Ακινητα και καταθέσεις στα αζήτητα

Στη Βουλή σχέδιο νόμου για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τα «εθνικά κληροδοτήματα» και τις «σχολάζουσες κληρονομιές», ενώ διατάξεις σχετικές με τις «αδρανείς καταθέσεις» θα συμπεριληφθούν σε άλλο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Πρόκειται για ακίνητα μεγάλης αξίας, καταθέσεις σε τράπεζες, μετοχές και ομόλογα αποβιωσάντων, οι κληρονόμοι των οποίων δεν βρέθηκαν ποτέ. Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία είτε έχουν ήδη περιέλθει στο Δημόσιο και παραμένουν αναξιοποίητα, είτε θα μπορούσαν μέσω συνοπτικών νομικών διαδικασιών να περιέλθουν στην κυριότητα του Δημοσίου. Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή έχει ολοκληρώσει σε μεγάλο βαθμό το έργο της προκειμένου να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο μετρά 73 χρόνια ζωής, μια και τέθηκε σε ισχύ το μακρινό 1939. Οπως λένε στο υπουργείο, στόχος είναι να απλοποιηθεί η νομοθεσία και να προκύψει «ταχύτερη εγγραφή δημοσίων εσόδων». Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, προβλέπεται η σύνταξη Εθνικού Μητρώου Κληροδοτημάτων για την καταγραφή με συστηματικό και ενιαίο τρόπο των κοινωφελών περιουσιών. Σήμερα τα περισσότερα εθνικά κληροδοτήματα βρίσκονται υπό τη διαχείριση ιδρυμάτων, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις κληροδοτημάτων που έχουν... εγκαταλειφθεί. Επίσης, θα καταγραφούν πλήρως οι «σχολάζουσες κληρονομιές». Πρόκειται για περιουσίες αποθανόντων οι οποίοι δεν έχουν κληρονόμους.

Η διαχείριση των περιουσιών αυτών ασκείται στις περισσότερες των περιπτώσεων από δικηγόρους. Αν δεν καταστεί δυνατόν να βρεθούν οι κατά τον νόμο κληρονόμοι, τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία περνούν στο κράτος. Οι «σχολάζουσες κληρονομιές» υπολογίζονται σε 3.000, με την αξία τους να ανέρχεται σε περίπου 4 δισ. ευρώ, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αξιοποίηση των 11.000 κληροδοτημάτων θα μπορούσε να αποφέρει μακροπρόθεσμα δημοσιονομικό όφελος περίπου 2 δισ. ευρώ ετησίως. Το μεγαλύτερο μέρος τόσο των κληρονομιών όσο και των εθνικών κληροδοτημάτων παραμένει αναξιοποίητο, καθώς η διαδικασία εκκαθάρισης μιας κληρονομιάς μπορεί να κρατήσει από 10 έως και 30 χρόνια. Στο υπ. Οικονομικών έχουν επεξεργαστεί διατάξεις και για τις «αδρανείς καταθέσεις». Θα πρέπει να σημειωθεί πως με το ισχύον καθεστώς οι καταθέσεις, οι μετοχές και τα ομόλογα που δεν θα αναζητηθούν από τους φερόμενους ως δικαιούχους για μία εικοσαετία, περιέρχονται αυτοδίκαια στο Δημόσιο. Οι αδρανείς καταθέσεις, όπως προκύπτει από τραπεζικές πηγές, υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ.