Το προσχέδιο για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων που δόθηκε  στη δημοσιότητα δρομολογεί τη μονιμοποίηση της δήθεν «έκτακτης» φορολογίας που επιβλήθηκε στην ακίνητη περιουσία κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης , τονίζει η ΠΟΜΙΔΑ .

Από το 2014 και εφεξής, η ακίνητη ιδιοκτησία, παρότι καταματωμένη από τα αλλεπάλληλα χαράτσια, ΦΑΠ κλπ. και απαξιωμένη από την οικονομική κρίση, καλείται να πράξει το αδύνατο: Να πληρώνει έως και 4 δις ετησίως στον «Πίθο των Δαναίδων» που ονομάζεται Ελληνικό Δημόσιο… Σημαντικό για την φύση του νέου φόρου είναι το ότι, όπως σε όλη την Ευρώπη πλην Γαλλίας, κάθε περιουσιακό στοιχείο έχει τη δική του φορολογική ταυτότητα και επιβάρυνση. Αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο που θα μπορούσε να συνεισφέρει, μαζί με τα άλλα αναγκαία μέτρα, στην επανεκκίνηση της κτηματαγοράς, και συνεπώς και ολόκληρης της οικονομίας.

Παρότι φαίνεται ως δήθεν αναλογικός, ο προτεινόμενος ΕΝΦΑ έχει ενσωματωμένη όχι μόνον έντονη προοδευτικότητα, αλλά κυριολεκτικά αρπακτικότητα, ιδιαίτερα στα - σήμερα αζήτητα - οικόπεδα. Τα «σταυρό του μαρτυρίου» εξακολουθεί να αίρει η αστική ακίνητη ιδιοκτησία ενώ η συνεισφορά της καθαρά αγροτικής έχει προφανώς συμβολικό και μόνον χαρακτήρα. Συνεπώς το προσχέδιο έχει ανάγκη από άμεσες αλλαγές που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την όποια εισπραξιμότητά του, χωρίς να στείλουν στρατιές ιδιοκτητών στις φυλακές της χώρας μας. Ενδεικτικά η ΠΟΜΙΔΑ αναφέρει  τις εξής απόλυτα αναγκαίες παρεμβάσεις:

*Τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα πρέπει να εξομοιωθούν με τα ημιτελή και να φορολογούνται με το 40% της φορολογικής επιβάρυνσης της οικείας ζώνης.

*Οι φορολογικοί συντελεστές για τα οικόπεδα πρέπει να μειωθούν στο μισό από όσο προβλέπει το προσχέδιο, δεδομένου ότι επιβαρύνονται πέραν πάσης πραγματικότητας. Σε πολλά από αυτά ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (ΣΑΟ) πρέπει να μειωθεί στο επίπεδο του ισχύοντος Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ) διότι στο λογισμικό του Ε9 έχει οριστεί αυθαίρετα και με απόλυτη αδιαφάνεια σε τιμή πολύ μεγαλύτερή του, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται η φορολογική επιβάρυνση.

* Για τα κάθε είδους διατηρητέα και ιστορικά κτίρια να καθοριστεί μειωτικός συντελεστής 0,40. *Να αντικατασταθούν οι βεβαιώσεις των Δ.Ο.Υ. που ζητούνται για σύνταξη συμβολαίων ή άσκηση κάθε είδους αγωγών, με αυτόματα εκδιδόμενες βεβαιώσεις από την ιστοσελίδα της Γ.Γ.Π.Σ., ιδιαίτερα για δίκες ασφαλιστικών μέτρων και αποβολής δύστροπων μισθωτών. Είναι δυνατόν για τέτοιες δίκες με μηνιαίο μίσθωμα π.χ. 200 ευρώ, να πρέπει ο ιδιοκτήτης - θύμα να εκλιπαρεί στις ουρές των εναπομεινασών Δ.Ο.Υ. για δύο βεβαιώσεις, εισοδήματος και Ενιαίου Φόρου

*Να διατηρεί το δικαίωμα μείωσης του φόρου σύμφωνα με τα καθοριζόμενα κριτήρια και όποιος φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, προερχόμενες όμως από ανεξόφλητο ΦΑΠ, ΕΕΤΑ, και ΕΕΤΗΔΕ 2011-2013, από φόρους δηλαδή που βεβαιώθηκαν μέσα στο εφετεινό φορολογικό «τσουνάμι».

*Να καθοριστεί ποσοστό έκπτωσης 10% σε όσους κατορθώσουν να εξοφλήσουν εφάπαξ το φόρο, και όχι η προβλεπόμενη συμβολική έκπτωση 1,5%.

*Να αναγνωριστεί επί τέλους το μονομερές δικαίωμα των φορολογουμένων, να εκχωρήσουν στο Δημόσιο ακίνητο πλήρους κυριότητάς τους κατά 100%, για την εξόφληση οφειλομένων φόρων ΕΝΦΑ, ΦΑΠ, ΕΕΤΑ και ΕΕΤΗΔΕ των ιδίων και των μελών της οικογενείας τους, ποσού άνω των 50.000€ για το οποίο προβλέπεται εκτός από πλειστηριασμό περιουσίας, και φυλάκιση τριών (3) ετών, αν αποδεδειγμένα στερούνται μετρητών Τυχόν υπερβάλλον ποσό να συμψηφίζεται με οφειλές φόρων των έως και δύο επομένων ετών.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι αδυνατούν να καταβάλλουν με μετρητά τον Ενιαίο Φόρο θα έχουν τη δυνατότητα να εξοφλούν το σύνολο ή μέρος του οφειλόμενου φόρου με μεταβίβαση σε τρίτο της πλήρους κυριότητας του ακινήτου. Ταυτόχρονα θα εκχωρούν στο ελληνικό Δημόσιο την απαίτηση καταβολής του τιμήματος ή μέρους του τιμήματος Εξάλλου απαγορεύεται η σύναψη συμβολαίου χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού πληρωμής του φόρου. Συμβολαιογράφοι και υποθηκοφύλακες που παραβαίνουν την ρύθμιση αυτή τιμωρούνται με πρόστιμο 5.000 ευρώ.

Παράλληλα, για τις επιχειρήσεις το νομοσχέδιο δεν είναι τόσο άτεγκτο όσο για την ίδιωτική περιουσία καθώς:

-παρέχεται ετήσια αναστολή στην πληρωμή του φόρου

-το ποσό του φόρου χρακτηρίζεται ως δαπάνη και ως εκ τούτου περιορίζει το φόρο εισοδήματος.

Αυτο προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τον ενιαίο φόρο που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Ειδικότερα όπως προβλέπεται

: 1. χορηγείται έκπτωση 50% στο φορολογούμενο, την σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του επί του ενιαίου φόρου ακινήτων, αν διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής. Η έκπτωση χορηγείται σε ετήσια βάση εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

- Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις επτά χιλιάδες ευρώ προσαυξημένο κατά χίλια ευρώ για τον/την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος,

- το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων και των γηπέδων στα οποία κατέχουν δικαιώματα δεν υπερβαίνει τα 150 τμ προκειμένου για κτίσματα, ή τα 500 τμ προκειμένου για οικόπεδα, ή τα 6 στρέμματα προκειμένου για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού , και

- ο φορολογούμενος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

2. χορηγείται πλήρη απαλλαγή από τον φόρο εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα παραπάνω κριτήρια και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων ισούται ή υπερβαίνει τα τρία.

3. για νομικά πρόσωπα χορηγείται ετήσια αναστολή πληρωμής του φόρου ( έως και τρεις φορές σε 10 χρόνια) εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

- Ο συνολικός κύκλος εργασιών του νομικού προσώπου κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου,

- ο συνολικός κύκλος εργασιών έχει παρουσιάσει μείωση μεγαλύτερη του 30 % και

- δεν υπάρχουν ή δεν ευθύνεται για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού του ή σε δόσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Αν ο υπόχρεος καταβάλλει εφάπαξ το σύνολο του φόρου, μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται έκπτωση 1,5% Στο μεταξύ, σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που δίνει το υπουργείο Οικονομικών:

Για τις κατοικίες: - στις πρώτες 5 ζώνες των συντελεστών προσδιορισμού του φόρου βρίσκεται το 85% των κτιρίων. - μόλις το 0,6% των μονοκατοικιών θα πληρώσει μεγαλύτερο φόρο σε σχέση με τον προηγούμενο. Σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως όταν πρόκειται για οικοδομές της τελευταίας 10ετίας, επειδή η ΔΕΗ υπολόγιζε κύριους και βοηθητικούς χώρους ενιαία, και τώρα αυτό διαχωρίζεται, θα προκύπτει χαμηλότερος φόρος.

Για τα οικόπεδα:

- Το 75% των οικοπέδων βρίσκονται σε ζώνες που πληρώνουν μέχρι 250 ευρώ το στρέμμα

- Συνήθως οι εκτάσεις στα αστικά οικόπεδα δεν είναι μεγάλες και πολλές φορές οι συνδικαιούχοι μοιράζονται τον φόρο. Η όποια φορολογία μένει για αστικό οικόπεδο στο οποίο υπάρχει κτίσμα είναι μειωμένη κατά 25%.

- στα νομικά πρόσωπα ο φόρος εκπίπτει ως δαπάνη και άρα το ποσό που καταβάλλεται είναι μειωμένο κατά 26% - σε αγροτεμάχια που έχουν μέσα κτίριο, μπορεί να χαρακτηριστεί ως βοηθητικό κτίριο και να πληρώνει φόρο 10% Για τα γήπεδα εκτός σχεδίου (αγροτεμάχια):

- Το 90% των μην αστικών οικοπέδων βρίσκεται μέσα στις 3 πρώτες ζώνες όπου η τιμή διαμορφώνεται στα 1,5 έως 2,25 ευρώ ανά στρέμμα. Υπάρχουν συνολικά 10 ζώνες

- για βοηθητικό χώρο σε αγροτεμάχιο θα καταβάλλεται φόρος 10%

- τα μαντριά θα πληρώνουν κανονικό φόρο

Ποιοι δεν απαλλάσσονται και φορολογούνται για πρώτη φορά: Κόμματα, Συνδικαλιστικές οργανώσεις, κτίρια Νοσοκομείων που αξιοποιούνται εμπορικά, ακίνητα και εκτάσεις επιταγμένες από το στρατό, η Τράπεζα της Ελλάδος και οι Ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου.

Τη φορολόγηση όλων των ακινήτων ακόμα και τις πυλωτές και τις πισίνες προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου για τον ενιαίο φόρο ακινήτων που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση.  Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο νέος φόρος θα επιβληθεί το 2014, είναι χαμηλότερος κατά 16% από τον φόρο που επιβάλλεται σήμερα. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών δεν συνυπολογίζει στην πρόβλεψη αυτή, τη φορολόγηση των οικοπέδων και των αγροτεμαχίων, που φορολογούνται για πρώτη φορά.

Όσοι έχουν κατοικίες μόνο πιθανόν να πληρώσουν λιγότερους φόρους σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς, αντίθετα, εάν κατέχουν ένα οικόπεδο ή ένα αγροτεμάχιο, ο φόρος εκτοξεύεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ο ΕΝΦΑ, αφού επιβληθεί επί του ακινήτου, στη συνέχεια κατανέμεται μεταξύ των συνιδιοκτητών του κάθε ακινήτου, ανάλογα με τα εμπράγματα δικαιώματά τους. Όλα τα ακίνητα είναι αντικείμενο φορολογίας, εκτός αυτών που ανήκουν στο στενό δημόσιο τομέα, ενώ προκειμένου για άλλους φορείς του Δημοσίου, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα κ.λπ. είναι όλοι υποκείμενοι στο φόρο για ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν. Εξαίρεση αποτελούν μόνο ακίνητα που είναι δεσμευμένα από το δημόσιο, χωρίς καμία αποζημίωση, ή θα έπρεπε να έχουν αποδεσμευτεί ή αποζημιωθεί για την απαλλοτρίωσή τους και το δημόσιο δεν το πράττει. Ειδική πρόνοια έχει ληφθεί για άτομα τα οποία βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία και αδυνατούν να πληρώσουν το φόρο, ιδιαίτερα αν έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά, οπότε υπό προϋποθέσεις απαλλάσσονται ολοσχερώς του φόρου. Τα νομικά πρόσωπα τα οποία αδυνατούν, λόγω των συνθηκών, να αντεπεξέλθουν στη φορολογική τους υποχρέωση, μπορούν να μεταθέσουν χρονικά την πληρωμή του φόρου. Ο ΕΝΦΑ διακρίνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

1.Φόρος επί των κτιρίων. Η φορολογία αυτή επιβάλλεται σε όλα τα κτίσματα, με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από το είδος του ιδιοκτήτη. Ο φόρος επιβάλλεται επί της επιφάνειας του κτίσματος ανά τετραγωνικό μέτρο. Ο βασικός φόρος κυμαίνεται από €2,3/μ2 έως €17/μ2, καθορίζεται από την τρέχουσα τιμή ζώνης του κτίσματος (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 20 φορολογικές ζώνες) και στη συνέχεια διαμορφώνεται αναλόγως των χαρακτηριστικών του κτίσματος (παλαιότητα, όροφος, αριθμός προσόψεων, βοηθητικοί χώροι). Ειδική πρόνοια λαμβάνεται για τα κτίρια ειδικών χρήσεων (π.χ. βιομηχανικά κτίρια, αγροτικές αποθήκες κ.λπ.), καθώς και για ειδικές συνθήκες, όπως τα ημιτελή κτίσματα.

2.Φόρος επί των γηπέδων εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού (οικόπεδα). Ο φόρος επιβάλλεται επί της επιφάνειας του γηπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο, αναλόγως της μοναδιαίας αξίας του (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 25 φορολογικές ζώνες) και κυμαίνεται από €0,02/μ2 έως €30/μ2. Η μοναδιαία αξία του γηπέδου προκύπτει από τη συνολική αξία του γηπέδου (η οποία καθορίζεται από χαρακτηριστικά του γηπέδου, τα οποία χρησιμοποιούνται και σήμερα), που διαιρείται με τη συνολική επιφάνεια. Εφ’ όσον στα οικόπεδα βρίσκεται κτίσμα, τότε φορολογείται η επιφάνεια που υπολείπεται από τη χρήση του συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου. Στην περίπτωση αυτή, επίσης, στο μέρος του οικοπέδου που φορολογείται, ο φόρος μειώνεται κατά 25%. Ειδική μεταχείριση προβλέπεται για τα οικόπεδα που η χρήση τους είναι περιοριστικά καθορισμένη, όπως αεροδρόμια ή Βιομηχανικές Ζώνες, και αποτελούν πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές.

3.Φόρος επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού (αγροτεμάχια). Ο βασικός φόρος ανέρχεται σε 0,15 λεπτά του Ευρώ/μ2 (€1,5/στρέμμα) και στη συνέχεια διαμορφώνεται αναλόγως της Αρχικής Βασικής Αξίας του (η οποία περικλείει τα βασικά χαρακτηριστικά της γεωγραφικής θέσης του γηπέδου), καθώς και μία σειρά άλλων παραγόντων, όπως το είδος χρήσης του γηπέδου, η απόστασή του από τη θάλασσα και η πρόσοψη στο οδικό δίκτυο. Η ύπαρξη κατοικίας εντός του γηπέδου, η οποία δεν είναι μοναδική για την οικογένεια, υποδηλώνει διαφορετική χρήση του γηπέδου και, ως εκ τούτου η φορολογική επιβάρυνση του γηπέδου αυξάνεται. Ειδική πρόνοια έχει ληφθεί για την μη υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση των μεγάλων αγροτικών καλλιεργειών πάνω από τα 130 στρέμματα. Επίσης, ειδική μεταχείριση προβλέπεται για τα οικόπεδα που η χρήση τους είναι περιοριστικά καθορισμένη, όπως αεροδρόμια ή Βιομηχανικές Ζώνες, και αποτελούν πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές.

Αντίστροφη μετρηση για τον ενιαίο φόρο ακινήτων . Το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει να δεχθεί μία σειρά αλλαγών που αφορούν την εξαίρεση από τη νέα φορολογία ακινήτων που ανήκουν σε βιομηχανίες και βιοτεχνίες καθώς και σε διατηρητέα κτήρια. Την ίδια στιγμή φαίνεται να υπαρχει ρύθμιση σύμφωνα με την οποία όσοι δεν έχουν να πληρώσουν στην εφορία τους φόρους ακινήτων μπορούν να εκχωρούν το ακίνητό τους στο κράτος και μάλιστα χωρίς να παίρνουν «ρέστα». Η προηγούμενη προτεινόμενη διάταξη προέβλεπε ότι αν η αξία του εκχωρούμενου ακινήτου είναι μεγαλύτερη από το χρέος στην εφορία τότε το κράτος δεν επιστρέφει στον οφειλέτη ούτε ένα ευρώ. Πλέον με τις αλλαγές που θα περιλαμβάνει το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου ο οφειλέτης θα μπορεί να εκχωρεί στο κράτος μέρος των ακινήτων του προκειμένου να καλύψει το χρέος. Υπάρχει ωστόσο ένα ζήτημα τι θα γίνει με ακίνητα που η αξία τους δεν μπορεί να «σπάσει» διότι είναι ενιαία (χαρακτηριστικό παράδειγμα τα διαμερίσματα). Στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να περιληφθεί διάταξη που θα προβλέπει τη μείωση του φόρου μεταβίβασης ίσως και στο 3%. . Ο νέος Ενιαίος Φόρος Ακινήτων θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά σε αγροτεμάχια και σε εκτάσεις γης που βρίσκονται εκτός σχεδίου, ενώ φόρο θα πληρώνουν και οι κατ΄ επάγγελμα αγρότες για τις καλλιεργούμενες εκτάσεις γης αλλά και για τα αγροτικά κτίσματα (μαντριά). Ερωτηματικό παραμένει αν τελικά θα υπάρχει πρόβλεψη απαλλαγής και μέχρι ποιου ύψους εισοδήματος. Το βασικό σενάριο κάνει λόγο για έκπτωση 50% επί του συνολικού βεβαιωθέντος φόρου σε περιπτώσεις διαπιστωμένης οικονομικής αδυναμίας πληρωμής του βάσει συγκεκριμένων εισοδηματικών κριτηρίων (π.χ. συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ προσαυξανόμενο κατά 1.000 ευρώ για την σύζυγο και κάθε προστατευόμενο μέλος).