Φρένο στις κατασχέσεις τοκογλύφων

Ακυρη είναι η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της περιουσίας δανειολήπτη όταν γίνεται για να καλυφθούν τοκογλυφικά επιτόκια σε δάνειο που συμφωνείται μεταξύ ιδιωτών. Ο Αρειος Πάγος έβαλε «φρένο» στην είσπραξη τοκογλυφικών τόκων καθώς και στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων για την είσπραξή τους. Το ανώτατο δικαστήριο επικυρώνοντας αντίστοιχη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, ο Αρειος Πάγος έκρινε νόμιμη την ανακοπή που άσκησε οφειλέτης δανείου που είχε επιβαρυνθεί με τοκογλυφικούς τόκους, που είχε αξιώσει ο δανειστής και οι οποίοι ξεπερνούσαν μέχρι και 15% το δικαιοπρακτικό (εξωτραπεζικό) επιτόκιο, με το οποίο μπορούν να συμφωνούνται δάνεια μεταξύ ιδιωτών. Σύμφωνα με την αρεοπαγητική απόφαση δέχθηκε ότι είναι ορθή η άποψη του Εφετείου πως οι οικονομικές αξιώσεις του δανειστή δεν είναι νόμιμες, διαπιστώνοντας ότι είχαν εκδοθεί επιταγές προκειμένου να καλυφθούν τοκογλυφικοί τόκοι. Παράλληλα δέχθηκε ότι δεν ήταν νόμιμη η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης που κίνησε ο δανειστής κατά της οφειλέτριας εταιρείας (μίας ΑΕΒΕ στη Βόρεια Ελλάδα) και εμπόδισε να «βγουν στο σφυρί» περιουσιακά της στοιχεία. Το ανώτατο δικαστήριο δέχθηκε επίσης ως ορθή την εφετειακή κρίση ότι το δάνειο είχε ουσιαστικά εξοφληθεί, θεωρώντας μάλιστα ότι μπορεί να αποτελέσει πλήρη απόδειξη γι' αυτό, το γεγονός ότι ο δανειστής είχε δώσει στην ΑΕΒΕ μία υπεύθυνη δήλωση (του νόμου 1599/86) η οποία μπορούσε νόμιμα να αξιολογηθεί ως εξοφλητική απόδειξη για το χρέος. Ετσι η δικαιοσύνη με απόφαση -«ανάσα» ανοίγει το δρόμο για να προστατευθούν αποτελεσματικότερα όσοι πιέζονται από τοκογλυφικά επιτόκια, αφού μπορούν με ανακοπή να αποτρέψουν την αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας τους, προβάλλοντας ότι η οικονομική αξίωση του δανειστή δεν είναι νόμιμη λόγω του τοκογλυφικού επιτοκίου. Στη συγκεκριμένη υπόθεση εταιρεία δανείστηκε το 1995 από ιδιώτη ποσό 44.020,5 ευρώ (15 εκατ. δρχ.) με συμφωνία για επιτόκιο ύψους 48% ετησίως, ποσοστό που υπερέβαινε κατά πολύ το ανώτατο επιτρεπόμενο επιτόκιο (δικαιοπρακτικό) εκείνη την εποχή και το οποίο ανερχόταν σε 32% στις αρχές του χρόνου (όταν δόθηκε η πρώτη δόση του δανείου) και σε 27% προς το τέλος του χρόνου (όταν δόθηκε η δεύτερη δόση).