Στο συρτάρι μέχρι το 2023 μπαίνουν τα σχέδια της κυβέρνησης για μόνιμες μειώσεις φόρων μετά τις συστάσεις των δανειστών ότι αν υπάρξουν παροχές, αυτές θα είναι προσωρινού χαρακτήρα. Ετσι, το βάρος της οικονομικής πολιτικής για το επόμενο έτος πέφτει στη δραστική μείωση των ελλειμμάτων και στη διόρθωση των δημοσιονομικών αποκλίσεων, αφού το παράθυρο ευελιξίας που διατηρείται για το 2022 θα εφαρμόζεται κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις και μόνο για στοχευμένα μέτρα.
Εξάλλου σε δύο χρόνια από τώρα επιστρέφει η υποχρέωση της Ελλάδας για υψηλά πλεονάσματα και η μόνη περίπτωση για να μπορέσει η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει ένα πακέτο μόνιμων εκπτώσεων στα φορολογικά βάρη είναι να πετύχει κάτι καλύτερο σε αυτό το επίπεδο. Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα ο πήχης για τα πλεονάσματα ξεκινά από το 2% του ΑΕΠ το 2023 και ψηλώνει στο 2,8% του ΑΕΠ το 2024, για να καταλήξει στο 3,7% του ΑΕΠ για το 2025.
Σε περίπτωση που οι εταίροι δεν αλλάξουν τη μνημονιακή δέσμευση για πλεονάσματα 2,2% μετά το 2023, από την υπέρβαση της Αθήνας δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος άνω των 4 δισ. ευρώ. Στη βάση αυτή θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για τη μονιμοποίηση των σημερινών προσωρινών ελαφρύνσεων, δηλαδή της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και της συνολικής μαζί με τους εργοδότες μείωσης κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών - όπου για το 2022 και μετά το εμπάργκο των θεσμών δεν υπάρχει απολύτως καμία τύχη να συμβεί αυτό.
Αρμόδιες πηγές ξεκαθαρίζουν ότι οι μόνες διαπραγματεύσεις (τον Οκτώβριο με τη 12η αξιολόγηση) με τους δανειστές θα είναι για προσωρινές μειώσεις φόρων και με περιορισμένο λόγω της αβεβαιότητας από την πανδημική κρίση βεληνεκές.
Το στίγμα έχει ήδη δώσει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης αποκαλύπτοντας σε δηλώσεις του ότι «θέλουμε να συνεχίσουμε τις μειώσεις φόρων αλλά πρέπει να δούμε πώς θα πάει η οικονομία φέτος το καλοκαίρι και πώς θα πάει και η πανδημία για να κάνουμε σχεδιασμό το 2022. Μέχρι και το 2022 δεν έχουμε μόνιμα μέτρα, όλη η εικόνα των μόνιμων μέτρων θα έρθει από το 2023 και μετά».
Το ίδιο πνεύμα αποτυπώνεται και στην εγκύκλιο κατάρτισης του προϋπολογισμού για το 2022, με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών να μεταφέρει μήνυμα στους φορείς της γενικής κυβέρνησης να δώσουν προτεραιότητα στα νούμερα του προϋπολογισμού.
Η ντιρεκτίβα στα υπουργεία και στους φορείς του Δημοσίου προβλέπει συγκράτηση των δαπανών με την καθιέρωση αυστηρού ανώτατου ορίου και αξιοποίηση όλων των εργαλείων για την ενίσχυση των εσόδων έτσι ώστε να εξουδετερωθεί η βόμβα των αποκλίσεων από την πανδημία. Επίσης θα επανεξεταστούν από μηδενική βάση οι λεγόμενες ελαστικές κρατικές δαπάνες με στόχο τη συμπίεσή τους.
Ο δημοσιονομικός σχεδιασμός προβλέπει πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ το 2022 από 7,1% του ΑΕΠ φέτος, βελτίωση κατά 11,3 δισ. ευρώ που θα προέλθει κατά κύριο λόγο από τη συμπίεση των μέτρων στήριξης στα 2 δισ. ευρώ από 16 δισ. ευρώ φέτος και την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 3,9 δισ. ευρώ. Η ενίσχυση των εσόδων στηρίζεται αποκλειστικά στην πρόβλεψη για ρυθμούς ανάπτυξης 6,2% την επόμενη χρονιά. Οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται να ανέλθουν στα 54,092 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4,6 δισ. ευρώ είναι τόκοι και τα 13,371 δισ. ευρώ παροχές για εργαζόμενους. Στον προϋπολογισμό του 2022 προβλέπεται κονδύλι 806,8 εκατ. ευρώ για καταπτώσεις δανείων που έχουν δοθεί με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.