Το 1896 έκανε την εμφανισή του στους αθηναϊκούς δρόμους (;) το πρώτο αυτοκίνητο. Ο ιδιοκτήτης το, ο Κ. Χριστομάνος, το είχε φέρει από την Γαλλία αλλά οι τεχνικές «ταλαιπωρίες» -και όχι μόνο- είχαν ως αποτέλεσμα το αυτοκίνητο να «ζήσει» μόλις τρία χρόνια. Σίγουρα όμως είχε πολύ καλύτερη τύχη από το ΙΧ ενός ομογενή από την Ρωσία το οποίο «επιβίωσε» μόλις λίγες μέρες.

Το αυτοκίνητο όμως ήταν ο προπομπός μεγάλων αλλαγών σε όλο το δίκτυο των υποδομών. Η αρχή έγινε με την ηλεκτροδότηση της πόλης . Το 1902 ξεκινά τη λειτουργία του το εργοστάσιο ηλεκτρισμού στο Νέο Φάληρο η παραγωγή ενέργειας του οποίου μπορούσε να καλύψει όχι μόνο τις οικιακές αλλά και τη ζήτηση από τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις μεταφοράς. Δύο χρόνια μετα ο μέχρι τότε ατμοκίνητος σιδηρόδρομος Αθήνα-Πειραιά μετατράπηκε σε ηλεκτροκίνητο ενώ απέκτησε και διπλή γραμμή.

Περι το 1908 μάλιστα ξεκίνησε η γραμμή ηλεκτροκίνητου τραμ Ομόνοιας-Σταθμού Λαρίσσης με εισιτήριο 10 λεπτών. Το 1900 η Αθήνα απέκτησε και ένα οδικό άξονα. Ηταν η λεωφόρος που συνεδεε το Φάληρο με την Αθήνα –η γνωστή ως Λεωφόρος Συγγρού-.Η έναρξης της λειτουργίας της όμως καθυστέρησε αρκετά χρόνια λόγω προβλημάτων με τις απαλλοτριώσεις των οικοπέδων που ήταν απαραίτητα για την κατασκευή της –η ιστορία επαναλήφθηκε μετα από ένα αιώνα με του σύγρχονους ολυμπιακούς-. Οι επενδύσεις στις μεταφορές ολοκληρώθηκαν με την ασφαλτόστρωση της πόλης της Αθήνας. Πρώτα ασφαλτοστρώθηκε η οδός Αιόλου και ακολούθησαν η Σταδίου, η πλατεία Ομονοίας , η Αθηνάς , Πανεπιστημίου και η Πλατεία Συντάγματος.

Αν και δεν ακούσθηκαν γκρίνιες για κακοτεχνίες εντούτοις δημιουργήθηκε τεράστιο θόρυβος για το κόστος αφού το τίμημα των 20 φράγκων το τετραγωνικό που καταβλήθηκε στην αγγλική εταιρία που είχε αναλάβει την ασφαλτόστρωση της Αιόλου ήταν σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό ζητήθηκε από την ανάδοχο των έργων της ασφαλτόστρωσης της Σταδίου (άλλη μία περίπτωση επανάληψης της ιστορίας). Σημαντικές ήταν όμως και οι επενδύσεις στις επικοινωνίες . Το 1908 έγινε η εγκατάσταση στο ταχυδρομείο δύο τηλεφωνικών μηχανημάτων τα οποία μπορούσαν να εξυπηρετήσουν 1000 περίπου συνδρομητές.

Αντίθετα τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης ήταν σε τραγική κατάσταση αφού το πανάρχαιο δίκτυο ύδρευσης και διανομής ήταν εκτεθειμένο όχι μόνο σε μικρόβια αλλά και σε… βατράχια. Περι το 1907 ένας Αθηναίος που κατοικούσε στο κέντρο της πρωτευουσας είδε να ξεπετάγονται από τη βρύση του σπιτιού του …25 βατράχια. Ακόμα μεγαλύτερα ήταν τα προβλήματα με την αποχέτευση το οποίο ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτο και οι οικοδομές της πρωτεύουσας εξυπηρετούντο από βόθρους, Αποτέλεσμα ήταν ο υδροφόρος ορίζοντας αλλά και το δίκτυο ύδρευσης να βρίσκεται συνεχώς όμηρος των μικροβίων .

Στα μέσα του 19ου αιώνα τα Εξάρχεια « με το λόφο του Στρέφη στη μέση –που τον κατέστρεψαν κάνοντας τον νταμάρι-ήταν μία εξοχή των Αθηνών.» Η μεγάλη οδική αρτηρία της περιοχής ήταν η σημερινή Εμμανουήλ Μπενάκη ή οποία τότε λέγονταν Προαστίου. Ο άλλος μεγάλος δρόμος της περιοχής , η οδός Χαριλάου Τρικούπη , ονομάζονταν Πινακωτών. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο δρόμοι πήραν το όνομα πολιτικών οι οποίοι σημάδεψαν με τη δραστηριότητα τους την πολυτάραχη εκείνη περίοδο. Πολλοί δρόμοι της συνοικίας είχαν σημαδευτεί από μεγάλες προσωπικότητες της εποχής. Για παράδειγμα στη οδό Διδότου, στη Χαριλάου Τρικούπη και στη Ζωοδόχου Πηγής είχαν έδρα στα φιλολογικά σαλόνια του Σουρή. Ο μεγάλος εθνικός ποιητής , ο Κωστής Παλαμάς έζησε στη Σόλωνος και στην Ασκληπιού.

Η περιοχή είχε και έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα. Για παράδειγμα στη οδό Ιπποκράτους το 1899 εγκαινιάστηκε το «Θέατρο της Νεαπολέως» από τον τότε δήμαρχο της Αθήνας , κάτοικος και αυτός της Νεάπολης, τον Σπύρο Μερκούρη. Στα Πευκάκια, ήταν επίσης ένα ακόμα θεατράκι όπου έδιναν παραστάσεις πλανόδιοι θίασοι, ακροβάτες αλλά και …εισαγόμενες χορεύτριες. Αν νομίζετε ότι τα Εξάρχεια και η Νεάπολη απέκτησαν τα τελευταία χρόνια «πολιτική ταυτότητα» κάνετε λάθος. Ήδη από τα τέλη του 19ου τα καφενεία και οι ταβέρνες της περιοχής ήταν τόποι έντονης πολιτικής δραστηριότητας.

Από τα πιο ξακουστά μάλιστα καφενεία της περιοχής ήταν του Κοραή, της Μουριάς, του Δάσους, της Σάριζας, του Λέκκα, της Νεάπολης και άλλα. Από τις ταβέρνες ξεχώριζε το «ΟΙΝΟΜΑΓΕΙΡΕΙΟ: Πάρε και εσύ και Σώπα» ενώ διάσημη ήταν η μπυραρία «Τα τρία γαρύφαλλα» Δεν είναι λίγοι που αναρωτιούνται από πού πήρε το όνομα της η περιοχή . Σύμφωνα με τη παράδοση η συνοικία οφείλει το όνομα της σε ένας μπακάλη με το όνομα Έξαρχος, ο οποίος για πολλά χρόνια διατηρούσε το μονοπώλιο στη περιοχή. Με τα χρόνια όμως ο πληθυσμός αυξάνονταν και μαζί με τους κατοίκους ήλθαν και οι ανταγωνιστές του Έξαρχου. Όμως εκείνος περηφανεύονταν μέχρι τα βαθιά γεράματα του ότι μία ολόκληρη περιοχή πήρε το όνομα της από αυτόν Πάντως , και η λογοτεχνική γραφίδα τίμησε τα Εξάρχεια.

Δύο κορυφαία διηγήματα της ελληνικής πεζογραφίας, «Οι Φοιτηταί» του Γρηγόριου Ξενόπουλου και το «Μία ολόκληρη ζωή» του Τίμου Μωραϊτίνη ήταν εμπνευσμένα από τη φοιτητική «δραστηριότητα» στη περιοχή.

Θα μπορούσε να πεί κανείς ότι είναι το παλαιότερο εμπορικό κέντρο της χώρας! Και αυτό γιατί η ηλικία του ξεπρνά τα 130 χρόνια. Πρόκειται για το συγκρότημα της Δημοτικής Αγοράς της Αθήνας που άρχισε να οικοδομείται από τον Δήμο Αθηναίων με βραδείς ρυθμούς το έτος 1878, στον χώρο ανατολικά του Βαρβακείου. Μεσολάβησε ωστόσο η πυρκαγιά της 8-9 Αυγούστου 1884 που κατέκαυσε τις παράγκες της παλαιότερης Αγοράς (της περιόδου της Τουρκοκρατίας) που λειτουργούσε ακόμη τότε στα ανατολικά της Βιβλιοθήκης του Αδριανού και, κατόπιν αυτού, επιταχύνθηκαν οι εργασίες στην οδό Αθηνάς και η Νέα Αγορά αποπερατώθηκε το έτος 1886. Έκτοτε λειτουργεί αδιάκοπα, στεγάζοντας μεγάλο αριθμό καταστημάτων τροφίμων, ενώ ανακαινίστηκε σταδιακά μεταξύ των ετών 1979-1996, από τον Δήμο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Σήμερα , αν και δεν έχει την παλαιότερη αίγλη εντούτοις μπορεί να χρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη στεγασμένη αγορά τροφίμων της χώρας.

Το συγκρότημα των προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1933-1935, βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Κίμωνα Λάσκαρι (1905-1978) και Δημήτριου Κυριακού (1881-1971), υπαλλήλων τότε της Τεχνικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Προνοίας (Τ.Υ.Υ.Π.). Πρόκειται για το αποτέλεσμα της δράσης ενός κρατικού μηχανισμού οργανωμένης δόμησης, που συστάθηκε για πρώτη φορά, στο πλαίσιο ενός ευρυτέρου σχεδίου προκειμένου να στεγαστούν οι μυριάδες προσφύγων από τη Μικρά Ασία, που είχαν κατακλύσει το λεκανοπέδιο της Αθήνας (αλλά και όλη την Ελλάδα). Στη συγκεκριμένη περίπτωση προκρίθηκε η ανέγερση 228 συνολικά διαμερισμάτων, κατανεμημένων σε οκτώ πολυκατοικίες που διατάσσονταν επάλληλα μεταξύ τους και παράλληλα προς τον άξονα της λεωφόρου. Αυστηρά ωφελιμιστικά κτίρια, στη γραμμή του γερμανικού φονξιοναλισμού, απλά παραλληλεπίπεδα κατασκευασμένα με πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος και επιχρισμένη λιθοδομή, "χωρίς ίχνος διακόσμησης ή άλλης παραχώρησης σε πλαστικές αναζητήσεις". Η μόνη διακόσμηση που συλλαμβάνει σήμερα ο φακός στα γερασμένα αυτά κτίρια, είναι προϊόν της έκτοτε ιστορικής διαδρομής του τόπου: Τα ίχνη από τις σφαίρες των Δεκεμβριανών του 1944 στους τοίχους και τα πολύχρωμα υφάσματα απλωμένα στους μικρούς πανομοιότυπους εξώστες