Με μία σειρά διατάξεων, που υπόσχονται επιτάχυνση και εξορθολογισμό των απαλλοτριώσεων, το υπουργείο Υποδομών επιχειρεί να τροποπποιήσει σε βάρος των ιδιοκτητών τον Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (Ν. 2882/2001) μέσα από το Σχέδιο Νόμου που τέθηκε την Δευτέρα σε δημόσια διαβούλευση.
Σχεδιάζεται η επίσπευση και απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να περνά γρήγορα το ακίνητο στο δημόσιο και, άρα, να επιταχύνεται η έναρξη των εργασιών και να τηρούνται τα χρονοδιαγράμματά τους. Επίσης, προβλέπεται η σύνταξη τεχνικών εκθέσεων προς τα δικαστήρια από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών για τον βέλτιστο καθορισμό της αποζημίωσης του κατόχου του ακινήτου. Το νομοσχέδιο καταργεί την συναρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών στην κήρυξη της απαλλοτρίωσης, η οποία επιβάρυνε χρονικά την όλη διαδικασία από δύο έως και τέσσερις μήνες, ενώ η κήρυξη της απαλλοτρίωσης θα γίνεται με απλό διάγραμμα οριζοντιογραφίας για την εξοικονόμηση χρόνου.
Επίσης, το υπουργικό συμβούλιο αντί πράξεων απαλλοτρίωσης θα χαρακτηρίζει ότι τα μεγάλα έργα ως έχοντα «γενικότερη σημασία για την εθνική οικονομία» και θα εξουσιοδοτεί την αρμόδια αρχή να κηρύσσει από μόνη τις απαλλοτριώσεις του έργου. Ακόμη, η αποβολή των πρώην ιδιοκτητών θα διατάσσεται με την ίδια απόφαση του δικαστηρίου, που θα καθορίζει την προσωρινή αποζημίωση, προς αποφυγήν νέων προσφυγών στη Δικαιοσύνη.
Το νομοσχέδιο, επίσης, καθιστά ευκολότερη την υλοποίηση προγραμμάτων αστικών αναπλάσεων, καθώς δεν θα επιτρέπει την εκ των προτέρων κεφαλαιοποίηση των τιμών της αξίας της γης από τους ιδιοκτήτες, διότι συχνά το κόστος της απαλλοτρίωσης φτάνει να ξεπερνά τον προϋπολογισμό των έργων, ακυρώνοντας φυσικά τις όποιες προσπάθειες.
Ακόμη, θα προβλέπεται ιδιαίτερη αποζημίωση, λόγω μείωσης της αξίας των τμημάτων ενός ακινήτου που δεν απαλλοτριώνονται, παράλληλα με την απόφαση καθορισμού της κύριας αποζημίωσης. Επίσης, αρμόδιο να προσδιορίσει οριστικά την αποζημίωση του προς απαλλοτρίωση ακινήτου είναι το Εφετείο της έδρας της αρχής που κατασκευάζει το έργο. Δηλαδή, στα μεγάλα έργα οι υποθέσεις φεύγουν από τα τοπικά δικαστήρια και θα εκδικάζονται στο Εφετείο Αθηνών, δηλαδή στην «έδρα» των υπουργείων. Επίσης, η οριστική αποζημίωση, που προσδιορίζεται δικαστικά, δεν θα μπορεί να υπερβαίνει σε ποσοστό 80% ή να υπολείπεται κατά 50% της αξίας που έχει καθοριστεί είτε με το σύστημα του υπουργείου Οικονομικών είτε από τις επιτροπές εκτίμησης.