεκριμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Ορων στο εμπορικό κέντρο Carrefour, δε γίνεται να μη λαμβάνει υπόψη της καμία άλλη δημόσια υπηρεσία, όταν της επισημαίνει το πρόβλημα και της ζητάει να πράξει τις κατά το νόμο ενέργειες. Για τους παραπάνω λόγους, ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Είναι νόμιμη η αριθ. 8/2013 άδεια δόμησης που εξέδωσε η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Αθηναίων;

2. Σε ποιές ενέργειες θα προβεί προκειμένου να διευθετηθεί το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί και να αποδοθούν οι ευθύνες σε όλους τους εμπλεκομένους "

Δύο χρόνια μετά την επίσημη λήξη της ύφεσης (Ιούν. 2009), οι περισσότεροι Αμερικανοί που έχασαν τα σπίτια τους ζουν πλέον σε διαμερίσματα με ακριβότερα ενοίκια, ενώ μεγάλοι κερδισμένοι στον πόλεμο των κατασχέσεων αναδεικνύονται τα επενδυτικά σχήματα που αγοράζουν φθηνότερα και νοικιάζουν ακριβότερα, κάνοντας την κρίση ευκαιρία. Τα στεγαστικά τραβούν την ανηφόρα, απομακρύνοντας τις πιθανότητες για τους μικρομεσαίους να βρεθούν σε ιδιόκτητο σπίτι Τα στεγαστικά τραβούν την ανηφόρα, απομακρύνοντας τις πιθανότητες για τους μικρομεσαίους να βρεθούν σε ιδιόκτητο σπίτι Η δυνατότητα όσων τα τελευταία χρόνια είχαν πρόσβαση στη φθηνή ρευστότητα της Fed να επενδύουν σε κατοικίες τραβά προς τα πάνω τα στεγαστικά επιτόκια, απομακρύνοντας έτσι τις πιθανότητες για τους μικρομεσαίους να ξαναβρεθούν σε ιδιόκτητο σπίτι. Οσοι μπορούν να αγοράσουν τρέχουν να προλάβουν την κλιμακούμενη αύξηση των επιτοκίων, τα οποία, αν και κινούνται σε ιστορικά χαμηλά, δυσκολεύουν όσους επιθυμούν να αγοράσουν σπίτι πρώτη φορά. Επιτόκιο 4,57% Το μέσο επιτόκιο για στεγαστικά 30ετούς διάρκειας έχει σκαρφαλώσει από το χαμηλό 3,31% του Νοεμβρίου, στο 4,57%. Μία από τις συνέπειες ήταν οι αιτήσεις για στεγαστικά δάνεια επαναχρηματοδότησης να έχουν πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2009. Σύμφωνα με τους κτηματομεσίτες, τρεις στους τέσσερις επενδυτές τον Αύγουστο πλήρωσαν με μετρητά, κάτι που επιβεβαιώνουν πρόσφατα ευρήματα της Goldman Sachs, απ' τα οποία προκύπτει πως το 60% των σπιτιών στις ΗΠΑ αγοράζονται στις μέρες μας με μετρητά σε σχέση με το 20% το 2007. Τον Αύγουστο κατασχέθηκαν 34% λιγότερες κατοικίες σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και αυτός ήταν ο 35ος συνεχόμενος μήνας όπου καταγράφηκε μείωση σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Realtytrac.

Ολοι λένε πως τα χειρότερα πέρασαν, καθώς οι κατασχέσεις μέσα στο 2013 έχουν πέσει σε χαμηλό εξαετίας. Αλλά μέχρι στιγμής το κοντέρ έχει γράψει από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Δεκέμβριο του 2011 περισσότερες από 4.000.000 κατασχέσεις και περισσότερες από 8.200.000 κατοικίες υπό καθεστώς κατάσχεσης. Επιπλέον, στις 20 Πολιτείες όπου για να γίνει κατάσχεση πρέπει να υπάρξει πρώτα δικαστική απόφαση, οι κατασχέσεις αυξήθηκαν (Νιου Τζέρσεϊ 55%, Φλόριντα 53% κ.α.) με την ολοκλήρωση των χρονοβόρων διαδικασιών. Τα τελευταία στοιχεία του Census Bureau (30/7) δείχνουν ότι στο β' τρίμηνο η ιδιοκτησία κατοικίας στις ΗΠΑ έπεσε στο 65%, το χαμηλότερο από το γ' τρίμηνο του 1995 (με υψηλό 69,2%, Ιούν. 2004). Στο σύνολο των κατοικιών, το 13,6% ήταν κενές (10,3% εξ αυτών για πάνω από ένα έτος). Ως προς το υπόλοιπο 86,4% που ήταν κατοικημένες, στο 56,2% διέμεναν ιδιοκτήτες και στο 30,2% ενοικιαστές. Στα ίδια στοιχεία προκύπτει ανάγλυφα το κοινωνικό χάσμα ανάμεσα στις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες, καθώς η ιδιοκτησία των λευκών ανήλθε στο 73,3% (στα επίπεδα της περυσινής χρονιάς), των ισπανοφώνων στο 45,9% και των μαύρων στο 42,9% (χειρότερο επίπεδο από το β' τρίμηνο του 2012). Στοιχεία από την οργάνωση «Alliance for a Just Society» δείχνουν πως το 2012 στις 1.000 κατασχέσεις οι 17 αφορούσαν σπίτια από τις κοινότητες των μαύρων, με μέσο κόστος 2.200 δολάρια ανά νοικοκυριό, σε σχέση με 10 από τις κοινότητες των λευκών με μέσο κόστος 1.300 δολάρια ανά νοικοκυριό. Τα νοικοκυριά μαύρων και ισπανοφώνων ήταν 80% και 70% αντίστοιχα πιο πιθανό να λάβουν ενυπόθηκα στεγαστικά υψηλού κινδύνου (subprimes), καθώς οι τράπεζες στόχευαν τις πιο ευαίσθητες και αδύναμες οικονομικά ομάδες, οι οποίες εξακολουθούν να πληρώνουν τα σπασμένα.