Νέα επεισόδια στο σήριαλ Ιόλα

«Πράσινο φως» ανάβει η Δικαιοσύνη για να μπορέσει να απαλλοτριωθεί και να αξιοποιηθεί ως «κέντρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων» το οικόπεδο στην Αγ. Παρασκευή όπου βρίσκεται η κατοικία όπου έζησε ο Αλέξανδρος Ιόλας και η οποία έχει χαρακτηριστεί από το 1998 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού. Το οικόπεδο και την κατοικία Ιόλα αγόρασε από κληρονόμους του ένας ιδιώτης σε δύο δόσεις (το 2000 και το 2004), ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η διαδικασία απαλλοτρίωσης, αφού με Προεδρικό Διάταγμα τον Αύγουστο του 2000 το επίμαχο ακίνητο χαρακτηρίστηκε ως «κέντρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων», με σχετική τότε τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Αγ. Παρασκευής. Από το 2004 ο ιδιοκτήτης του ακινήτου ξεκίνησε διαδικασίες για να αρθεί ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός και να αξιοποιήσει διαφορετικά το ακίνητο (με ανέγερση κτιρίων κ.λπ.) και γι' αυτόν τον λόγο προσέφυγε και στα δικαστήρια, υποστηρίζοντας ότι έχει επιβληθεί ουσιώδης περιορισμός και δέσμευση της ιδιοκτησίας του, που δεν επιτρέπονται κατά το Σύνταγμα.

Ωστόσο, το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέρριψε την αίτηση που υπέβαλε κατά του Δημοσίου για να αρθούν ο χαρακτηρισμός και η απαλλοτρίωση. Ταυτόχρονα έκανε δεκτή την παρέμβαση του Δήμου Αγ. Παρασκευής στη δίκη, που υποστήριξε ότι η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου υπαγορεύθηκε από την ανάγκη να καλυφθούν οι πολιτιστικές ανάγκες και λειτουργίες του δήμου, αφού στερείται τέτοιων χώρων, αλλά και για να αξιοποιηθεί η οικία Ιόλα διατηρώντας την παραδοσιακή αξία του κτιρίου και την πολιτιστική κληρονομιά. Για το επίμαχο οικόπεδο ο δήμος αποδέχθηκε το 2002 πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού για να δημιουργηθεί πολιτιστικό και εκθεσιακό κέντρο για την πολιτιστική Ολυμπιάδα και την ανάδειξη της ολυμπιακής ιδέας. Παρά τη σχετική υπουργική απόφαση (του 2002) για απαλλοτρίωση των 6,7 στρεμμάτων, η διαδικασία δεν προχώρησε λόγω της υψηλής τιμής, αφού το Πρωτοδικείο καθόρισε την προσωρινή τιμή αποζημίωσης σε 17 εκατ. ευρώ το 2003, ενώ ύστερα από συμβιβαστικές διαδικασίες «έπεσε» στα 9 εκατ. ευρώ την επόμενη χρονιά, αλλά κρίθηκε και πάλι απαγορευτική.

Το δικαστήριο δέχθηκε ότι δεν έχουν ξεπεραστεί τα εύλογα χρονικά όρια, πέρα από τα οποία η δέσμευση μιας ιδιοκτησίας μπορεί να θεωρηθεί αντισυνταγματική. Εκρινε επίσης ότι παρά την ανάκληση της αρχικής απαλλοτρίωσης, η νέα δέσμευση του ακινήτου έγινε για ευρύτερους σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, ενώ επισήμανε πως «το γεγονός αυτό δεν αποκλείει τη δυνατότητα επανεπιβολής απαλλοτρίωσης του ακινήτου για τον σκοπό για τον οποίο δεσμεύτηκε εντός βεβαίως του εύλογου χρόνου δέσμευσής του». Ετσι, κρίθηκε ότι νόμιμα η Πολιτεία αρνήθηκε να άρει τη ρυμοτομική δέσμευση του ακινήτου απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς και την προσφυγή του ιδιοκτήτη. Ο δήμος μπορεί να κινήσει νέες διαδικασίες απαλλοτρίωσης με δεδομένο ότι στερείται πολιτιστικών χώρων.