Οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ, της οποίας η πληρωμή πήρε παράταση έως το τέλος Σεπτεμβρίου, αναφέρουν πως εν τέλει αυτή δεν θα είναι διπλή (δεν θα "συγχωνεύει" τη δόση του Αυγούστου με εκείνην του Σεπτεμβρίου) για τον λόγο ότι, καθώς στο τέλος Σεπτεμβρίου λήγει και η δεύτερη δόση του φόρου εισοδήματος και θα είναι αδύνατο για πολλούς φορολογούμενυς να πληρώσουν τρεις δόσεις φόρων τον ίδιο μήνα, θα σχηματίζονταν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο. Πριν αποφασισθεί πάντως το «πάγωμα» της δόσης του Αυγούστου, οι ιδιοκτήτες ακινήτων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου, είχαν πληρώσει περίπου 58 εκατ. ευρώ, καταβάλλοντας είτε εφάπαξ το ποσό της οφειλής είτε την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ.

Ένα "αγκάθι" που δείχνει να απασχολεί ιδιαίτερα τους αρμόδιους είναι οι 4.000 οικισμοί σε 457 περιοχές της χώρας οι οποίες δεν έχουν ενταχθεί στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ) και όπου ο φόρος υπολογίστηκε με βάση τις τιμές όμορων περιοχών, οι οποίες ήταν πολύ υψηλότερες από τις τιμές που ελήφθησαν υπόψη πέρυσι για τον υπολογισμό του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) των ετών 2011 - 2013. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα χιλιάδες ιδιοκτήτες να αντικρίσουν εκκαθαριστικά φόρου που ισοδυναμούσαν με "ληστεία". Μάλιστα, δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις εκείνες όπου ο φόρος σε αυτούς τους 4.000 οικισμούς έγινε ακόμα πιο επαχθής εξαιτίας του λάθους στον υπολογισμό του, καθώς δεν εφαρμόστηκε η διάταξη του νόμου που προβλέπει ότι στα οικόπεδα στα οποία δεν έχει προσδιοριστεί Συντελεστής Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) χρησιμοποιείται ο μικρότερος ΣΑΟ που ισχύει στον νομό, τον οικισμό ή στην περιφέρεια.

Ημιτελή και συνιδιοκτησίες

Αναλυτικά, οι αδικίες και παραλείψεις που επανεξετάζει προς διόρθωση το υπουργείο Οικονομικών είναι:

* Η παράλειψη της έκπτωσης 60% στον φόρο για τα ημιτελή ακίνητα.

* Η λανθασμένη κατανομή του ΕΝΦΙΑ σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας οικοπέδων εντός οικισμού.

* Η μη απαλλαγή από 50% έως 100% ανά περίπτωση -λόγω καθυστερημένης έκδοσης της απαιτούμενης προς τούτο υπουργικής απόφασης- ειδικών κατηγοριών πολιτών, όπως τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, ανάπηροι κ.λπ., οι οποίοι έλαβαν εκκαθαριστικά με τα οποία καλούνταν να πληρώσουν το 100% του φόρου.

* Η μη απαλλαγή κατοίκων σεισμόπληκτων περιοχών, των οποίων τα ακίνητα έχουν ολοσχερώς καταστραφεί, αφού εκλήθησαν να πληρώσουν τον φόρο.

Μετέωροι χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι έχουν μειωμένο ΕΝΦΙΑ ή και απαλλαγή από αυτόν καθώς οι σχετικές αποφάσεις δεν έχουν εκδοθεί παρ' ότι ο νόμος έχει ψηφιστεί εδώ και μήνες και χιλιάδες φορολογούμενοι δεν γνωρίζουν αν και πότε πρέπει να καταθέσουν τις σχετικές αιτήσεις για να πληρώσουν λιγότερα.

Ο φόβος των «ουρών» στις εφορίες έχει κινητοποιήσει το οικονομικό επιτελείο που προσπαθεί να δημιουργήσει την πλατφόρμα εκείνη ώστε να γίνουν όλα ηλεκτρονικά.

Σύμφωνα με το Βήμα στο υπουργείο περιμένουν την κατάθεση της νομοθετικής ρύθμισης που θα διευκρινίζει τα των δόσεων και ενδεχομένως τον νέο τρόπο υπολογισμού στους οικισμούς εκτός αντικειμενικού συστήματος για να προχωρήσουν στη συνέχεια στην έκδοση της απόφασης για τις απαλλαγές.Δεν αποκλείεται οι δικαιούχοι των απαλλαγών να μην πληρώσουν την πρώτη δόση που λήγει στα τέλη Σεπτεμβρίου, εφόσον η κυβέρνηση δεν βρει λύσεις μέχρι τότε. Ενδεχομένως, όμως, να κληθούν να πληρώσουν την πρώτη δόση και στη συνέχεια να υποβάλουν αίτηση και να γίνει συμψηφισμός.

Μεγάλο πάντως παραμένει και το πρόβλημα με το ποιοι τελικά θα είναι οι τυχεροί των ελαφρύνσεων στον ΕΝΦΙΑ καθώς σύμφωνα με το νόμο τις δικαιούνται όσοι δεν έχουν χρέη στην εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία. Εκτός του ότι είναι δύσκολη η διασταύρωση με τα Ταμεία, οι φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές ξεπερνούν τα 3,38 εκατομμύρια, ενώ όσοι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τα ασφαλιστικά ταμεία ξεπερνούν το 1,2 εκατομμύριο. Αυτό σημαίνει ότι απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, με τα σημερινά δεδομένα, θα πάρουν ελάχιστοι

Στις 26 Αυγούστου που θα ανοίξει εκ νέου η Βουλή, το ΥΠΟΙΚ αναμένεται να καταθέσει και τις διορθωτικές παρεμβάσεις για τον ΕΝΦΙΑ, όπως τον υπολογισμό της αξίας των οικοπέδων σε 4.000 οικισμούς που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος και με τον αρχικό τρόπο υπολογισμού του φόρου προκάλεσε εξοντωτική επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες τους.

Στο μεταξύ ανοικτό παραμένει το θέμα των επιπλέον δόσεων του ΕΝΦΙΑ καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο δεν έχει ακόμη αποφασίσει να κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας και το πιθανότερο σενάριο είναι ο φόρος να πληρωθεί σε έξι δόσεις έως και το τέλος Φεβρουαρίου. Το γεγονός ότι υπάρχουν επιφυλάξεις για την χρήση αυτής της δυνατότητας έχει να κάνει τόσο με το γεγονός ότι το οικονομικό επιτελείο επιθυμεί να οριστικοποιηθεί όσο το δυνατόν συντομότερα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2014 που θα διευκολύνει και τη διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του χρέους, αλλά και τυχόν εκλογικούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης.

Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών κ, Γκίκα Χαρδούβελη, συστήθηκε επιτροπή η οποία έχει σαν αντικείμενο “την μελέτη και εκπόνηση συστήματος καθορισμού διοικητικών τιμών και τιμών ζώνης για τα ακίνητα της χώρας”.

Τα βήματα που πρόκειται να γίνουν έως την ευθυγράμμιση (δηλαδή για τις περισσότερες περιοχές της χώρας) των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές είναι:

α) Μέχρι το τέλος Αυγούστου 2014 η επιτροπή θα έχει εκπονήσει Πρόγραμμα Δράσης για το θέμα της ευθυγράμμισης των αντικειμενικών με τις εμπορικές.

β) Μέχρι τον Ιανουάριο 2015 θα έχει καθορίσει και αναπτύξει τις απαραίτητες μεθοδολογίες εκτίμησης αξιών ακινήτων ανά κατηγορία και θα έχει συλλέξει στοιχεία και πληροφόρηση για την αναθεώρηση του τρόπου υπολογισμού των διοικητικών αξιών των ακινήτων ανά γεωγραφικές ζώνες, ώστε να αντανακλούν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες της αγοράς.

γ) Μέχρι τον Σεπτέμβριο 2015 θα έχει εκπονήσει ένα σύστημα καθορισμού διοικητικών αξιών ακινήτων.

δ) Μέχρι τον Ιανουάριο 2016 θα έχει καταρτίσει Δείκτη (ή Δείκτες) Τιμών Ακινήτων.

Έτσι, η ευθυγράμμιση δεν πρόκειται να γίνει νωρίτερα από το 2016, που σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα εξακολουθήσουν και το 2015 να φορολογούνται με βάση τις σημερινές υψηλότερες τιμές ζώνης.

Να σημειωθεί ότι το παραπάνω χρονοδιάγραμμα προβλέπεται στο αναθεωρημένο μνημόνιο.