Δολοφονια εν ψυχρω

Την πρόταση του οικονομικού επιτελείου με τα εναλλακτικά σενάρια για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων του 2014 παρουσιάζει σήμερα ο υπουργός Οικονομικών στους εκπροσώπους των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. Πρόταση για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων Οι εκπρόσωποι των κομμάτων έχουν διαμηνύσει ήδη πως δεν θα αποδεχθούν πρόταση επιβολής του νέου φόρου χωρίς αφορολόγητο όριο για τα αστικά ακίνητα προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό περίπου 300 εκατ. ευρώ που θα προκύψει στην περίπτωση που εξαιρεθούν από τον φόρο οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που ανήκουν στους κατ΄ επάγγελμα αγρότες. Προβάλλουν το σκεπτικό πως δεν μπορεί να απαλλάσσονται ακόμη και όσοι κατέχουν και εκμεταλλεύονται μεγάλες εκτάσεις γης και εισπράττουν επιδοτήσεις, όταν φορολογούνται από το πρώτο ευρώ ακίνητα χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών για τη φορολόγηση των αστικών ακινήτων περιλαμβάνει δύο βασικά σενάρια: Την καθιέρωση χαμηλού ατομικού αφορολόγητου ορίου 30.000 ? 50.000 ευρώ. Εδώ, ο υπολογισμός φόρου θα γίνεται με βάση συντελεστές από 0,2% έως και 2% για ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω του 1,5 ή 2 εκατ. ευρώ. Η φορολόγηση να ισχύσει από πρώτο ευρώ της αξίας της συνολικής ακίνητης περιουσίας αλλά με χαμηλότερους συντελεστές από 0,1% έως και 1% ή 1,5% για ακίνητα αξίας άνω του 1,5 εκατ. Σε όλες τις εκτάσεις γης που βρίσκονται εκτός σχεδίου ο ενιαίος φόρος για το 2014 θα υπολογιστεί με βάση το στρέμμα, χωρίς κανένα αφορολόγητο όριο.

Δολοφονια εν ψυχρω

Σε κάθε περίπτωση ένα είναι δεδομένο : Η Κυβέρνηση ολοκληρώνει το σχέδιο της απομπομπής της μεσαίας τάξης απο την ακίνητη περιουσία με όπλο την φορολογία. Ας πάμε όμως απο την αρχή. Το δημόσιο εισέπραξε κάπου 500 εκατ. ευρώ από τους φόρους ακινήτων το 2009 και φιλοδοξεί να βάλει στα ταμεία του κάπου 3,1 δισ. την επόμενη χρονιά. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή, αν μη τι άλλο, αύξηση, που αντανακλά τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων από τότε μέχρι σήμερα και τις νουθεσίες των δανειστών. Όμως, δεν αρκεί η αντικατάσταση του χαρατσιού στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που επέβαλε ο Ε. Βενιζέλος ως υπουργός οικονομικών, εισακούοντας τις εισηγήσεις μεγαλοτραπεζιτών, για να επιτευχθεί ο στόχος των 3,1 δισ. ευρώ. Γι' αυτόν τον λόγο είχε προταθεί η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με τη φορολόγηση των μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων και των αγροτεμαχίων. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά χθες, οι εκπρόσωποι των τριών κομμάτων που απαρτίζουν την κυβέρνηση κατέληξαν σε συμφωνία να μη φορολογηθούν τα αγροτεμάχια των κατ' επάγγελμα αγροτών. Η απόφαση δεν εκπλήσσει και είναι απολύτως συμβατή με τη μικροκομματική τακτική της ελαχιστοποίησης του πολιτικού κόστους που χαρακτηρίζει τα ελληνικά πολιτικά κόμματα. Η τρύπα που δημιουργεί αυτή η απόφαση στα προϋπολογισθέντα έσοδα δεν έχει γίνει επισήμως γνωστή, αλλά οι ανεπίσημες διαρροές προς τον Τύπο μιλάνε για ποσό που κυμαίνεται μεταξύ 150 και 400 εκατ. ευρώ.

Προφανώς, δεν είναι αμελητέο και δεδομένης της πίεσης των δανειστών για αύξηση των εσόδων από τη φορολογία ακινήτων, όπως έχει ήδη συμφωνηθεί, θα πρέπει να εξευρεθούν από αλλού. Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη για να κατανοήσει κανείς ότι το ποσό που λείπει θα προέλθει από την αύξηση των συντελεστών με τους οποίους φορολογούνται τα υπόλοιπα ακίνητα, κυρίως των αστικών περιοχών. Φυσικά, υπάρχει επίσης η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που θα μπορούσε να φέρει περισσότερα έσοδα από μόνη της αν επικρατούσαν τα πολιτικά κριτήρια. Κοινώς, μικρότερες αυξήσεις ή καθόλου σε λαϊκές περιοχές, όπου οι αντικειμενικές αξίες παραμένουν υψηλότερες σε σχέση με τις εμπορικές, και αποφυγή μειώσεων σε ακριβότερες περιοχές όπου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Κι όλα αυτά παρότι ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν υποχωρήσει από 30% μέχρι 60% κατά μέσο όρο σε σχέση με το 2009, ανάλογα με το ακίνητο και την τοποθεσία. Όμως, το πιθανότερο είναι ότι οι ιθύνοντες θα επιλέξουν την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τα αστικά ακίνητα ώστε να κλείσει η τρύπα.

Αν η εκτίμηση επιβεβαιωθεί, οι ιθύνοντες θα έχουν καταφέρει να επιφέρουν ένα ακόμη καίριο χτύπημα στη χειμαζόμενη αγορά ακινήτων των αστικών κέντρων. Επιπλέον, θα έχουν δημιουργήσει ένα αίσθημα αδικίας στον μέσο εργαζόμενο πολίτη των αστικών περιοχών αφού θα επιβαρυνθεί περαιτέρω σε αντίθεση με τους κατ' επάγγελμα αγρότες, ιδίως με εκείνους με σχετικά μικρές εκτάσεις, που ουσιαστικά δεν φορολογούνται. Μία από τις αρχές της φορολογικής πολιτικής είναι η κάθετη ισότητα (vertical equity). Σύμφωνα με αυτήν, όσοι έχουν υψηλότερο εισόδημα θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Προφανώς, οι εκπρόσωποι των τριών κομμάτων της συμπολίτευσης δεν υπηρετούν αυτήν την αρχή από τη στιγμή που προχωρούν σε αυθαίρετες εξαιρέσεις πολιτών, π.χ. των αγροτών, από τον ενιαίο φόρο ακινήτων. Λησμονούν ότι οι φόροι πληρώνονται από το εισόδημα και τις καταθέσεις. Επομένως, οποιαδήποτε επιβάρυνση των φόρων ακινήτων που δεν συνοδεύεται από αύξηση των εισοδημάτων οδηγεί σε παραβίαση της αρχής της κάθετης ισότητας στα φορολογικά. Ψιλά γράμματα γι' αυτούς ,μπορεί να ισχυριστεί κάποιος. Ακόμη κι αν είναι έτσι, οι συνέπειες είναι μεγαλύτερες και έχουν διάρκεια.