Ιαπωνία: 250 δισ. οι καταστροφές

Ο καταστροφικός σεισμός των 8,9 ρίχτερ, το τεράστιο τσουνάμι που ακολούθησε και το πυρηνικό ατύχημα που φαίνεται να αντιμετωπίζει η Ιαπωνία, αναμένεται να έχουν πολύ σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την οικονομία και την κοινωνία της Ιαπωνίας αλλά και για την παγκόσμια οικονομία.

Κύρια εξέλιξη ήταν το ότι η κρίση στην παραγωγή Η/Ε από πυρηνικούς σταθμούς (περίπου το 13% της συνολικής παραγωγής Η/Ε της Ιαπωνίας) λαμβάνει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Υπάρχει το θέμα της διακοπής της παραγωγής λόγω έλλειψης Η/Ε και, σε μικρότερο βαθμό, λόγω των καταστροφών που προκλήθηκαν από το τσουνάμι και, επιπλέον, υπάρχει το θέμα της παρακώλυσης της παραγωγής από την μόλυνση του περιβάλλοντος μεγάλων περιοχών της Ιαπωνίας με ραδιενεργά αέρια και άλλα κατάλοιπα που μπορεί να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Το βέβαιο είναι ότι καταστράφηκαν δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές και περιουσίες (αξίας άνω των $ 250 δις ή άνω του 2,0% του ΑΕΠ της Ιαπωνίας) οι οποίες θα πρέπει να αποκατασταθούν.

Ωστόσο, η επιπτώσεις στην παραγωγική δραστηριότητα και στην αύξηση του ΑΕΠ της Ιαπωνίας θα εξαρτηθούν κατά κύριο λόγο από τον χρόνο κατά τον οποίο η παροχή ενέργειας θα είναι περιορισμένη. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, πριν από τον σεισμό και τις άλλες καταστροφές, η αύξηση του ΑΕΠ της Ιαπωνίας θα ήταν περί το 2,2% τόσο στο 1ο 3μηνο.’11,όσο και στο 2ο 3μηνο.’11. Μετά την 11η Μαρτίου της Ιαπωνίας υπάρχουν εκτιμήσεις που τοποθετούν την αύξηση του ΑΕΠ της στο 2ο 3μηνο.’11 σε επίπεδα κάτω του 0,5%, παρά την μεγάλη αύξηση της ρευστότητας στην οικονομία από την ΤτΙαπωνίας, όπως αναλύεται στη συνέχεια.

Στα επόμενα 3μηνα, ωστόσο, η ανάπτυξη μπορεί να είναι ισχυρότερη από ότι είχε εκτιμηθεί έως σήμερα διότι θα αρχίσει με έντονο τρόπο η ανασυγκρότηση της χώρας μα ανακατασκευή των υποδομών και αναπλήρωση των κατεστραμμένων οικοδομών, μέσων και υλικών

Σημειώνεται ότι μια από τις εκ πρώτης όψεως παράδοξες εξελίξεις ήταν η σημαντική ανατίμηση του ιαπωνικού Γιέν, το οποίο ενώ είχε διατηρηθεί γύρω στα 82,5 JPY/USD έως την 11.3.2011, μετά την κρίση άρχισε να ανατιμάται, με αποτέλεσμα να ανέλθει στα 80,62 JPY/USD την 15.3.2011 με τάση ακόμη μεγαλύτερης περαιτέρω ανόδου. Επίσης, το Γιέν καταγράφει κέρδη και έναντι της πλειοψηφίας των Ασιατικών και των άλλων βασικών νομισμάτων, κυρίως του Ευρώ, το οποίο ήδη σημειώνει ανατιμητικές τάσεις και έναντι του δολαρίου (με κάποιες διακυμάνσεις). Συγκεκριμένα το ιαπωνικό νόμισμα στις αρχές της εβδομάδας ενισχυόταν σε μέσα επίπεδα κατά 0,78% έναντι των Ασιατικών νομισμάτων. Κέρδη κατέγραφε έναντι του Ευρώ (0,67%) και του δολαρίου (0,45%).

Οι καταστροφικές ζημιές στην Ιαπωνία έχουν επιδράσει θετικά στο Γιέν στα τελευταία 24ωρα. Φαίνεται ότι σε περιόδους καταστροφικών ζημιών οι Ιάπωνες επενδυτές μειώνουν την έκθεση τους σε επενδύσεις εκτός Ιαπωνίας με αποτέλεσμα να σημειώνεται επαναπατρισμός κεφαλαίων που συμβάλει στην αύξηση της ζητήσεως για Γιεν . Βέβαια οι συνθήκες που επικρατούσαν το 1995 (καταστροφικός σεισμός Kobe) ήσαν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές. Ωστόσο, η συμπεριφορά του Γιεν φαίνεται να είναι η ίδια.

Αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν η ανάκαμψη της χρηματιστηριακής αγοράς την 16.3.2011 (κατά 5,0% περίπου), μετά από δύο ημέρες μεγάλης πτώσης κατά 6,0% και κατά 10,5% αντίστοιχα. Οι αγορές στο σύνολο τους θα συνεχίσουν να κινούνται νευρικά, όσο ελλοχεύουν μεγαλύτεροι κίνδυνοι πυρηνικής καταστροφής, ιδιαίτερα μετά τις εκρήξεις σε τρεις πυρηνικούς αντιδραστήρες που βρίσκονται στις πληγείσες περιοχές. Το βέβαιο είναι ότι θα επηρεασθούν αρνητικά οι βιομηχανίες της Ιαπωνίας που έχουν μεγάλες ανάγκες στη χρήση ενέργειας και είναι πολύ πιθανό ότι αρκετές από αυτές τις βιομηχανίες να οδηγηθούν σε προσωρινή διακοπή της παραγωγής τους. Ήδη οι αυτοκινητοβιομηχανίες Toyota και Honda ανακοίνωσαν διακοπή της παραγωγικής διαδικασίας στα εργοστάσιά τους στην Ιαπωνία για ορισμένες ημέρες αρχικά με μεγάλη πιθανότητα επέκτασης αυτής της διακοπής.