Η ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας στη χώρα, από τα πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία έχει ήδη περιέλθει, εμποδίζεται από την μεγάλη αβεβαιότητα που εξακολουθεί να ισχύει για τις οικονομικές εξελίξεις τόσο στην τρέχουσα περίοδο όσο και στα επόμενα έτη και από ενέργειες και πολιτικές οι οποίες οδηγούν σε περαιτέρω επιδείνωση της καταναλωτικής και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στην κατασκευή κατοικιών μειώθηκε τον Δεκ.΄11 στο υπέρμετρα χαμηλό επίπεδο των 12,94 από το επίσης χαμηλό 19,37 τον Νοέμ.΄11. Με βάση τις εξελίξεις αυτές οι επενδύσεις σε κατοικίες σημείωσαν νέα σημαντική πτώση της τάξης του 22,8% και το 2011, ενώ αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω, και κατά το 2012 14,5%). Συγκεκριμένα εκτιμάται να διαμορφωθούν σε λίαν χαμηλό επίπεδο, περί τα € 7,2 δις (σε σταθερές τιμές του 2005) το 2011, από € 9,6 δις το 2010 και € 23,8 δις το 2006. Σημειώνεται ότι η σημαντική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,95 π.μ. το 2011, έναντι αρνητικής επίπτωσής τους κατά -1,0 π.μ. το 2010, κατά -1,4 π.μ. το 2009 και κατά -2,3 π.μ. το 2008. Ωστόσο, μια νέα πτώση των επενδύσεων αυτών κατά -14,5% και το 2012 θα έχει ως συνέπεια την πτώση του ΑΕΠ μόνο κατά -0,44 π.μ.

Τα κριτήρια προσεισμικής ενίσχυσης των υφιστάμενων κτιρίων με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα, καθορίζει ο νέος κανονισμός επισκευής και ενίσχυσης κτιρίων, που υπέγραψε ο υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Μαγκριώτης. Η σχετική ρύθμιση έχει σταλεί προς δημοσίευση στο ΦΕΚ. Η θεσμοθέτηση του Κανονισμού Επισκευών- Ενισχύσεων έρχεται να καλύψει την ανάγκη για αντισεισμική θωράκιση του παλαιότερου κτιριακού αποθέματος της χώρας που έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με παρωχημένους αντισεισμικούς κανονισμούς (προ του 1985) ή ακόμη και χωρίς αντισεισμικούς κανονισμούς. Το σχετικά νέο αυτό αντικείμενο των επεμβάσεων, κυρίως λόγω της δυσκολίας του, μέχρι σήμερα δεν καλυπτόταν κανονιστικά στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς. Η σύνταξη του κανονισμού ξεκίνησε το 2001 και ολοκληρώθηκε το 2011 από επιστημονικές επιτροπές, υπό την αιγίδα του ΟΑΣΠ. Όπως δήλωσε ο κ. Μαγκριώτης, η αντισεισμική θωράκιση των παλαιότερων κτιρίων, δηλαδή αυτών που έχουν κατασκευαστεί χωρίς αντισεισμικούς κανονισμούς ή με παλαιότερους αντισεισμικούς κανονισμούς, αποτελεί στόχο πρώτης προτεραιότητας για το υπουργείο Υποδομών, προκειμένου να μειωθούν οι καταστροφικές επιπτώσεις των σεισμών.

Μείωση της τάξεως του 22% (βάσει του όγκου) σημείωσε η οικοδομική δραστηριότητα τον Σεπτέμβριο, ενώ στο εννεάμηνο του 2011 υποχώρησε κατά 36%, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ τη Δευτέρα. Συγκεκριμένα, το μέγεθος της συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (Ιδιωτικής-Δημόσιας) ανήλθε σε 3.663 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 653,6 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 2.397,6 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, μείωση κατά 7,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 26,9% στην επιφάνεια και κατά 22% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Το μέγεθος της Ιδιωτικής Οικοδομικής Δραστηριότητας ανήλθε σε 3.647 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 635,8 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 2.330,9 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, μείωση κατά 7,1 % στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 23,8% στην επιφάνεια και κατά 21,7% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Αντίστοιχα, το μέγεθος της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας ανήλθε σε 16 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 17,8 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 66,7 χιλιάδες m3 όγκου. Το ποσοστό συμμετοχής της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο ήταν 2,8%.

Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Οκτώβριο 2010 έως τον Σεπτέμβριο 2011, το μέγεθος της συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (Ιδιωτικής-Δημόσιας) ανήλθε σε 39.546 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 7.362,7 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 27.695,5 χιλιάδες m3 όγκου. Παρατηρήθηκε δηλαδή, μείωση κατά 23,4% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 33,2% στην επιφάνεια και κατά 30,2 % στον όγκο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Οκτωβρίου2009 - Σεπτεμβρίου 2010. Την ίδια χρονική περίοδο, η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα, εμφανίζει στο σύνολο της χώρας, μείωση κατά 23,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 33,2% στην επιφάνεια και κατά 30,2% στον όγκο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο Οκτωβρίου 2009 - Σεπτεμβρίου 2010. Το ποσοστό συμμετοχής της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο ήταν 2,9%. Το εννιάμηνο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2011, η συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει μείωση κατά 28,1% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 40,6% στην επιφάνεια και κατά 36,0% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο εννιάμηνο του έτους 2010. Αντίστοιχα, η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα, εμφανίζει μείωση κατά 28% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 40,2% στην επιφάνεια και κατά 35,5% στον όγκο.

Πρόσθετο πονοκέφαλο για την αγορά ακινήτων αποτελούν οι υλοποιούμενες συγχωνεύσεις μεταξύ επιχειρήσεων, που αναμένεται να ενταθούν μέσα στο 2012. Για παράδειγμα, παράγοντες της αγοράς του real estate εκτιμούν πως στην περίπτωση της συγχώνευσης της Alpha Bank και της Eurobank θα υπάρξουν -αργά ή γρήγορα- κινήσεις εξορθολογισμού του κοινού δικτύου καταστημάτων, με το κλείσιμο σημείων πώλησης σε περιπτώσεις «κραχτών» επικαλύψεων. «Σε μια τέτοια περίπτωση, εκτιμώ πως είτε θα επιλεγεί να κλείσει το χειρότερο εκ των δύο σημείο πώλησης, είτε η διοίκηση της τράπεζας θα απευθυνθεί στους ενοικιαστές για μείωση ενοικίου και θα διατηρήσει την παρουσία της εκεί όπου η έκπτωση θα είναι μεγαλύτερη», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας. Ανάλογος προβληματισμός υπάρχει στην αγορά και στην περίπτωση συγχώνευσης του μεγέθους Vodafone - Wind αλλά και άλλων συμφωνιών που αναμένεται να οδηγήσουν σε απελευθέρωση ακινήτων τα οποία σήμερα μισθώνονται από επιχειρήσεις. Πέρα, όμως, από τη γενικότερα πτωτική τάση που αναμένεται να επικρατήσει στις τιμές και στα ενοίκια των εμπορικών ακινήτων και των γραφείων το 2012, όλα δείχνουν πως αυτήν τη χρονιά θα συνεχιστεί η τάση της αγοράς προς όφελος των εμπορικών κέντρων και σε βάρος των καταστημάτων «δρόμου». Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει και από την πορεία της αγοράς την εορταστική περίοδο, όπου στα γνωστά εμπορικά κέντρα παρατηρήθηκε αύξηση επισκεψιμότητας και τζίρος που λίγο-πολύ συγκρίνεται με τον αντίστοιχο περυσινό, όταν το σύνολο της αγοράς εμφάνισε διψήφια πτώση!