Μετά τον εισπρακτικό έρχεται ο φορολογικός εφιάλτης για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν λαμβάνειν μισθώματα του 2020 από τους ενοικιαστές τους, αλλά, ενόψει υποβολής φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος,  αδυνατούν πλήρως να τηρήσουν την ισχύουσα διαδικασία αναβολής φορολόγησης ανείσπρακτων ενοικίων, η οποία προϋποθέτει λειτουργούντα δικαστήρια και ανοικτές Δ.Ο.Υ.  Γι΄αυτό και είναι αναγκαίο, ειδικά για τα ανείσπρακτα ενοίκια του 2020, να δοθεί άμεσα η δυνατότητα αναβολής φορολόγησής τους μόνον με την κοινοποίηση του εξωδίκου που προβλέπεται από το άρθρο 637 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Για τον ίδιο λόγο επείγει άμεσα να εκδοθεί η ΚΥΑ για την έκπτωση από το φόρο εισοδήματος του 40% των δαπανών εργασιών αναβάθμισης κτιρίων, ενώ εκκρεμεί αδικαιολόγητα από πολλών ετών και η Υπουργική Απόφαση για εξόφληση φόρου κληρονομιών με μεταβίβαση ακινήτου προς το Δημόσιο.

Για τα θέματα αυτά η ΠΟΜΙΔΑ απέστειλε προς του Υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταικούρα και τον αρμόδιο υφυπουργό κ. Απόστολο Βεσυρόπουλο την ακόλουθη επιστολή.

Προς τον Υπουργό των Οικονομικών κ. Χρήστο Σταικούρα

Τον Υφυπουργό Οικονομικών κ. Απόστολο Βεσυρόπουλο

Ενταύθα                                                                                                                                         Αθήνα, 15.3.2021

ΘΕΜΑ: Αναβολή φορολόγησης ανείσπρακτων ενοικίων 2020 με εξώδικο, έκδοση εκκρεμουσών ΥΑ για έκπτωση 40% λόγω εργασιών αναβάθμισης & εξόφληση φόρου κληρονομιών με μεταβίβαση ακινήτου.

Αξιότιμοι κοι Υπουργοί,

Εν όψει της έναρξης της διαδικασίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος έτους 2020, μαζί με το αίτημά μας για άμεση επέκταση της δυνατότητας υποβολής αρχικών δηλώσεων COVID και για τους μήνες Μάρτιο-Οκτώβριο 2020, θέτουμε υπόψη σας και τα εξής επίκαιρα και επείγοντα αιτήματά μας:

1.ΑΝΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΕΙΣΠΡΑΚΤΩΝ ΜΙΣΘΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΩΔΙΚΟΥ.

Κατά τη διάρκεια του 2020, λόγω της πανδημίας και των συνεπειών της, σημαντικό τμήμα των ενοικίων έχει καταστεί αδύνατο να εισπραχθεί από τους εκμισθωτές, πλην όμως είναι εκ μέρους τους αδύνατη και η τήρηση της ισχύουσας νόμιμης διαδικασίας αναβολής φορολόγησής του, με κλειστά τα δικαστήρια της χώρας, αλλά και με ΔΟΥ που οι πολίτες αδυνατούν να επισκεφθούν για κατάθεση των προβλεπόμενων νόμιμων δικαιολογητικών. Συνεπώς, επειδή είναι άδικο να φορολογηθούμε για μισθώματα που δεν εισπράξαμε, ζητούμε να προσθέσετε άμεσα στο άρθρο 39 παρ. 4 του ΚΦΕ το εξής νέο εδάφιο:

«Ειδικά για την αναβολή φορολόγησης των ανείσπρακτων μισθωμάτων του έτους 2020 αρκεί η επίδοση προς το μισθωτή της εξώδικης «έγγραφης όχλησης» που προβλέπεται από το άρθρο 637 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ως προαπαιτούμενο για την έκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου, στην οποία θα αναφέρονται επακριβώς τα ανείσπρακτα ποσά μισθωμάτων.».

Η έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στην οποία συμπεριλαμβάνεται το κείμενο της εξώδικης αυτής δήλωσης θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ, από όπου θα «ξεκλειδώνουν» τα πεδία της δήλωσης Ε2 για την καταχώρηση των προς αναβολή φορολόγησης ανείσπρακτων μισθωμάτων.

2.ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΑ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ 40% ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ.

Με το άρθρο 16 του Ν.  4646/2019, που ισχύει από 1.1.2020, ορίζεται ότι «οι δαπάνες που θα πραγματοποιηθούν για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, μειώνουν ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο τεσσάρων ετών, σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις δεκαέξι χιλιάδες (16.000) ευρώ». Ο νόμος ορίζει περαιτέρω ότι «με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, ΥΠΕΝ και του διοικητή της ΑΑΔΕ, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι, η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».

Ζητούμε την άμεση έκδοση της ΚΥΑ αυτής ώστε οι φορολογούμενοι που έχουν πραγματοποιήσει τέτοιες δαπάνες, να μπορούν να τις συμπεριλάβουν στις φορολογικές δηλώσεις τους.

3. ΕΚΔΟΣΗ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ. Αναφερόμενοι σε αποφάσεις που η Διοίκηση αρνείται να εκδώσει, σας καλούμε να προβείτε στην άμεση έκδοση της Υπουργικής Απόφασης που προβλέπεται από τις διατάξεις των νόµων 4261/2014 (άρθρο 184 § 9) και 4276/2014 (άρθρο 52 § 15), δια της οποίας θα ρυθµίζεται η διαδικασία εξόφλησης του φόρου κληρονοµιάς µε µεταβίβαση ακινήτου προς το Ελληνικό ∆ηµόσιο, η οποία έχει μεν νομοθετηθεί πλην όμως είναι ανεφάρμοστη λόγω μη έκδοσης της απόφασης αυτής, πράγμα που έχει φέρει σε απόγνωση αριθμό πολιτών σε όλη τη χώρα, όπως προκύπτει και από το σχετικό έγγραφο του Συνήγορου του Πολίτη: https://www.synigoros.gr/resources/epistolh-pros-ypoyrgeio-oikonomikwn.pdf

Με τη χρήση μιας απλής εξώδικης δήλωσης οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα μπορούν να γλιτώσουν εφέτος από τη φορολόγηση των ενοικίων που δεν εισέπραξαν το 2020.

Το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει ρύθμιση η οποία θα ισχύει ειδικά για τις... φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν φέτος και πατάει πάνω στην πρόταση που έχει υποβάλει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), σύμφωνα με την οποία για την απαλλαγή των ανείσπρακτων ενοικίων του 2020 θα αρκεί μια απλή εξώδικη δήλωση, η οποία θα κοινοποιείται στους ενοικιαστές από δικαστικό επιμελητή χωρίς να χρειάζεται να έχουν προηγηθεί νομικές ενέργειες κατά των ενοικιαστών, όπως η άσκηση αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, η έκδοση διαταγής πληρωμής ή διαταγής απόδοσης χρήσης μισθίου κ.λπ.

Με το ισχύον καθεστώς, εάν οι ιδιοκτήτες δεν κινηθούν νομικά εναντίον των ενοικιαστών και δεν υποβάλουν τα σχετικά φωτοαντίγραφα στη ΔΟΥ, θα πληρώσουν φόρο εισοδήματος για τα μη εισπραχθέντα ενοίκια.

Το πρόβλημα με τα ανείσπρακτα ενοίκια «καίει» χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι κινδυνεύουν να φορολογηθούν για αυτά με συντελεστές από 15% έως 45%, καθώς λόγω των αυστηρών περιοριστικών μέτρων αδυνατούν να ασκήσουν αγωγές σε δικαστήρια ή να υποβάλουν τις δηλώσεις αναβολής ενοικίων στις ΔΟΥ πριν από την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.

Η ρύθμιση αυτή, που εξετάζεται από το υπουργείο Οικονομικών, θα αφορά τόσο τους ιδιοκτήτες που εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις για το υποχρεωτικό κούρεμα κατά 40% των ενοικίων και δεν έλαβαν από τους ενοικιαστές τους το υπόλοιπο 60%, όσο και τους ιδιοκτήτες που δεν έλαβαν από τους ενοικιαστές τους το σύνολο των ενοικίων. Για την πλήρη απαλλαγή των ιδιοκτητών από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια θα αρκεί η ηλεκτρονική υποβολή της σχετικής δήλωσης μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΑΑΔΕ.

Φέτος περισσότεροι από 300.000 ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να δηλώσουν μειωμένα εισοδήματα από ενοίκια, με τη μείωση να φθάνει ή ακόμα και να υπερβαίνει το 20% λόγω του υποχρεωτικού «κουρέματος» 40% στα ενοίκια που πληρώνουν κλειστές και πληττόμενες επιχειρήσεις και εργαζόμενοι σε αναστολή.

Η μείωση των εισοδημάτων αλλά και το πάγωμα της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα «ξεφουσκώσουν» το εκκαθαριστικό της φετινής φορολογικής δήλωσης για τους φορολογουμένους που αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα.Οι φόροι που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένοι ακόμα και πάνω από 40% σε σχέση με πέρυσι...

Μέχρι και τις 31 Μαΐου το νέο σύστημα θα είναι προαιρετικό, ενώ από την 1η Ιουνίου 2021 και μετά όλες οι δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων θα υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά.Οι πρώτες δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων τα οποία βρίσκονται εντός αντικειμενικού συστήματος έχουν ήδη υποβληθεί με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται σε 9 ψηφιακά βήματα, ακόμα και μέσα σε μια ημέρα.

Ένα θετικό αποτελεί η ρητή πρόβλεψη ότι ο συμβολαιογράφος δεν έχει ευθύνη για την υποβολή της δήλωσης. Επισημαίνουμε, όμως, ότι για το συγκεκριμένο ζήτημα θα πρέπει να υπάρξει και σχετική ρύθμιση – τροποποίηση του Ν.4646/2019.

Επίσης, θετικές είναι οι ρυθμίσεις ότι συντάσσεται μία δήλωση ανά αγοραστή ανεξαρτήτως του αριθμού των πωλητών και των μεταβιβαζόμενων ακινήτων όπως κι ότι η ανεύρεση της τιμής ζώνης γίνεται απευθείας από το Σύστημα μέσω του ΑΤΑΚ του ακινήτου. Η δε απαλλαγή της πρώτης κατοικίας γίνεται απευθείας από το Σύστημα χωρίς ουδεμία εμπλοκή του συμβολαιογράφου.

Στον αντίποδα, η διαδικασία συνεχίζει να απαιτεί συνυποβαλλόμενα έγγραφα με τη μορφή των δικαιολογητικών, τη σάρωσή τους και την αποστολή τους στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία. Τα περισσότερα δε εκ των στοιχείων αυτών βρίσκονται ηλεκτρονικά στη διάθεση των φορολογικών αρχών.

Παρόλα τα θετικά στοιχεία της απόφασης, διαπιστώνουμε ότι τα προβλήματα που προκαλούνται από την πολύπλοκη, αλληλοσυγκρουόμενη και ατελή νομοθεσία για τον υπολογισμό των αντικειμενικών αξιών σε θέματα όπως η παλαιότητα των ακινήτων, η χρήση και ο χαρακτηρισμός τους από τις εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών και τον αντικειμενικό δεν αντιμετωπίζονται τη δεδομένη στιγμή στο σύνολό τους.

Η μη αναγνώριση από τις φορολογικές αρχές, και μόνον αυτές, της βεβαίωσης του μηχανικού του ν. 4495/2017 ως εγγράφου αποδεικτικού της παλαιότητας του είδους και της χρήσης του ακινήτου συνεχίζει να αποτελεί το απόλυτο παράδοξο.

Μέχρι το ζήτημα της παλαιότητας, της χρήσης και του χαρακτηρισμού των ακινήτων, να επιλυθεί νομοθετικά, προκειμένου να υπάρξει ένας ορθός και έντιμος υπολογισμός της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ως προς τον υπολογισμό στο σύνολο της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων, ο τρόπος υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας του ΕΝΦΙΑ, δεδομένου ότι η έκδοση του Πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ αποτελεί τη τελική και καθαρή εικόνα του μεταβιβαζόμενου ακινήτου (π.χ. τυχόν τακτοποιήσεις, πλήθος προσόψεων, παλαιότητα κ.ο.κ.).

Οι εκτιμητές ακινήτων ολοκλήρωσαν πρόσφατα το έργο τους και παρέδωσαν το σύνολο των εισηγήσεών τους στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία για την τελική διαμόρφωση και έγκριση των νέων τιμών ζώνης και εισηγούνται αυξήσεις έως 33% στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Μάλιστα, στις προτεινόμενες τιμές περιλαμβάνονται και οι περίπου 3.750 περιοχές όπου μέχρι σήμερα, ενώ είναι εντός οικισμών, παραμένουν εκτός αντικειμενικού συστήματος και προσδιορίζονται οι τιμές βάσει συγκριτικών δεδομένων.

Σε πολλές περιοχές της χώρας και ειδικά στην επαρχία οι αυξήσεις στις νέες προτεινόμενες τιμές ζώνης σε σύγκριση με τις υφιστάμενες μπορεί να είναι υψηλότερες καθώς ξεκινούν από χαμηλά επίπεδα. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν αυξήσεις έως και 80%, χωρίς αυτό το ποσοστό να καθορίζει τη συνολική εικόνα των αλλαγών.

Με δεδομένο ότι τις τελικές αποφάσεις για το ύψος των νέων αντικειμενικών αξιών θα λάβει ο υπουργός Οικονομικών, οι οριστικές τιμές εκτιμάται ότι θα είναι σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τις προτεινόμενες, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να υπάρξει αναπροσαρμογή των συντελεστών ΕΝΦΙΑ για να μην προκύψουν τεράστιες επιβαρύνσεις σε χιλιάδες νοικοκυριά που από τη μία στιγμή στην άλλη θα θεωρηθούν από την Εφορία ως μεγαλοϊδιοκτήτες όσον αφορά την αξία των ακινήτων τους σε σύγκριση με αυτό που γνωρίζουν ως σήμερα.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς προς τους θεσμούς όπως αυτές περιγράφονται στις εκθέσεις αξιολόγησης που έχουν ήδη δημοσιευτεί, θα πρέπει έως τα τέλη Απριλίου να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για τις αλλαγές τόσο στις αντικειμενικές αξίες όσο και στους νέους συντελεστές ΕΝΦΙΑ προκειμένου η εκκαθάριση του 2021 να τρέξει με τα νέα δεδομένα.

Ειδικά για εφέτος με τα κύματα της πανδημίας να διαδέχονται το ένα το άλλο, εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες για το αν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν οι νέες αντικειμενικές αξίες μέσα στο 2021 και να υπολογιστεί ο εφετινός ΕΝΦΙΑ με τις νέες αυξημένες στις περισσότερες περιπτώσεις τιμές ζώνης.

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η όλη διαδικασία μπορεί να μεταφερθεί στις αρχές του 2022, εφόσον φυσικά ανάψουν το πράσινο φως οι θεσμοί. Επίσης, ένα ακόμη επιχείρημα που μπορεί να χρησιμοποιήσει η ελληνική πλευρά είναι ότι ούτως ή άλλως με τα υφιστάμενα δεδομένα μπορεί να πιαστεί ο εφετινός στόχος είσπραξης εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ περίπου 3 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή αναγράφει ο εφετινός προϋπολογισμός.

Αλλωστε σε μια περίοδο που λόγω της πανδημίας είναι όλα ρευστά, θεωρείται πολύ δύσκολο να έχουν ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα όλες οι ασκήσεις προσομοίωσης ώστε να εφαρμοστούν νέες τιμές ζώνες και αλλαγμένοι συντελεστές ΕΝΦΙΑ ώστε και πάλι να εισπράξει το Δημόσιο 3 δισ. ευρώ και να επιβαρύνει με υπέρογκους και πρόσθετους φόρους τους ιδιοκτήτες, ιδιαίτερα της περιφέρειας. Πάντως, οι θεσμοί θεωρούν ότι η αύξηση των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των πραγματικών και η ένταξη και άλλων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας των ακινήτων θα εξορθολογήσουν τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και θα τον κάνουν πιο δίκαιο.