Η προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων (ΠΔΣ) μέσω της κατάρτισης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης αποτελεί τον κύριο στόχο και αντικείμενο των εργασιών της διυπουργικής «Επιτροπής για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις» την οποία συντονίζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής, που έγινε χθες Τετάρτη 8 τρέχοντος, χαιρέτησε η Υπουργός ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη, η οποία υπογράμμισε τη σημασία του έργου της επιτροπής τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και ειδικότερα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης θα χαράξει τις κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των ΠΔΣ. Στόχος του σχεδίου είναι η παροχή κατευθύνσεων και κινήτρων για την στήριξη της παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών και κατασκευής έργων που ελαχιστοποιούν την επιβάρυνση στο περιβάλλον.
Η Επιτροπή κατέληξε σε ένα αρχικό χρονοδιάγραμμα δράσης, θέτοντας ως πρώτη προτεραιότητα την καταγραφή της παρούσας κατάστασης όσον αφορά σε συμβάσεις και προμήθειες του δημόσιου τομέα, καθώς και στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε η σύσταση Ομάδων Εργασίας σε κάθε αρμόδιο Υπουργείο, οι οποίες θα συλλέξουν όλα τα υπάρχοντα στοιχεία τα οποία θα συζητηθούν και αξιολογηθούν μέσα στον επόμενο μήνα. Με βάση τα στοιχεία αυτά θα τεθούν οι προτεραιότητες και θα συσταθούν νέες Ομάδες Εργασίας ανά κατηγορία προϊόντων, υπηρεσιών και συμβάσεων, με στόχο να προτείνουν συγκεκριμένα περιβαλλοντικά κριτήρια σε συνεργασία και μετά από διαβούλευση με όλους τους αρμόδιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και των εκπροσώπων της αγοράς. Επίσης, η Επιτροπή θα έλθει σε επαφή με όλα τα Υπουργεία που έχουν σημαντικό όγκο δημόσιων προμηθειών, καθώς επίσης και με τους παραγωγικούς φορείς.

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση από τα Υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής επεκτείνεται το Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις. Συγκεκριμένα, δίνεται το δικαίωμα ένταξης στο πρόγραμμα σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως σχολεία, νηπιαγωγεία, νοσοκομεία κ.α.
Πλέον τα φωτοβολταϊκά συστήματα που εντάσσονται στο Ειδικό Πρόγραμμα μπορούν να εγκαθίστανται, όχι μόνο στις στέγες, αλλά και στα στέγαστρα βεραντών, προσόψεων, σε σκίαστρα, καθώς και σε βοηθητικούς χώρους κτηρίων, αποθήκες και χώρους στάθμευσης.
Το Πρόγραμμα ισχύει για όλη την Επικράτεια, με μέγιστη ισχύ για την ηπειρωτική χώρα, τα Διασυνδεδεμένα με το Σύστημα νησιά και την Κρήτη τα 10kWp και για τα λοιπά Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά τα 5kWp.
Για την υλοποίηση εγκαταστάσεων στα νησιά, που εντάσσονται ειδικά στο Ειδικό Πρόγραμμα, καθορίζεται με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας η δυνατότητα απορρόφησης ισχύος για τις περιοχές με κορεσμένα δίκτυα. Τα σχετικά στοιχεία των αιτήσεων και των εγκαταστάσεων καθώς και ο χαρακτηρισμός των τοπικών δικτύων ως κορεσμένων ή μη αναρτώνται στον διαδικτυακό τόπο των Διαχειριστών Δικτύου και Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
Πάντως ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών διαμαρτύρεται για καθυστέρηση στην εφαρμογή του νέου νόμου για τις ανανεώσιμες πηγές. Όπως αναφέρει σε σημερινή ανακοίνωση:
Η μη εφαρμογή των διατάξεων του νόμου για τις ΑΠΕ (Ν.3851/2010) από το ίδιο το υπουργείο που τον προώθησε, έχουν φέρει σε αδιέξοδο την αγορά των φωτοβολταϊκών, σε απόγνωση τους επενδυτές και σε τέλμα τις υπηρεσίες της ΔΕΗ που καλούνται να εξετάσουν τις αιτήσεις.
Η αιτία για τα παραπάνω είναι η μη έγκαιρη έκδοση ερμηνευτικών υπουργικών αποφάσεων που προβλέπονται από το Ν.3851/2010, οι οποίες θα άμβλυναν σε σημαντικό βαθμό τα προβλήματα που βιώνουμε σήμερα. Συγκεκριμένα:
-Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν.3851/2010, η υπουργός ΠΕΚΑ όφειλε μέχρι τις 4-9-2010 να εκδώσει υπουργική απόφαση η οποία θα καθορίζει την επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος και την κατανομή της στο χρόνο μεταξύ διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ. Με την έκδοση της απόφασης αυτής είναι συνυφασμένες και οι προτεραιότητες διαφόρων κατηγοριών αιτήσεων (π.χ. αγροτών), ενώ απ’ αυτήν εξαρτώνται και οι νέες αιτήσεις από άλλες κατηγορίες επενδυτών. Με κριτήριο την απόφαση αυτή άλλωστε θα μπορέσει η ΔΕΗ να εξετάσει τις χιλιάδες αιτήσεις που ήδη έχουν συσσωρευτεί. Δυστυχώς, η απόφαση αυτή δεν εξεδόθη στην προθεσμία που προβλέπει ο νόμος, επιτείνοντας τα προβλήματα.
- Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.3851/2010, η υπουργός ΠΕΚΑ όφειλε μέχρι τις 4-8-2010 να εκδώσει υπουργική απόφαση η οποία θα καθορίζει το είδος και το ύψος των εγγυήσεων που πρέπει να καταθέτουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές προκειμένου να δεσμεύσουν ηλεκτρικό χώρο. Και η απόφαση αυτή δεν εξεδόθη στην προθεσμία που προβλέπει ο νόμος.
-Το ΥΠΕΚΑ δεν έχει ακόμη στείλει ερμηνευτική εγκύκλιο προς τις αρμόδιες Περιφέρειες σχετικά με τη χορήγηση απ’ αυτές βεβαίωσης απαλλαγής από ΕΠΟ (Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων), με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καθυστερήσεις, να υπάρχουν αυθαίρετες ερμηνείες του νόμου και προστριβές με τους επενδυτές.
Όλα τα παραπάνω, που προβλέπονται από το νόμο και δεν έχουν υλοποιηθεί με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ, έχουν οδηγήσει στη σημερινή τραγική κατάσταση όπου κανείς επενδυτής δεν ξέρει τι μέλλει γενέσθαι. Το ΥΠΕΚΑ οφείλει να τηρήσει πρώτο το νόμο που αυτό προώθησε και να μην ακυρώσει με την αδράνεια και τις παραλείψεις του τις προοπτικές ανάπτυξης της καθαρότερης ενεργειακής τεχνολογίας στη χώρα μας.

Οικολογική καταστροφή στο Κοτύχι εξαιτίας της παράνομης θήρας καταγγέλει η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώ Διώτη με ερώτηση προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Όπως αναφέρει στην ερώτηση «δεκάδες λαθροκυνηγοί με μικρές βάρκες τις οποίες ξεφόρτωσαν ανενόχλητοι από αγροτικά αυτοκίνητα στο Κοτύχι, εισήλθαν στη λιμνοθάλασσα και προκάλεσαν μια απίστευτη οικολογική καταστροφή σκοτώνοντας αδιακρίτως χιλιάδες μεταναστευτικά υδρόβια πουλιά και ουδείς αρμόδιος ασχολήθηκε με το συμβάν». Επισημαίνεται στην ερώτηση ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι προστατευόμενη και το κυνήγι απαγορεύεται και ερωτάται η Υπουργός γιατί δεν είχαν παρθεί τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην συμβεί αυτό το απαράδεκτο γεγονός και σε ποιες πρωτοβουλίες θα προβεί το Υπουργείο για να διερευνήσει το συμβάν, να αποδοθούν ευθύνες, και να διασφαλίσει πως δεν θα επαναληφθεί.

Το θέμα της άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της ρύπανσης που προκαλεί δίνες πλαστικών απορριμμάτων στο θαλάσσιο περιβάλλον της ΕΕ, θέτει με ερώτηση του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Κρίτων Αρσένης. Επικαλούμενος την Οδηγία 2008/56/ΕΚ για τη Θαλάσσια Στρατηγική της ΕΕ που έχει ως στόχο την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλασσίων υδάτων έως το 2020, ζητά να πληροφορηθεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση και αναστροφή της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά και των επιπτώσεων αυτής στη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησης ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε τα εξής:
« Η πρόσφατη ανακάλυψη στο Βόρειο Ατλαντικό μίας δεύτερης νησίδας πλαστικών παρόμοιας σε σύσταση και μέγεθος αυτής του Ειρηνικού, που ανακαλύφθηκε πριν 13 χρόνια (αποτελούμενης κατά κύριο λόγο από μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού), με έκταση αντίστοιχη της Κεντρικής Ευρώπης, έρχεται να προστεθεί στις απειλές που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες της ΕΕ, αλλά και να επιβεβαιώσει τις επιπτώσεις των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Παντός είδους πλαστικά απορρίμματα (λαμπτήρες, καπάκια, οδοντόβουρτσες, συσκευασίες προϊόντων τροφίμων και καθαριστικών, παλιά αλιευτικά εργαλεία και μικροσκοπικά κομμάτια από πλαστικό), βρίσκονται διασκορπισμένα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Σύμφωνα με στοιχεία περιβαλλοντικών οργανώσεων (WWF και Μed SOS), οκτώ εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων χρησιμοποιημένων προϊόντων, φθάνουν καθημερινά στις θάλασσες, ενώ η ποσότητα του πλαστικού που επιπλέει στους ωκεανούς υπολογίζεται σε 28.750 κομμάτια/Km2. Εκτιμάται ότι το 80% των απορριμμάτων προέρχεται από χερσαίες πηγές, και το 20% από τα πλοία.
Τα πλαστικά απορρίμματα στο θαλάσσιο περιβάλλον δε βιοδιασπώνται, αλλά αποσυντίθενται μέσω των αλλοιώσεων που υφίστανται κυρίως από τον ήλιο, τις υψηλές θερμοκρασίες και το αλάτι. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τα λεγόμενα συμβατικά πλαστικά, τα οποία μη διασπώμενα πλήρως και παραμένοντας στην επιφάνεια της θάλασσας, προσλαμβάνονται μαζί με το φυτοπλαγκτόν ως τροφή από τους υδρόβιους οργανισμούς που κατοικούν και κινούνται κοντά στα επιφανειακά ύδατα. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια πλαστικού έχουν ταυτόχρονα την ικανότητα να απορροφούν τοξικούς οργανικούς ρύπους από το θαλασσινό νερό οι οποίοι, κυρίως μέσω της τροφικής αλυσίδας, περνούν στους ανώτερους θαλάσσιους οργανισμούς. Επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη χημικών ουσιών που συνθέτουν τα πλαστικά στους ιστούς των ψαριών.
Οι ωκεανοί έχουν μεγάλη σημασία για την οικολογική ισορροπία της Γης, γιατί καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειάς της και φιλοξενούν περίπου το 90% της βιόσφαιρας. Ενδεικτικά, αποτελούν “σπίτι” για έναν μεγάλο αριθμό ειδών θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Το 85% του οξυγόνου παράγεται στους ωκεανούς, ενώ περίπου το 93% του διοξειδίου του άνθρακα της Γης είναι αποθηκευμένο σε ωκεανούς και θαλάσσια οικοσυστήματα. Αυτό οφείλεται στο φυτοπλαγκτόν, το οποίο αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας των οργανισμών που ζουν στους ωκεανούς.
Σήμερα ωστόσο, η βιωσιμότητα των ωκεανών και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου πιέσεις που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, και η αντιμετώπισή τους απαιτεί επείγουσα δράση. Οι κλειστές θάλασσες όπως η Μεσόγειος κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο λόγω την έντονης παράκτιας δραστηριότητας σε χώρες εντός και εκτός ΕΕ. Πέρα από την ύπαρξη μέτρων, ζητούμενο είναι και η αποτελεσματικότητα τους στην αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης. Η θαλάσσια ρύπανση δεν έχει σύνορα. Η Οδηγία Πλαίσιο 2008/56/ΕΚ που έχει σαν στόχο την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των ευρωπαϊκών θαλασσών έως το 2020, αποτελεί το νομικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης και την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η αποτελεσματική εφαρμογή της ωστόσο παραμένει μια πρόκληση για τις χώρες της ΕΕ».