Δεν είναι μόνο ο ΕΝΦΙΑ που έχει έρθει  φουσκωμένος για περίπου 1 εκατ. φορολογούμενους, είναι και οι αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων που θα συνοδευτούν με ακόμη δύο αναθεωρήσεις στις αντικειμενικές αξίες το 2019 και το 2020.

Με την αναπροσαρμογή που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο δεν ολοκληρώθηκε η ευθυγράμμιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές αξίες στις περιοχές που οι πρώτες είναι σημαντικά χαμηλότερες από τις δεύτερες.

Πρόκειται κυρίως για τις λεγόμενες «λαϊκές περιοχές» καθώς και τις τουριστικές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Οι αυξήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις θα φτάσουν συνολικά και το 40%.

Ως απώτερο χρονικό περιθώριο για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξίσωσης των τιμών ορίστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2020. Και επειδή οι φόροι στα ακίνητα αποτελούν τη «δεξαμενή» που στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης στήριζε τα μνημόνια, οι δανειστές θέλουν η ροή των εσόδων από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας να παραμείνει ως έχει.

Σημειώνεται ότι οι ετήσιες εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ φτάνουν τα 2,65 δισ. ευρώ.

Το θέμα είναι ότι η κυβέρνηση που θα υποχρεωθεί να υλοποιήσει το «μεταμνημονιακό προαπαιτούμενο» -διά του νεοσύστατου «αυτοτελούς τμήματος εκτιμήσεων και προσδιορισμού αξιών ακινήτων- θα πρέπει να τροποποιήσει παράλληλα όλες τις μεταβλητές που καθορίζουν την αντικειμενική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου και όχι μόνο την τιμή ζώνης.

Αυτό σημαίνει ότι από τον επόμενο κόλας χρόνο δρομολογούνται οι εξής αλλαγές:

1. Στους χάρτες του αντικειμενικού συστήματος αξιών, οι οποίοι έχουν παραμείνει αμετάβλητοι εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες στην κτηματαγορά έχουν αλλάξει άρδην κυρίως λόγω του μετρό, της Αττικής Οδού αλλά και άλλων μεγάλων έργων υποδομής.

2. Στους συντελεστές εμπορικότητας, οι οποίοι, πέραν της οριζόντιας αλλαγής που έγινε το 2016, ουσιαστικά παραμένουν σε εξωπραγματικά επίπεδα για περισσότερα από 10 χρόνια, δεδομένου ότι έχουν αλλάξει άρδην οι συνθήκες στους εμπορικούς δρόμους.

3. Στους συντελεστές παλαιότητας, οι οποίοι επίσης αλλοιώνουν σε μεγάλο βαθμό τη φορολογητέα αξία των ακινήτων. Είναι ενδεικτικό ότι εφαρμόζεται ο ίδιος συντελεστής παλαιότητας σε ένα ακίνητο 50 ετών με ένα ακίνητο 26 ετών.

4. Στις τιμές ζώνης, οι οποίες μετά και την τελευταία αναπροσαρμογή εξακολουθούν να απέχουν από τις εμπορικές αξίες σε πολλές περιοχές. Εκτιμητές ακινήτων αναφέρουν ότι η πλήρης εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές θα επέλθει μόνο αν υπάρξουν αυξήσεις σε περιοχές της χώρας. Από την άλλη, σε πολλές ακριβές περιοχές χρειάζονται μειώσεις οι οποίες δεν έγιναν κατά την πρόσφατη αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών.

Στους ιδιοκτήτες με μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία επιθυμεί να μεταφέρει τα βάρη η παρούσα κυβέρνηση με την επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας το 2020, υποσχόμενη από την άλλη πλευρά ελαφρύνσεις για τις λαϊκές συνοικίες από το νέο έτος.

Ωστόσο, ακόμα και για τους ιδιοκτήτες των περισσότερων «φθηνών» περιοχών οι ελαφρύνσεις που εξήγγειλε θα είναι περιορισμένες και δεν θα ξεπερνούν τα 70 ευρώ το 2019. Οπως ανέφερε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας το περασμένο Σάββατο από το βήμα της ΔΕΘ, «θα αλλάξει και η δομή του φόρου ώστε να γίνει πιο αναλογικός, πιο δίκαιος, ελαφρύτερος για τη λαϊκή κατοικία, άρα περισσότερο φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας και όχι χαράτσι για τα λαϊκά στρώματα».

Οσον αφορά τη μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%, αυτή θα γίνει σε βάθος διετίας και όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, η μείωση θα φθάσει το 50% σε βάθος διετίας για τις χαμηλές περιουσίες.

Σημειώνεται ότι το μέτρο ψηφίστηκε το περυσινό έτος ως αντιστάθμισμα για το «ψαλίδισμα» του αφορολογήτου το 2020 στις 5.685 ευρώ. Μάλιστα έχει θεσμοθετηθεί «ταβάνι» στην έκπτωση φόρου, η οποία δεν ξεπερνά τα 70 ευρώ.

Ειδικότερα, όσοι έχουν φέτος ΕΝΦΙΑ έως 233 ευρώ θα τύχουν πλήρους έκπτωσης 30% το 2019, ενώ από εκεί και πάνω και μέχρι του ποσού των 700 ευρώ στους λογαριασμούς του ΕΝΦΙΑ ενεργοποιείται ο «κόφτης» των 70 ευρώ.

Ωστόσο, οι μειώσεις εξανεμίζονται για μεγαλύτερες περιουσίες και συγκεκριμένα για ιδιοκτήτες που πληρώνουν ΕΝΦΙΑ πάνω από 233 ευρώ. Για παράδειγμα, για διαμέρισμα που φέτος επιβαρύνεται με φόρο 400 ευρώ, αν είχε την πλήρη μείωση του 30%, ο ιδιοκτήτης του θα καλούνταν να πληρώσει 120 ευρώ μικρότερο φόρο, δηλαδή 280 ευρώ, αλλά επειδή υπάρχει ο «κόφτης» των 70 ευρώ, ο φόρος θα περιοριστεί απλώς στα 330 ευρώ, άρα επί της ουσίας η μείωση φόρου είναι της τάξης του 17,5%.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος που φέτος καλείται να πληρώσει ΕΝΦΙΑ 600 ευρώ, στην περίπτωση που είχε το 2019 έκπτωση 30%, θα πλήρωνε στην εφορία 420 ευρώ. Ωστόσο θα πληρώσει 530 ευρώ, δηλαδή ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί κατά 11,6%.

Τα δεδομένα είναι πολύ χειρότερα για τους ιδιοκτήτες που καλούνται να πληρώσουν ΕΝΦΙΑ άνω των 700 ευρώ. Με βάση τη διάταξη, που πλέον είναι νόμος, δεν θα έχουν καμία έκπτωση. Αντίθετα, λόγω της αλλαγής της δομής του φόρου (από ΕΝΦΙΑ σε ΦΜΑΠ), πιθανόν θα πληρώσουν περισσότερα.

Πάντως, με βάση όσα ανακοινώθηκαν, ο εισπρακτικός στόχος για το 2020 έχει τεθεί σε 1,8 δισ. ευρώ, από 2,65 δισ. ευρώ σήμερα. Τα 850 εκατ. ευρώ λιγότερα που υπόσχεται ο πρωθυπουργός για το 2020 είναι άγνωστο πώς θα κατανεμηθούν και ποιοι εντέλει θα εξαιρεθούν.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΦΜΑΠ εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 1997 και προέβλεπε υψηλό αφορολόγητο. Συγκεκριμένα, ο ΦΜΑΠ αφορούσε φορολογουμένους με ακίνητη περιουσία άνω των 243.600 ευρώ για τους άγαμους, 487.200 ευρώ για τους έγγαμους, με προσαύξηση 61.650 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 73.400 ευρώ για καθένα από το τρίτο παιδί και πάνω. Ο φόρος υπολογιζόταν με συντελεστές από 0,354% έως 0,944% επί της αντικειμενικής αξίας, για τα φυσικά πρόσωπα. Ο ΦΜΑΠ διατηρήθηκε για αρκετά χρόνια και το 2009 επανήλθε ως φόρος ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) που αρχικά είχε όριο τις 400.000 ευρώ αντικειμενική αξία και άνω. Στη συνέχεια το 2010 το όριο επιβολής ΦΑΠ υποχώρησε στις 300.000 ευρώ για να καταλήξει το 2011 στις 200.000 ευρώ αντικειμενική αξία. Σημειώνεται ότι τα έσοδα του Δημοσίου από τον ΦΑΠ του 2011 με αφορολόγητο όριο 200.000 ήταν περίπου 800 εκατ. ευρώ και αφορούσαν 560.000 ιδιοκτήτες ακινήτων.

Ο πρωθυπουργός επιβεβαίωσε την... απόσυρση του Ενιαίου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, και την αντικατάστασή του με τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.

Και μπορεί στα τέλη του μήνα, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων να πρέπει να πληρώσουν την πρώτη δόση του φετινού λογαριασμού του ΕΝΦΙΑ, ωστόσο θα πρέπει ταυτόχρονα να προετοιμάζονται για την έλευση ενός νέου φόρου.

Η δομή του θα στηρίζεται είτε στην πρόβλεψη ενός μικρού αφορολογήτου ενδεχομένως έως τα 20.000 ευρώ ή στην εφαρμογή πολύ χαμηλών συντελεστών για τα πρώτα κλιμάκια της κλίμακας τους κύριου φόρου.

Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι αν θα συμπεριληφθούν στον συμπληρωματικό φόρο τα αγροτεμάχια ή θα συνεχίσουν να εξαιρούνται όπως συμβαίνει σήμερα. Το κλειδί των επιβαρύνσεων βρίσκεται στην επικείμενη νέα αναπροσαρμογή των Τιμών Ζώνης, για την οποία έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, ενώ θα ακολουθήσει μια ακόμα το 2020, δηλαδή τη χρονιά, που υποτίθεται το εισπρακτικό αποτέλεσμα του φόρου ακινήτων θα περιοριστεί στα 1,8 δισ. ευρώ.

Έρχεται και το περιουσιολόγιο

Η μείωση του ΕΝΦΙΑ «κρύβει» μια μεγάλη ανατροπή στην γενικότερη φορολόγηση της περιουσίας των Ελλήνων. Το οικονομικό επιτελείο έχει προχωρήσει στον ευρύτερο ανασχεδιασμό των φόρων με «κλειδί» το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο που εδώ και χρόνια βρίσκεται στα χαρτιά. Το 2015 η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων είχε προχωρήσει σε έναν σχεδιασμό του περιουσιολογίου που, ωστόσο, αναβλήθηκε. Πλέον φαίνεται ότι το νερό μπαίνει στο αυλάκι και η κυβέρνηση ετοιμάζεται για τη μεγάλη ανατροπή που θα περιλαμβάνει τη μείωση του ΕΝΦΙΑ με τη «φάκα» της φορολόγησης του συνόλου της περιουσίας των πολιτών.

Στο Περιουσιολόγιο θα δηλώνονται σταδιακά:

Ακίνητα

Οχήματα

Μετρητά

Χρυσός

Εναέρια μέσα μεταφοράς, σκάφη αναψυχής

Μετοχές, εταιρικά μερίδια, συμμετοχές σε επιχειρήσεις οποιασδήποτε μορφής, τραπεζικοί λογαριασμοί, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, αμοιβαία κεφάλαια, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες

Άλογα που συμμετέχουν σε αγώνες

Κοσμήματα μεγάλης αξίας

"Νεκρανάσταση" του εφιαλτικού σεναρίου της ΔΕΘ του 2014 περί ΕΝΦΙΑ συνιστούν οι  αναφορές του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, οι οποίες επιβεβαίωσαν δυστυχώς τους χειρότερους φόβους που είχε εκφράσει η ΠΟΜΙΔΑ με την προχθεσινή ανοικτή επιστολή της προς τους πολιτικούς αρχηγούς. Η μείωση του φόρου κατά 30-50%, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, δεν θα αφορά τους μεσαίους ιδιοκτήτες, που έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες θυσίες στα χρόνια της κρίσης. Αντίθετα, αυτοί θα κληθούν να πληρώσουν πολλαπλάσια προκειμένου να καλυφθεί η απώλεια εσόδων από την «ελάφρυνση» των μικρότερων ιδιοκτησιών κατά έως και 70€ ετησίως!

Το χειρότερο όμως είναι ότι επανέρχεται το παράλογο και εφιαλτικό σενάριο της μετατροπής του ΕΝΦΙΑ σε ΦΑΠ με εξαπλάσια δημοσιονομική απόδοση, χρεώνοντας ποσά που δεν θα υπάρχει ούτε τρόπος, αλλά ούτε και λόγος πλέον να καταβληθούν, και που θα οδηγήσει σε εισπρακτικό «Βατερλώ», με αποτέλεσμα την ανάγκη επιβολής και νέων φόρων. Ας πάψουν κάποιοι να φαντάζονται και να νομίζουν ότι μπορούν επ΄άπειρο να φορολογούν ανύπαρκτα εισοδήματα και απαξιωμένες περιουσίες…

Η ΠΟΜΙΔΑ επαναλαμβάνει τις θέσεις της για αναγκαία μεταρρύθμιση του ΕΝΦΙΑ με στόχο την αποκατάσταση στοιχειώδους φορολογικής λογικής και αναπτυξιακής προοπτικής:

-Σταδιακή μείωση του δημοσιονομικού ζητούμενου από τον ΕΝΦΙΑ στο 50%  του σημερινού, σε μια τετραετία, κατά  ποσοστό 20% το πρώτο έτος (που ισοδυναμεί με διαγραφή της τελευταίας δόσης) και μετά κατά 10% ετησίως!

-«ΕRGA OMNES» μείωση του ΕΝΦΙΑ!  Όποια μείωση υιοθετηθεί, να είναι αληθινή και να αφορά εξ ίσου ποσοστιαία όλους τους φορολογουμένους, χωρίς αποκλεισμό ή δυσμενή μεταχείριση καμιάς  κατηγορίας τους, και ιδιαίτερα εκείνων που πλήρωσαν τα περισσότερα κατά τα χρόνια της κρίσης.

-Κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου και της σκανδαλώδους φοροασυλίας της εκτός σχεδίου γης.